Albert Namatjira (ur. 28 lipca 1902 r. w Hermannsburg, zm. 8 sierpnia 1959 r. w Alice Springs) był australijskim aborygeńskim malarzem pejzażystą.
Życiorys
Urodził się 28 lipca 1902 r. w luterańskiej misji w Hermannsburg koło Alice Springs w rodzinie Namatjiry oraz jego żony Ljukuty, pochodzącej z ludu Arandów. Początkowo nosił imię Elea, które zmieniono, gdy jego rodzice przyjęli chrześcijaństwo i przyjęli nowe imiona: Jonathan i Emilie. Albert Namatjira uczęszczał do szkoły misyjnej w Hermannsburgu, gdzie mieszkał w internacie. W wieku 13 lat spędził pół roku w buszu, gdzie przeszedł inicjację, a następnie został przyjęty do społeczności plemiennej i zaczął studiować prawa oraz zwyczaje swojej społeczności. W wieku 17 lat ożenił się z Ilkalitą, członkinią społeczności Luritja, z którą miał ośmioro dzieci. W 1923 r. wrócił z rodziną do Hermannsburga, gdzie jego żona, po chrzcie, przyjęła imię Rubina. Namatjira zajmował się różnymi pracami, w tym produkcją bumerangów i woomerów, a także pracując jako kowal, stolarz i kowboj.
Już w młodości zaczął szkicować otaczający go świat. Malarstwa nauczył się w latach 30. XX wieku w Hermannsburgu od australijskiego malarza Reksa Battarbee′ego, który przybył do tej miejscowości w 1934 r. wraz z malarzem Johnem Gardnerem, organizując wystawę ich prac dla lokalnej społeczności. Arandowie mieli do czynienia wyłącznie z ilustracjami biblijnymi, co było ich pierwszym doświadczeniem z pejzażami przedstawiającymi ich rodzinną ziemię. Albert towarzyszył Battarbee′emu podczas dwumiesięcznej wyprawy plenerowej w Macdonnell Ranges.
Battarbee dostrzegł talent Namatjiry i nauczył go malarstwa w stylu zachodnim. W następnym roku superintendent wspólnoty w Hermannsburgu, pastor Friedrich Albrecht, zaprezentował jego prace na luterańskiej konferencji w Nuriootpa, a Battarbee wystawił jego trzy akwarele w Royal South Australian Society of Arts w Adelaidzie. W 1938 r. Battarbee pomógł Namatjirze zorganizować jego pierwszą wystawę w Melbourne, gdzie dzieła artysty sprzedały się w ciągu dwóch dni. Sukces tej wystawy zachęcił Namatjirę do dalszego wystawiania swoich prac w Adelaidzie oraz Sydney.
W latach 40. XX wieku jego prace zdobyły dużą popularność w całej Australii, co skutkowało powstaniem biografii oraz filmu o nim, a reprodukcje jego dzieł znalazły się w domach na całym kontynencie. Komercyjny sukces przyniósł Namatjirze fundusze, które zainwestował w dużą farmę hodującą bydło, jednak inwestycja okazała się niewykonalna w wybranej lokalizacji. Wkrótce później próbował zbudować dom w Alice Springs, ale napotkał przeszkody związane z przepisami ograniczającymi prawa Aborygenów. Poszukując innych źródeł utrzymania dla rodziny, odkrył złoża miedzi w Areyonga Reserve, które jednak okazały się nieopłacalne.
W latach 50. organizowane były kolejne wystawy jego prac. W 1954 r. Namatjira miał przyjemność spotkać królową Elżbietę II w Canberze, która była wielką fanką jego twórczości. W 1957 r. uzyskał australijskie obywatelstwo, podczas gdy pozostali Aborygeni otrzymali je dopiero 12 lat później. Jako obywatel zyskał prawo do zakupu alkoholu oraz swobodnego wstępu do hoteli, a także, w przeciwieństwie do innych Aborygenów, otrzymał prawo wyborcze oraz możliwość wyboru miejsca zamieszkania. Zgodnie z plemiennym prawem, Namatjira dzielił się alkoholem z innymi Arandami, co doprowadziło do jego aresztowania w 1958 r. w związku z morderstwem, które miało miejsce w społeczności. Namatjira nie zgadzał się z zarzutami i apelował, ale ostatecznie został skazany na dwa miesiące pozbawienia wolności. Mimo ułaskawienia, jego zdrowie uległo pogorszeniu, a artysta zmarł w następnym roku, nie powracając już do malarstwa.
Jest jednym z najlepiej znanych artystów australijskich, a jego pejzaże stały się ikonicznymi symbolami australijskiego interioru. W swoich pracach wyrażał silne więzi z ziemią Arandów, ukazując różnorodność tego obszaru. Jego dzieła można znaleźć w National Gallery of Australia, w większości galerii stanowych, Museum Victoria oraz Araluen Arts Centre.
Zmarł 8 sierpnia 1959 r. w szpitalu w Alice Springs na skutek nadciśnieniowej niewydolności serca i został pochowany zgodnie z obrządkiem luterańskim na miejscowym cmentarzu.
Loading ...