Albert Mehrabian

Albert Mehrabian (ur. 1939) to psycholog oraz profesor emerytowany na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (UCLA). Uzyskał stopień magistra na Massachusetts Institute of Technology, a następnie obronił doktorat na Clark University. Od 1964 roku związany jest z UCLA.

Znany przede wszystkim z badań dotyczących roli oraz znaczenia komunikacji niewerbalnej w relacjach międzyludzkich.

Składowe przekazu w teorii Mehrabiana

Według Mehrabiana, komunikacja międzyludzka składa się z trzech elementów:

treść wypowiedzi
brzmienie głosu (w tym głośność, intonacja wewnętrzna, intonacja słów w zdaniu, pauzy, parajęzyk)
komunikacja niewerbalna (obejmuje mimikę, komunikację przez dotyk, dystans osobniczy, gesty, postawę oraz wygląd zewnętrzny)

Opracował także zasadę znaną jako zasada 7-38-55, która określa procentowy udział powyższych składowych w komunikacji dotyczącej postaw, uczuć i emocji:

treść wypowiedzi: 7%
brzmienie głosu: 38%
komunikacja niewerbalna: 55%

Dominacja przekazu niewerbalnego oraz brzmienia głosu nad treścią jest szczególnie widoczna, gdy te dwa rodzaje przekazu są ze sobą sprzeczne. Mehrabian wykazał, że w takich przypadkach odbiorcy zazwyczaj polegają na komunikacji niewerbalnej i brzmieniu głosu, ignorując treść wypowiedzi. Przykładowo, jeśli osoba mówi, że jest wesoła, ale jej wyraz twarzy wskazuje smutek, a głos jest cichy, odbiorca będzie przekonany, że ta osoba nie jest szczęśliwa.

Błędy w interpretacji teorii Mehrabiana

Często próbuje się stosować zasadę 7-38-55 w różnych kontekstach komunikacyjnych. Należy jednak podkreślić, że Mehrabian badał związki między komunikacją werbalną a niewerbalną wyłącznie w kontekście wyrażania postaw i uczuć, czyli w sytuacjach, gdy badany wyrażał swoje emocje, przekonania lub postawy. Dlatego nie można tej teorii stosować do innych typów komunikacji, takich jak przekazywanie faktów czy danych.

Wątpliwości związane z regułą 7-38-55

Reguła ta została opracowana na podstawie wyników dwóch eksperymentów opublikowanych w 1967 roku w artykułach: „Decoding of Inconsistent Communications” oraz „Inference of Attitudes from Nonverbal Communication in Two Channels”. W pierwszym badaniu analizowano związek między treścią wypowiedzi a brzmieniem głosu, natomiast w drugim badań poddano mimikę w kontekście brzmienia głosu. Na podstawie tych dwóch badań, zespół Mehrabiana ustalił współczynnik dla wszystkich trzech składowych przekazu jako 7:38:55.

Połączenie wyników dwóch niezależnych eksperymentów spotkało się z krytyką. Zwracano uwagę na dobór uczestników (wyłącznie kobiety), pominięcie innych form komunikacji niewerbalnej poza mimiką oraz sztuczne warunki eksperymentu (nagrywanie pojedynczych słów na taśmie, które następnie odtwarzano).

Eksperymenty związane z teorią Mehrabiana były kontynuowane. W 1970 roku przeprowadzono badanie dotyczące komunikacji postaw uległości i dominacji, w którym wykorzystano materiał wideo, a nie tylko pojedyncze słowa czy zdjęcia. Poszerzono również zakres analizowanych form komunikacji niewerbalnej, co doprowadziło do wniosku, że komunikacja niewerbalna jest około 4.3 razy skuteczniejsza niż komunikacja werbalna.

W kolejnym eksperymencie z 1992 roku zbadano komunikację nastrojów szczęśliwy/smutny, co wykazało, że komunikaty werbalne są 4 razy skuteczniejsze niż komunikacja poprzez samą mimikę (przy użyciu nagrania wideo bez dźwięku).

Lista opublikowanych prac

Poniżej znajduje się lista oryginalnych publikacji. Tłumaczenia prac na inne języki nie zostały uwzględnione.

Mehrabian, A.: An Analysis of Personality Theories, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New Jersey, 1968
Wiener, M., Mehrabian, A.: Language Within Language: Immediacy, a Channel in Verbal Communication, Appleton-Century-Crofts, New York, 1968
Mehrabian, A.: Tactics of Social Influence, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New Jersey, 1970
Mehrabian, A.: Silent Messages, Wadsworth, Belmont, California, 1971
Mehrabian, A.: Silent Messages: Implicit Communication of Emotions and Attitudes, wyd. 2, Wadsworth, Belmont, California, 1981
Mehrabian, A.: Nonverbal Communication, Aldine-Atherton, Chicago, Illinois, 1972
Mehrabian, A., Ksionzky, S.: A theory of affiliation, D.C. Heath, Lexington, Mass., 1974
Mehrabian, A. Russell, J.A.: An Approach to Environmental Psychology, M.I.T. Press, Cambridge, Mass., 1974
Mehrabian, A.: Public Places and Private Spaces: The Psychology of Work, Play, and Living Environments: Basic Books, New York, 1976
Mehrabian, A.: Basic Behavior Modification, Human Sciences Press, New York, 1978
Mehrabian, A.: Basic Dimensions for a General Psychological Theory: Implications for Personality, Social, Environmental, and Developmental Studies, Oelgeschlager, Gunn & Hain, Cambridge, Mass., 1980
Mehrabian, A.: Eating Characteristics and Temperament: General Measures and Interrelationships, Springer-Verlag, New York, 1987
Mehrabian, A.: Your Inner Path to Investment Success: Insights into the Psychology of Investing, Probus, Chicago, 1991
Mehrabian, A.: The Name Game: The Decision That Lasts a Lifetime, Penguin Group, New York, 1992