Albert Sasko-Cieszyński

Albert Kazimierz Sasko-Cieszyński

Albert Kazimierz Sasko-Cieszyński (Albert Kasimir August Ignaz Pius Franz Xaver von Sachsen, ur. 11 lipca 1738 w Moritzburgu koło Drezna, zm. 10 lutego 1822 w Wiedniu) był księciem cieszyńskim i saskim oraz królewiczem polskim. Był synem króla polskiego Augusta III i Marii Józefy Habsburżanki.

Biografia

Początkowo rodzice planowali dla niego karierę w duchowieństwie. Od 1759 roku, razem z bratem Klemensem, służył w armii austriackiej.

Pełnił szereg funkcji zarówno wojskowych, jak i politycznych. Od 1760 roku był generałem-porucznikiem w armii austriackiej, w latach 1765–1780 działał jako namiestnik cesarski na Węgrzech, a od 1780 do 1792 pełnił rolę generalnego gubernatora w austriackich Niderlandach. W 1794 roku został mianowany feldmarszałkiem Rzeszy, jednak z powodów politycznych szybko zrezygnował, a w 1795 roku przeszedł na emeryturę.

W kwietniu 1766 roku Albert Kazimierz poślubił arcyksiężną Marię Krystynę, ulubioną córkę cesarzowej Marii Teresy. Niedługo po ceremonii, 31 maja 1766, cesarzowa przekazała Księstwo Cieszyńskie jako niepodzielne lenno nowożeńcom. Wówczas Albert Kazimierz przyjął tytuł księcia sasko-cieszyńskiego. 1 października 1766 roku cieszyńska szlachta złożyła hołd nowemu księciu, co zakończyło się przyjęciem lenna oraz ślubowaniem urzędników Komory Cieszyńskiej wraz z przedstawicielami czterech miast i 48 wsi kameralnych.

Dzięki konsekwentnej polityce gospodarczej, Albert Kazimierz znacząco zwiększył prestiż Księstwa Cieszyńskiego w regionie, m.in. zakładając w 1772 roku hutę w Ustroniu. Rozpoczął także powiększanie dóbr książęcych, które były zarządzane w jego imieniu przez Komorę Cieszyńską. Na początku konfederacji barskiej jego kandydatura na przyszłego króla Polski po usunięciu Stanisława Augusta Poniatowskiego była traktowana bardzo poważnie.

Gwałtowny rozwój Księstwa Cieszyńskiego, który był dziełem Alberta, został przerwany przez śmierć jego żony, Marii Krystyny, w 1798 roku. Pogrążony w żalu, Albert osiedlił się w Wiedniu, gdzie poświęcił się sztuce, zwłaszcza gromadzeniu zbiorów rycin. Zlecił znanemu włoskiemu rzeźbiarzowi Antonio Canovie wykonanie nagrobka w wiedeńskim kościele Augustianów z dedykacją UXORI OPTIMAE (najlepszej żonie). Do końca swojego życia Albert nie zdołał pogodzić się ze stratą Marii Krystyny, stał się mniej aktywny w polityce i przestał zwracać uwagę na sprawy gospodarcze.

Książę Albert zmarł 10 lutego 1822 roku w wieku 83 lat. Ponieważ nie posiadał własnych dzieci, cały majątek odziedziczył jego przybrany syn, arcyksiążę Karol Ludwik Habsburg.

W 1738 roku, w dzieciństwie, został udekorowany Orderem Orła Białego.

Był protektorem lóż wolnomularskich Świętego Cesarstwa Rzymskiego w 1774 roku. Zajmował się kolekcjonowaniem sztuki i był założycielem „Albertiny” w Wiedniu, największej na świecie kolekcji rysunków i grafik starych mistrzów.

Przypisy

Zobacz też

Bibliografia

Władysław Konopczyński, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 54–55. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0 On-line: [1]