Albert Carsten

Albert Carsten

Albert Carsten, właściwie Albert Cohn (urodzony 1 listopada 1859 w Berlinie, zmarł 3 września 1943 w Terezinie, Czechy) był niemieckim architektem pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Albert Carsten przyszedł na świat 1 listopada 1859 roku w Berlinie, w rodzinie żydowskiej. Był synem fabrykanta Ferdinanda Cohna (†1895) z Dessau oraz Clary Cohn z d. Jacoby (†1898), która pochodziła z Perlebergu. Jego młodszy brat, Georg Cohn, był romanistą. W 1891 roku ożenił się z Marią Wolff (1868–1916) i doczekał się dwóch synów: Hansa Ferdinanda Reinholda (* 1892) oraz Georga Gustava Sigismunda (1894–1918).

W 1878 roku rozpoczął studia z zakresu historii sztuki i matematyki na Uniwersytecie Berlińskim, a w latach 1878–1883 studiował architekturę na Akademii Budowlanej w Berlinie. W 1890 roku podjął pracę w Ministerstwie Robót Publicznych, a w 1899 roku został wytypowany przez cesarza do zaprojektowania Technische Hochschule Danzig (THD). Do Gdańska przybył w marcu 1900 roku, zmieniając wcześniej swoje nazwisko na Carsten z powodu panujących w mieście silnych nastrojów antysemickich.

Był głównym projektantem budynków kampusu Politechniki Gdańskiej, które powstały w latach 1900–1904. Budynki te zaprojektowane zostały w historyzującym stylu neorenesansu gdańskiego, z wnętrzami w stylu secesyjnym i art déco. W pierwotnym projekcie znajdowały się Gmach Główny oraz gmachy instytutów: chemicznego, elektrotechniki, laboratorium maszynowego z kominem oraz wieżą ciśnień, a także inne mniejsze obiekty kampusu. W 1903 roku Carsten został radcą budowlanym. Po rozpoczęciu działalności Politechniki był profesorem Wydziału Architektury, a w latach 1904–1933 kierował Katedrą Architektury. Pełnił również funkcję dziekana Wydziału Inżynierii Lądowej w latach 1927–1928 oraz 1931–1932. Wykładał historię architektury antycznej i renesansowej, projektowanie architektoniczne, detale architektoniczne, rysunek ornamentów oraz projektowanie architektoniczne dla inżynierów budownictwa. Jego zajęcia uczęszczała m.in. Miriam Braude. Był pierwszym prorektorem uczelni do 1 maja 1933 roku, kiedy to, na kilka tygodni przed dojściem do władzy NSDAP w Gdańsku, został zmuszony do rezygnacji z powodu swojego pochodzenia narodowego.

Później osiedlił się w Berlinie u swojego syna Hansa, który był niemieckim weteranem I wojny światowej. Jego drugi syn, Georg, student architektury, poległ jako żołnierz niemiecki 24 marca 1918 roku w wieku 24 lat. Został deportowany 17 czerwca 1943 roku do obozu Theresienstadt w ramach Transportu I/96, gdzie zmarł w tym samym roku.

W 1929 roku Uniwersytet Techniczny w Hanowerze (Technische Hochschule Hannover) nadał mu tytuł doktora honoris causa jako Dr.-Ing. E.h., jednak tytuł ten został mu odebrany w 1939 roku.

Inne projekty Carstena to m.in.:

• gmach Gdańskiego Towarzystwa Ubezpieczeń Od Ognia (Danziger Feuersozietät) z około 1915 roku, znajdujący się przy obecnych Wałach Jagiellońskich; w okresie międzywojennym siedziba konsulatów Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, a po wojnie KW PZPR, obecnie – organów prokuratorskich
• osiedla Posadowskyweg i Barenweg, które obecnie odpowiadają ul. Kochanowskiego i ul. Mickiewicza (Gdańsk Wrzeszcz)
• willa usytuowana przy obecnej ul. Sobótki 18 (1904)
• Auditorium Maximum Politechniki Gdańskiej (1929)
• Akademicki Klub Żeglarski (zbudowany przed 1933 rokiem) przy obecnej al. Zwycięstwa 23, późniejsza siedziba konsulatów generalnych – NRD (1962–1990) oraz Niemiec (od 1990)
• budynek przy ul. Batorego 10 (1909), w którym architekt mieszkał

Carsten był członkiem Towarzystwa Sztuk i Rzemiosła Artystycznego oraz Stowarzyszenia na rzecz Zachowania Zabytków Budownictwa i Sztuki Gdańska.

Przypisy