Sir Albert Maori Kiki
Sir Albert Maori Kiki (21 września 1931 w Orokolo, prowincja Gulf – 13 marca 1993 w Port Moresby) był patologiem, politykiem oraz pisarzem, który pełnił funkcję wicepremiera Papui-Nowej Gwinei. Został odznaczony tytułem Kawalera Komandora Orderu Imperium Brytyjskiego (KBE).
Kariera
Swoją edukację rozpoczął w London Missionary Society. Po zakończeniu wojny kontynuował naukę w Sogeri. Następnie odbył szkolenie medyczne na Fidżi, gdzie uzyskał dyplom w zakresie patologii. Po powrocie do Port Moresby założył Stowarzyszenie Pracowników Nowej Gwinei (New Guinea Workers Association) oraz podjął działania na rzecz eliminacji dyskryminujących przepisów i zwiększenia udziału rdzennych mieszkańców w radzie legislacyjnej. Był także inicjatorem utworzenia pierwszego Rugby Union Association.
Poczucie niesprawiedliwości ze strony administracji australijskiej nasiliło się w czasie jego pracy jako asystent opieki społecznej w Buka (1961-63). Po powrocie do Port Moresby jego zainteresowanie polityką wzrosło podczas kursu w Administrative College (1964-65). To właśnie te doświadczenia doprowadziły do założenia Partii Pangu w czerwcu 1967 roku, która kładła nacisk na wewnętrzne rządy prowadzące do niepodległości. Po nieudanych wyborach w 1968 roku Kiki pozostał krajowym sekretarzem partii, a w 1972 roku zdobył mandat w Parlamencie Narodowym oraz objął stanowisko ministra ds. gruntów i środowiska w gabinecie Michaela Somare’a. W latach 1975-1977 sprawował funkcję wicepremiera.
Twórczość literacka
W 1968 roku opublikował swoją autobiografię zatytułowaną Ten Thousand Years in a Lifetime. Książka ta przedstawia tysiące lat rozwoju ludzkości z perspektywy jego życia. Opisuje dzieciństwo w małym, koczowniczym plemieniu oraz przejście do cywilizowanego świata, gdzie stał się politykiem i założycielem istotnej partii politycznej. Zawiera także opisy obyczajów, rytuałów inicjacyjnych, starożytnych zaklęć oraz złożonej symboliki sztuki plemiennej.
Ulli Beier, niemiecki redaktor, pisarz i uczony, który miał znaczący wpływ na rozwój literatury w Papui-Nowej Gwinei, w artykule opublikowanym w „The Hudson Review” w 1971 roku, uznał tę autobiografię za pierwszą papuańską książkę, a Maori Kiki za pierwszego autentycznego papuańskiego autora. W tym kontekście zdyskredytował autobiograficzną powieść Ligeremaluoga, wydaną w 1932 roku, argumentując, że odrzucała ona plemienne obyczaje, była ślepą akceptacją australijskiego zwierzchnictwa oraz wypierała tradycje plemienne na rzecz chrześcijaństwa. Beier miał osobisty wkład w powstanie tej autobiografii, która została podyktowana i nagrana przez niego na magnetofonie, a następnie przepisana i zredagowana.
Współpraca Kiki z Beierem zaowocowała w 1984 roku wydaniem wspólnej książki Hohao boards, stworzonej na zlecenie Papua New Guinea Public Museum and Art Gallery. Książka ta zawiera ilustracje oraz opisy sztuki plemiennej, szczególnie z regionu Orokolo, skąd pochodził Kiki. Dzięki ich pracy muzeum zyskało cenną dokumentację tradycji papuańskich, jak również wiele eksponatów, które autorzy zebrali podczas pracy nad książką.
Przypisy
Bibliografia
- Brij V. Lal, Kate Fortune: The Pacific Islands: An Encyclopedia, Tom 1. Univ of Hawaii Pr, 2000. ISBN 978-0824822651. Brak numerów stron w książce
- Ron J. May: State and Society in Papua New Guinea. The first twenty-five years. ANU Press, 2004. Brak numerów stron w książce
Loading ...