Albatros C.I

Albatros C.I to niemiecki samolot rozpoznawczy z okresu I wojny światowej, zaprojektowany przez firmę Albatros Werke.

Historia

Samolot Albatros C.I został stworzony w 1915 roku jako rozwinięcie konstrukcji udanego samolotu wielozadaniowego Albatros B.II (Albatros DD). Głównym konstruktorem był Robert Thelen. Model B.II, używany masowo na początku wojny do celów rozpoznawczych, był nieuzbrojony. W miarę postępującego rozwoju lotnictwa myśliwskiego, zaczęto dostrzegać potrzebę uzbrojenia samolotów rozpoznawczych, co doprowadziło do powstania nowej klasy niemieckich samolotów C, uzbrojonych, wielozadaniowych dwupłatów. Kluczową zmianą w Albatrosie C.I w porównaniu do modelu B.II była zmiana miejsc załogi – obserwator zajął tylną kabinę, co pozwoliło na zamontowanie karabinu maszynowego na obrotnicy. Dodatkowo zastosowano mocniejszy silnik.

Produkowano różne wersje Albatrosa C.I: wersję podstawową z silnikiem Rapp o mocy 150 KM (112 kW), Benz Bz.III (150 KM / 112 kW) oraz Mercedes D.III (160 KM / 118 kW), a także wersje C.Ia z silnikiem Argus As III o mocy 180 KM (156 kW) oraz C.Ib z silnikiem Mercedes D.III (160 KM / 118 kW). Wersja bazowa C.I miała chłodnice umieszczone na burtach, natomiast C.Ia i C.Ib miały je nad silnikiem, przed górnym płatem.

Produkcję seryjną Albatrosa C.I rozpoczęto w zakładach macierzystych, gdzie zamówiono w sumie 485 samolotów, oraz w filii w Pile (Alb. C.I.(OAW), 56 samolotów) i na licencji w zakładach lotniczych LFG (Alb. C.I(Rol), 78 samolotów, początkowo oznaczonych jako Roland C.I). Produkcję dla lotnictwa austro-węgierskiego prowadziły także Austro-Węgierskie Zakłady Albatros w Stadlau pod Wiedniem, oznaczone jako Albatros B.I(Ph). Mimo że C.I stał się przestarzały jako samolot bojowy, w 1917 roku wyprodukowano kolejne serie jako samoloty szkolno-treningowe w zakładach BFW (Alb. C.I(Bay)) i Mercur (Alb. C.I(Mer)). W 1918 roku inne firmy, takie jak Linke-Hofmann, również otrzymały zlecenia, jednak brak danych o ich ukończeniu.

Użycie

Samoloty rozpoznawcze Albatros C.I były wykorzystywane przez niemieckie lotnictwo wojskowe na wszystkich frontach podczas I wojny światowej, w tym także do bombardowania. Po raz pierwszy pojawiły się na froncie w kwietniu 1915 roku jako pierwsze niemieckie samoloty klasy C uzbrojone w karabin maszynowy w tylnej kabinie (w tym samym czasie Aviatik C.I miał karabin w przedniej kabinie). Na koniec grudnia 1915 roku na froncie znajdowało się 228 Albatrosów C.I, co stanowiło 42% wszystkich samolotów klasy C, a na koniec lutego 1916 roku ich liczba wzrosła do 349 (37% samolotów klasy C).W wyniku strat i zużycia, w 1916 roku zostały one na froncie zachodnim zastąpione przez nowsze modele (takie jak Albatros C.III), ale nadal były używane na froncie wschodnim oraz w mniej aktywnych rejonach. Łącznie, według spisów komisji międzyalianckiej, w 1920 roku w Niemczech wciąż istniało około 595 samolotów Albatros C.I w różnym stanie technicznym.

Samoloty te były również wykorzystywane przez lotnictwo Turcji i Bułgarii, a po wojnie trafiły do lotnictwa ZSRR, Rumunii, Jugosławii oraz Finlandii.

Użycie w lotnictwie polskim

Po odzyskaniu niepodległości, lotnictwo polskie na początku używało 9 samolotów Albatros C.I przejętych od zaborców. Po zmontowaniu z odzyskanych części, powstały dwa dodatkowe samoloty. W sumie, wraz z późniejszymi zakupami, liczba Albatrosów C.I w Polsce wyniosła około 27. Część z nich brała udział w wojnie polsko-radzieckiej. Samoloty te były używane w lotnictwie wojskowym do początku lat dwudziestych.

Opis konstrukcji

Albatros C.I to dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji mieszanej, głównie drewnianej. Kadłub ma konstrukcję kratownicową z drewna, pokryty blachą aluminiową w przedniej części przy silniku oraz sklejką w pozostałej części. Skrzydła są dwudźwigarowe, drewniane o kształcie prostokątnym, pokryte płótnem, z górnym płatem opartym na zastrzałach, a dolnym mocowanym do kadłuba. Płaty są usztywnione czterema parami rozpórek stalowych oraz cięgnami stalowymi. Lotki znajdują się tylko na górnym płacie. Z przodu kadłuba umieszczono silnik rzędowy chłodzony cieczą, częściowo wystający poza obrys górnej części kadłuba, z kolektorem wydechowym prowadzącym spaliny nad górny płat. Chłodnice były umieszczone po bokach kadłuba, a w późniejszych modelach stosowano chłodnicę na krawędzi natarcia górnego płata. W środkowej części kadłuba znajdują się dwie odkryte kabiny załogi w układzie tandem – pierwsza dla pilota z małym wiatrochronem, a druga dla obserwatora, z obrotnicą dla karabinu maszynowego. Usterzenie jest klasyczne, skośne, o dużej powierzchni, zbudowane z rur stalowych i pokryte płótnem. Podwozie jest klasyczne, stałe, z płozą ogonową. Śmigło jest drewniane, dwułopatowe.

Samolot uzbrojony był w ruchomy karabin maszynowy Parabellum LMG14 dla obserwatora, zamontowany na obrotnicy. Rzadziej używano karabinów maszynowych Bergmann LMG15. Niektóre samoloty były wyposażane w karabin maszynowy na górnym płacie, strzelający do przodu i obsługiwany przez stojącego obserwatora (np. Parabellum, Madsen, Lewis). Albatrosy C.I miały także wewnętrzny wyrzutnik bombowy, zdolny do przenoszenia 4 bomb o masie 10 kg.

Zobacz też

Pokrewne konstrukcje: Albatros B.I, Albatros B.II, Lebied XI, Lebied XII
Porównywalne samoloty: Hansa-Brandenburg C.I, Rumpler C.I, Lloyd C.I, Oeffag C.I

Przypisy

Bibliografia

Krzysztof Chołoniewski, Wiesław Bączkowski: „Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939 – Tomik 1”, Barwa w lotnictwie polskim nr 6, Warszawa 1987, ISBN 83-206-0571-7

Peter M. Grosz: Albatros C.I, Windsock Datafile no. 57, Albatros Productions, 1996, ISBN 0-948414-76-6 (ang.)

Ryszard Kaczkowski: Albatros C-I (A, B), C-II. „Skrzydlata Polska”. 8/1971, 21 lutego 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. brak numeru strony