Albert Rosen

Albert Rosen

Albert Rosen (ur. 14 lutego 1924 w Wiedniu, zm. 23 maja 1997 w Dublinie) był czeskim dyrygentem. Jego kariera była związana z Teatrem im. Josefa Kajetána Tyla w Pilźnie oraz Teatrem Narodowym w Pradze. Po 1970 roku osiedlił się za granicą, gdzie pełnił m.in. rolę głównego dyrygenta Narodowej Orkiestry Symfonicznej Radia i Telewizji Irlandii (RTÉ National Symphony Orchestra).

Życiorys

Albert pochodził z rodziny żydowskiej. Jego ojciec był prawnikiem, a matka, sekretarka, miała korzenie w gminie Židenice koło Brna. Większość dzieciństwa spędził w Wiedniu, jednak po Anschlussie Austrii jego rodzina przeniosła się do Bratysławy, gdzie kontynuował naukę najpierw w niemieckim, a później w słowackim gimnazjum. Przeprowadzka okazała się jednak tymczasowym rozwiązaniem, ponieważ według słowackiego kodeksu żydowskiego, opartego na Ustawach norymberskich, rodzinom mieszanym groziła dyskryminacja oraz eksterminacja. Wraz z innymi uchodźcami uciekł łodzią po Dunaju do ówczesnej Palestyny, gdzie pracował w kibucu Sha’ar ha-Golan i prowadził amatorski chór. Po wojnie wrócił do swojej rodziny.

Po ukończeniu akademii w Wiedniu (1946–1947) oraz konserwatorium w Pradze (1947–1948), rozpoczął karierę artystyczną w Teatrze im. Josefa Kajetána Tyla w Pilźnie (1949–1959). Współpracował tam przy realizacji 11 oper oraz 19 baletów, a jako autor muzyki scenicznej przy 17 przedstawieniach. W 1960 roku przeszedł do Teatru Narodowego w Pradze, gdzie wystawił łącznie 9 oper oraz 11 baletów, a w latach 1965–1971 pełnił rolę głównego dyrygenta orkiestry Opery Narodowej w Pradze, znanej jako „Smetanovo divadlo”.

Od 1965 roku zaczął gościnnie występować w Irlandii, początkowo na festiwalu w Wexford, gdzie do 1994 roku wystawił łącznie 18 oper, co czyni go dyrygentem z największą liczbą premier w tym czasie. W 1969 roku został głównym dyrygentem Narodowej Orkiestry Symfonicznej Radia i Telewizji Irlandii. Od 1981 roku sprawował również rolę głównego dyrygenta gościnnego. W 1994 roku otrzymał honorowy tytuł Conductor Laureate Narodowej Orkiestry Symfonicznej Irlandii. Jego współpraca z Dublin Grand Opera Society oraz National Youth Orchestra of Ireland była również znacząca.

Rosen z irlandzką orkiestrą odbył wiele tras koncertowych, występując w czołowych europejskich miastach muzycznych oraz regularnie gościł z BBC Philharmonic Orchestra w Manchesterze. Wystawił różne opery, w tym Katia Kabanowa i Pasję grecką w Londynie, Jakobina w Walii, Sprzedaną narzeczoną w Szkocji, Przygody Lisiczki Chytruski w Strasburgu, Jenufę w San Francisco oraz Rusałkę w San Diego. W latach 1986–1987 był głównym dyrygentem Adelaide Symphony Orchestra w Australii, gdzie współpracował przy wielu nagraniach z Australian Broadcasting Company. W 1988 roku miał debiut z English National Opera wystawiając operę Noc wigilijna Nikołaja Rimskiego-Korsakowa.

Po 1989 roku, podczas regularnych wizyt w Pradze, wznowił współpracę z Teatrem Narodowym i Operą Narodową w Pradze. Oprócz wystawienia Włoszki w Algierze, gościnnie dyrygował wieloma innymi przedstawieniami, w tym Toską, Madame Butterfly, Trubadurem oraz Cyrulikiem sewilskim. Przez kilka lat współpracował również z Filharmonią Kameralną Pardubice, z którą przygotował m.in. symfonię „Česká mše vánoční” w latach 1990 i 1991.

Albert Rosen był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą małżonką była Anna Hartlová (Anna Bartáková), a drugą Blahoslava Markvartová. Miał syna i córkę. Zmarł na raka płuc, niedługo po ostatnim gościnnym występie w Australii i przed kolejnym występem w Dublinie.

Przypisy

Linki zewnętrzne

Na kogo zagłosujesz w najbliższych wyborach prezydenckich?

Sprawdź wyniki

Loading ... Loading ...