Albert György Gyula Mária Apponyi (urodzony 29 maja 1846 w Wiedniu, zmarły 7 lutego 1933 w Genewie) był hrabią, węgierskim politykiem oraz mężem stanu. Był synem Györgya.
Życiorys
Od 1872 roku działał jako poseł, szybko zdobywając uznanie jako znakomity mówca. Początkowo związany z konserwatystami, później przeszedł do stronnictwa narodowego, a od 1904 roku był członkiem partii niezawisłości. W latach 1901–1904 pełnił funkcję przewodniczącego Izby Poselskiej, a w latach 1906–1910 był ministrem oświecenia. Wprowadził bezpłatne nauczanie powszechne, jednak jego polityka wiązała się z bezwzględną madziaryzacją mniejszości narodowych. Dzięki jego staraniom, 2 czerwca 1907 roku sejm węgierski uchwalił tzw. Lex Apponyi, który uczynił język węgierski wykładowym we wszystkich szkołach powszechnych. Decyzja ta spotkała się z niezadowoleniem mniejszości rumuńskiej, serbskiej, słowackiej oraz rusińskiej zamieszkujących ówczesne Węgry.
Wobec gabinetu Tiszy prowadził zdecydowaną działalność opozycyjną, a po jego ustąpieniu w 1917 roku przez krótki czas znowu zajmował stanowisko ministra oświecenia (do 1918).
Albert Apponyi jest jednym z najbardziej znanych węgierskich mężów stanu w Europie i Ameryce. Przed I wojną światową brał udział w wielu kongresach, wygłaszając wystąpienia na temat Węgier, zwłaszcza w krajach anglosaskich. Z tego powodu rząd węgierski powierzył mu przewodnictwo delegacji, która w 1920 roku miała negocjować pokój z koalicją (Trianon). Apponyi wygłosił przed Radą Najwyższą efektowną mowę w językach francuskim, angielskim i włoskim, w której argumentował, że Węgrzy nie mogą zaakceptować nałożonych na nich surowych warunków. Mimo dużego wrażenia, jakie jego wystąpienie wywarło, nie udało mu się wpłynąć na złagodzenie postanowień traktatu, w związku z czym zrezygnował z przewodnictwa delegacji przed jego podpisaniem.
Od 1924 roku był stałym przedstawicielem Węgier w Lidze Narodów. W polityce wewnętrznej sprzeciwiał się kierunkowi reakcyjnemu. W uznaniu jego zasług dla kraju parlament przyznał mu dożywotnią pensję premiera. W 1922 roku opublikowano pierwszy tom jego pamiętników.
Przypisy
Bibliografia
Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962-1969)
Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1928-1934)
Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego
Loading ...