Albatros czarnobrewy
Albatros czarnobrewy (Thalassarche melanophris) to gatunek dużego ptaka z rodziny albatrosów (Diomedeidae), który występuje w południowych częściach Oceanu Spokojnego, Atlantyckiego i Indyjskiego, a także w północnej części Oceanu Południowego. Gniazduje na Falklandach, wyspach u południowych wybrzeży Chile oraz na odległych wyspach oceanicznych, takich jak Auckland, Tristan da Cunha czy Georgia Południowa; na wielu z nich nie ma praktycznie żadnych naturalnych wrogów.
Systematyka
Tradycyjnie wyróżnia się dwa podgatunki T. melanophris, jednak wielu badaczy, opierając się na badaniach z lat 2004 i 2010, uznaje je za odrębne gatunki.
- T. m. melanophris Temminck, 1828 – albatros czarnobrewy – występuje w oceaniach południowych, od przylądka Horn na wschód aż po Wyspy Antypodów.
- T. m. impavida (Mathews, 1912) – albatros żółtooki – można go spotkać na Wyspach Campbella (na południe od Nowej Zelandii).
Morfologia
Pod względem wyglądu zewnętrznego występuje niewielki dymorfizm płciowy. Dziób albatrosa jest długi, żółty i haczykowato wygięty z różowym końcem. Posiada małe nozdrza, które wydalają nadmiar soli oraz soki żołądkowe. Nazwa gatunku pochodzi od ciemnych piór wokół oczu, które są bardziej widoczne u dorosłych osobników. Obie płcie mają brązowe pióra na wierzchniej stronie skrzydeł, ciemne lotki, szary ogon i ciemny skraj spodniej strony skrzydeł, a reszta ciała jest biała.
Rozmiary: Długość ciała wynosi od 80 do 95 cm, a rozpiętość skrzydeł od 2 do 2,35 m.
Masa ciała: 3–5 kg.
Występowanie
Środowisko
Pomimo dużych rozmiarów, albatros czarnobrewy ma słabo rozwinięte mięśnie lotne. W trakcie lotu polega na wietrze, dlatego najczęściej spotyka się go w regionach między 30 a 60° szerokości geograficznej południowej, gdzie wieją silne wiatry, które są niezbędne do szybowania nad morzem. Preferuje regiony subarktyczne, na południe od 40 równoleżnika, gdzie chłodne wody są bogatsze w ryby. Mimo że albatrosy z mórz południowych rzadko przekraczają równikowe pasmo bezwietrzne, czarnobrewy jest wyjątkiem.
Zasięg występowania
Występuje głównie w oceanach półkuli południowej. Gniazduje na Falklandach, wyspach u południowych wybrzeży Chile (m.in. Diego Ramírez, Diego de Almagro, niektóre wysepki Archipelagu Ziemi Ognistej) oraz na odległych wyspach oceanów: Spokojnego, Atlantyckiego i Indyjskiego. Największe kolonie podgatunku nominatywnego znajdują się na Falklandach, gdzie gniazduje około 72% jego populacji. Podgatunek T. m. impavida gniazduje na północnym i zachodnim wybrzeżu Wyspy Campbella oraz na sąsiedniej wysepce Jeanette Marie.
Pożywienie
Albatros czarnobrewy najczęściej szybuje z rozpostartymi skrzydłami na wysokości 15–20 m nad powierzchnią morza. Na tej wysokości efektywnie wykorzystuje prądy powietrzne i obserwuje ewentualną zdobycz. Jego dieta składa się głównie z ośmiornic, kalmarów, skorupiaków oraz różnych gatunków ryb. Czasami łapie także mniejsze ptaki. Dodatkowo, ten gatunek albatrosa ma skłonność do żerowania na odpadkach i często można go zobaczyć w stadach podążających za statkami w oczekiwaniu na resztki wyrzucone za burtę. Albatros pije wodę morską, a mocne gruczoły nosowe usuwają z organizmu nadmiar silnie stężonego roztworu soli.
Rozród
Albatrosy czarnobrewe gniazdują w niewielkich koloniach na odległych wyspach. Tworzą pary na całe życie, jednak spotykają się tylko raz w roku w okresie lęgowym. Samiec jako pierwszy wraca na gniazdo. Po powrocie samicy, ptaki rozpoczynają taniec godowy, któremu towarzyszy głośne nawoływanie. Krążą wokół siebie z szeroko rozpostartymi skrzydłami, głośno klapiąc dziobami. Para wybiera na gniazdo wyżej położone miejsca i buduje je z błota lub gliny. Samica składa jedno jajo, które początkowo wysiaduje samiec, podczas gdy ona odlatuje na żer. Po wykluciu pisklęcia oboje rodzice karmią je częściowo strawionym pokarmem. Para dzieli obowiązki, tak że podczas gdy jedno z rodziców pilnuje młodego, drugie posila się i przynosi jedzenie.
Dojrzałość płciowa: 4–7 rok życia.
Pora lęgowa: Co dwa lata.
Jaja: Samica składa tylko jedno, duże jajo z rudo-brązowymi cętkami.
Okres wysiadywania: Około 2 miesięcy.
Wychowywanie piskląt: Ponad 9 miesięcy.
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje oba podgatunki za odrębne gatunki; albatros czarnobrewy klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern), podczas gdy albatros żółtooki uznawany jest za gatunek narażony (VU – Vulnerable). Liczebność populacji albatrosa czarnobrewego szacuje się na około 700 tysięcy par lęgowych, natomiast albatrosa żółtookiego na około 21,6 tysiąca par lęgowych. Główne zagrożenia dla tych ptaków to zaplątanie w sieci rybackie, zmiany klimatyczne oraz obecność introdukowanych i zawleczonych ssaków, takich jak norka amerykańska czy zdziczałe koty.
Przypisy
Bibliografia
Encyklopedia zwierząt od A do Z. Warszawa: IMP, 1999. ISBN 83-908277-3-5. Brak numerów stron w książce.
Linki zewnętrzne
Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy dostępne są na stronie eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
