Albert Georges Ouzoulias, znany również jako „Marc” oraz „Colonel André”, urodził się 20 stycznia 1915 roku w Contrevoz, a zmarł 28 listopada 1995 roku w Créteil. Był francuskim działaczem komunistycznym i uczestnikiem ruchu oporu.
Biografia
Wczesna działalność
Po niezdaniu egzaminu wstępnego do École Normale Bourg-en-Bresse, rozpoczął pracę na poczcie. W 1932 roku Ouzoulias, dotychczas niezaangażowany politycznie, zareagował na apel antywojenny wystosowany przez Henriego Barbusse’a, Romaina Rollanda, Heinricha Manna, Maksyma Gorkiego, Alberta Einsteina i Johna Dos Passosa. Jego pacyfistyczne poglądy były częściowo wynikiem śmierci ojca na froncie Wielkiej Wojny. W 1933 roku wstąpił do PCF, a rok później do jej młodzieżówki, Młodzieży Komunistycznej. W 1934 roku przeniósł się do Paryża, gdzie został oficjalnym szefem propagandy ugrupowania i poznał swoją przyszłą żonę.
Ruch Oporu
W momencie agresji hitlerowskiej na Francję, Ouzoulias został zmobilizowany do 12 Pułku Piechoty Kolonialnej w Agen i 12 czerwca 1940 roku wzięty do niewoli. Po drugiej próbie ucieczki, udało mu się 26 lipca 1941 roku zbiec z obozu jenieckiego do Austrii. Wrócił do okupowanej Francji i objął dowództwo nad formującymi się Batalionami Młodzieży, jednostką Wolnych Strzelców i Partyzantów, która powstała 2 sierpnia 1941 roku z przekształcenia podziemnej Młodzieży Komunistycznej. Wówczas przyjął pseudonim „Marc”, na cześć bohatera powieści L’âme enchantée autorstwa Romain’a Rolland’a. Blisko współpracował z Pierre Georgesem i Eugène Hénaffem. 20 października 1941 roku w Nantes zlikwidował podpułkownika Karla Hotza, komendanta miejscowego garnizonu Wehrmachtu. Po utworzeniu Wolnych Strzelców i Partyzantów, Ouzoulias wszedł w skład Krajowej Rady Wojskowej, wspierając organizację jednostek cudzoziemskich. W 1943 roku został mianowany Krajowym Komisarzem Wojskowym, a później Krajowym Komisarzem Politycznym.
Od początku 1943 roku rozwijał kanały komunikacyjne między sobą a dowództwami regionów. Po włączeniu FTP w skład Francuskich Sił Wewnętrznych, w stopniu pułkownika, pod nowym pseudonimem „André”, pełnił rolę koordynatora działań sabotażowych w Basenie Paryskim. 10 sierpnia 1944 roku odpowiadał za kolportaż plakatów, wzywających ludność miasta do powstania. Podczas insurekcji dowodził powstańcami w XII Dzielnicy.
28 sierpnia 1944 roku spotkał się z Charles’em de Gaulle’em razem z kierownictwem FTP-FFI. 2 września tego samego roku zorganizował przekształcenie partyzanckich jednostek paryskich w 151 pułk piechoty, a następnie koordynował jego wymarsz do Niemiec, pracując także nad reorganizacją innych grup ruchu oporu.
Po wojnie
Albert Ouzoulias uczestniczył w działalności Narodowego Stowarzyszenia Bojowników Ruchu Oporu oraz Międzynarodowej Federacji Ruchu Oporu. Mimo swojej istotnej roli polityczno-wojskowej w czasie wojny, po jej zakończeniu nie odegrał znaczącej roli w kraju. Był radnym w Paryżu oraz burmistrzem Palisse. Zmarł dziewięć lat po swojej żonie i jest autorem prac dotyczących FTPF.
Życie prywatne
11 maja 1940 roku ożenił się z Cécile Romagon, także aktywistką komunistyczną i uczestniczką ruchu oporu, gdzie działała jako łączniczka pod pseudonimem „Madame Martial”. Jej dwóch braci, Raymond i Pierre, zostali aresztowani przez Niemców, a jej ojciec zginął w publicznej egzekucji. W kwietniu 1943 roku Cécile została aresztowana, jednak ze względu na ciążę, została uwolniona 30 sierpnia. Razem z dzieckiem była pod specjalną opieką FTP. Zmarła w 1986 roku.
Odznaczenia
- Kawaler Legii Honorowej – 1946
- Krzyż Wojenny 1939-1945 z palmą
- Medal Francuskiego Ruchu Oporu
- i inne
Prace
- Les Bataillons de la Jeunesse, Les éditions Sociales, 1971. ISBN 2-209-05372-2
- Les fils de la nuit, Grasset, 1975 (polskie tłumaczenie: Synowie nocy, Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1979)
Przypisy
