Albert Schweitzer (urodzony 14 stycznia 1875 w Kaysersbergu, zmarły 4 września 1965 w Lambaréné) był francusko-niemieckim (alzackim) teologiem oraz duchownym luterańskim, filozofem, organistą, muzykologiem i lekarzem.
W 1952 roku zdobył Pokojową Nagrodę Nobla za założenie szpitala w Lambaréné, znajdującym się w Gabonie.
Życiorys
Był synem pastora z Alzacji. Otrzymał staranne wykształcenie – studiował teologię i filozofię na Uniwersytecie w Strasburgu oraz na Sorbonie, a także grę na organach u Charles’a-Marie Widora. Po uzyskaniu doktoratu z filozofii oraz habilitacji z teologii postanowił podjąć studia medyczne, a po ich ukończeniu zrezygnował z kariery naukowej i muzycznej, aby jako lekarz nieść pomoc Afrykańczykom w szpitalu w Lambaréné, który założył w 1913 roku wraz z żoną, Heleną Breslau.
W latach 1917-1918, będąc obywatelem niemieckim, został internowany we Francji. W 1924 roku wrócił do Lambaréné i rozpoczął rozbudowę szpitala, w tym leprozorium. Odbywał sporadyczne podróże do Europy i Stanów Zjednoczonych, organizując koncerty, nagrywając płyty oraz wygłaszając odczyty, aby zdobyć fundusze na utrzymanie szpitala.
Jest jednym z najważniejszych badaczy życia i twórczości Jana Sebastiana Bacha. Jego fundamentalne dzieło, monografia Jan Sebastian Bach z 1908 roku, przez cały XX wiek stanowiło (głównie w bloku wschodnim) punkt wyjścia dla kolejnych opracowań i interpretacji dorobku tego niemieckiego kompozytora.
W 1951 roku otrzymał pokojową nagrodę od niemieckich księgarzy, a w 1952 roku – Pokojową Nagrodę Nobla.
Poglądy
Jego idea etyczna, którą starał się wcielać w życie, opierała się na poszanowaniu życia, co wyrażał w stwierdzeniu: „Jestem życiem, które pragnie żyć, pośród życia, które pragnie żyć”. Z tego programu etycznego wynika obowiązek ratowania życia oraz łagodzenia cierpienia. Głosił, że szacunek dla życia wymaga od ludzi poszanowania nie tylko wobec innych ludzi, ale także wobec zwierząt, a nawet roślin, zakazując ich bezmyślnego niszczenia.
Schweitzer uważał, że najwcześniejsze pisma chrześcijańskie, takie jak autentyczne listy Pawłowe (1. List do Koryntian i 1. List do Tesaloniczan) oraz pierwsze Ewangelie (Marka i Mateusza), jasno wskazują, iż Jezus wierzył, że Syn Człowieczy nadejdzie wkrótce, a ówczesne potęgi upadną, co doprowadzi do ustanowienia Królestwa Bożego na Ziemi. Z biegiem czasu, w późniejszych pismach, przesłanie apokaliptyczne ulegało osłabieniu. Opinię tę przedstawił w swoim dziele Historia badań nad życiem Jezusa (1906), które stało się znane pod angielskim tytułem The Quest of the Historical Jesus (1910) i jest uważane za „tekst fundacyjny” hipotezy Jezusa jako proroka apokaliptycznego. Natomiast w swojej pracy doktorskiej Die psychiatrische Beurteilung Jesu: Darstellung und Kritik („Psychiatryczna ocena Jezusa: przedstawienie [zagadnienia] i krytyka”, 1913) polemizował z popularnymi wówczas opiniami niektórych psychiatrów i psychologów, które kwestionowały zdrowie psychiczne Jezusa.
Jako zdecydowany pacyfista po II wojnie światowej zaangażował się w ruch przeciwko wyścigowi zbrojeń.
Współczesne ruchy ekologiczne nawiązują do idei Schweitzera.
Niektóre prace
- Psychiatryczna ocena Jezusa: przedstawienie [zagadnienia] i krytyka (Die psychiatrische Beurteilung Jesu: Darstellung und Kritik, 1913) – praca doktorska z medycyny
- Historia badań nad życiem Jezusa (1906)
- Chrześcijaństwo i religie świata
- Kultura i etyka
- Upadek i odbudowa kultury
- Filozofia religii u Kanta
- Światopogląd myślicieli hinduskich
- Między wodą, a dżunglą
- Listy z Lambaréné
- Moje życie – autobiografia
- Jan Sebastian Bach (1908) – monografia
Przypisy
Linki zewnętrzne
MarcinM. Cybulski i inni, The Greatest Man In the World. The life and ethics of Albert Schweitzer in the eyes of students pursuing medical and legal degrees, „Journal of Medical Science”, 87 (1), 2018, DOI: 10.20883/jms.2017.271 [dostęp 2025-02-12] (ang.).
Teolog życia – Albert Schweitzer. Reformator?, luter2017.pl
Albert Schweitzer, 90, Dies at His Hospital, [w:] Reuters, nytimes.com, 6 września 1965 [dostęp 2014-09-18] (ang.).
Oficjalna strona Polskiego Towarzystwa im. Alberta Schweitzera w Poznaniu
Loading ...