Albert (zm. po 1317 w Pradze) – dziedziczny wójt Krakowa na przełomie XIII i XIV wieku, lider buntu mieszczan krakowskich w 1311 roku.
Życiorys
Albert był synem wójta krakowskiego Henryka. Po raz pierwszy w źródłach historycznych jego imię pojawia się w 1290 roku, gdzie tytułowany jest jako komes. Wójtostwo sprawował wspólnie z bratem Henrykiem, a także z bratem Janem, który mógł być tym samym Janem, który później również pełnił funkcję wójta. W 1306 roku, po śmierci Wacława III, Albert poddał miasto Władysławowi Łokietkowi. W okresie jego rządów wspomniano go jako kasztelana sądeckiego (1309), a także jako żupnika krakowskiego.
W 1311 roku stanął na czele buntu mieszczan krakowskich przeciwko księciu Władysławowi Łokietkowi, otrzymując wsparcie m.in. od biskupa krakowskiego Jana Muskaty oraz mieszczan z innych małopolskich miast. Książę opolski Bolesław I, sprowadzony do Krakowa, nie zdołał jednak zdobyć Wawelu i w 1312 roku poddał miasto Władysławowi Łokietkowi, a Alberta wywiózł do Opola, gdzie przetrzymywany był aż do 1317 roku. Najprawdopodobniej wykupiony przez rodzinę, udał się do Pragi.
Albert był właścicielem domu, który prawdopodobnie był jednym z pierwszych świeckich murowanych budynków w Krakowie. Po stłumieniu buntu budynek ten został przejęty przez księcia i przekształcony w siedzibę starosty grodowego (tzw. Gródek). Klęska buntu Alberta doprowadziła do istotnych zmian w ustroju Krakowa – m.in. zlikwidowane zostało dziedziczne wójtostwo, a władzę przejęła rada miejska oraz burmistrz, którzy stali się mocno uzależnieni od księcia.
Niedługo po jego śmierci powstała Pieśń o wójcie Albercie.
Przypisy
Bibliografia
Bogdan Kasprzyk: Albert. W: Poczet sołtysów, wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta Krakowa (1228–2010). Bogdan Kasprzyk (red.). Kraków: Urząd Miasta Krakowa, 2010, s. 112. ISBN 978-83-925336-9-6.
Albert, Albrecht. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 12. ISBN 978-83-01-13325-2.
Jerzy Wyrozumski: Dzieje Krakowa. T. 1: Dzieje Krakowa. Kraków do schyłku wieków średnich. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1992, s. 192, 199–211, 215. ISBN 83-08-02057-7.
Loading ...