Albatros C.XII

Albatros CXII

Albatros CXII to niemiecki samolot rozpoznawczy i bombowy, który powstał w czasie I wojny światowej. Jego projekt został zrealizowany w 1918 roku przez niemiecką firmę lotniczą Albatros GmbH.

Historia

W 1917 roku inżynierowie Thelen i Schubert z wytwórni Albatros GmbH opracowali samolot wielozadaniowy Albatros C.XII, będący rozwinięciem modelu Albatros C.X, przeznaczonego do rozpoznania i bombardowania. W nowym projekcie zmieniono kształt kadłuba na owalny, co znacznie zmniejszyło opory aerodynamiczne i poprawiło osiągi. Dzięki zastosowaniu nowoczesnej, lżejszej i wytrzymalszej konstrukcji półskorupowej, kadłub stał się bardziej opływowy. Z przodu kadłuba zamontowano silnik rzędowy, chłodzony cieczą, z chłodnicą ulokowaną na środku górnego płata. Silnik wystawał nieco poza obrys górnej części kadłuba. Za silnikiem znajdował się zbiornik paliwa, a za nim umieszczone były dwie odkryte kabiny – dla pilota i obserwatora. W kabinie pilota zainstalowano urządzenia sterownicze oraz podstawowe przyrządy do pilotażu i nawigacji. Z tyłu kadłuba zainstalowano klasyczne usterzenie, przy czym pionowe usterzenie wzorowano na samolocie myśliwskim Albatros D.III, co uprościło proces montażu. Komora płatów oraz ich konstrukcja pozostały identyczne jak w modelu Albatros C.X, a podwozie również nie uległo zmianie. Budowę modelu Albatros C.XII zakończono pod koniec 1917 roku, a oblot miał miejsce na początku 1918. Podczas testów samolot wykazał się dobrymi właściwościami pilotażowymi i spełnił zamierzone parametry lotu.

Po zakończeniu prób, natychmiast rozpoczęto seryjną produkcję samolotów. Pierwsze Albatrosy C.XII trafiły na front zachodni wiosną 1918 roku, stanowiąc wyposażenie niemieckich jednostek lotniczych (niem. Flieger Abteilung Flotte) i zyskały dobrą opinię wśród załóg. Używano ich do końca I wojny światowej.

W sumie w zakładach Albatros GmbH w Pile oraz w fabrykach Bayerische Flugzeug Werke (BFW) i Linke Hoffmann Werke wyprodukowano około 100 egzemplarzy samolotu Albatros CXII.

Użycie w Wojsku Polskim

W listopadzie 1918 roku polskie wojska zdobyły na terenie Małopolski cztery samoloty Albatros C.XII. Po ich remoncie, dwa egzemplarze trafiły do Wyższej Szkoły Pilotów w Poznaniu, na lotnisku Ławica, a pozostałe dwa w lutym 1919 roku przydzielono do 8 eskadry wywiadowczej, razem z samolotami Albatros C.III i Rumpler C.I. Eskadra ta od 7 kwietnia 1919 roku uczestniczyła w wojnie polsko-bolszewickiej, szybko tracąc sprzęt, głównie w wyniku nieplanowanych lądowań.

Dodatkowo, kilka kolejnych samolotów Albatros C.XII zakupiono w wytwórni Albatros. Oprócz 8 eskadry wywiadowczej, samoloty te otrzymała 1 eskadra wielkopolska (późniejsza 12 eskadra), która w marcu 1919 roku operowała z lotniska Hureczko koło Przemyśla. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej, pojedyncze Albatrosy C.XII były wykorzystywane do szkolenia w Szkole Obserwatorów i Strzelców w Toruniu, w Wyższej Szkole Pilotów w Grudziądzu oraz w Niższej Szkole Pilotów w Bydgoszczy.

24 lutego 1919 roku, obserwator Stanisław Pietruski, w towarzystwie pilota Józefa Cagaskiego, odniósł na Albatrosie C.XII (nr 1832/17, nr boczny 7) swoje pierwsze zwycięstwo powietrzne nad ukraińskim myśliwcem Nieuport, uznawane za pierwsze zwycięstwo powietrzne polskiego lotnictwa.

W polskim lotnictwie samoloty Albatros C.XII były wykorzystywane do połowy lat dwudziestych XX wieku, a przez polskich lotników nazywano je nieoficjalnie „krową”.

Opis techniczny

Albatros C.XII był dwumiejscowym samolotem wielozadaniowym, dwupłatem o konstrukcji mieszanej. Posiadał klasyczne, stałe podwozie. Napędzany był silnikiem rzędowym 6-cylindrowym Mercedes D.IVa oraz wyposażony w dwułopatowe drewniane śmigło.