Alastor, czyli duch samotności

Alastor, znany również jako The Spirit of Solitude, to poemat napisany przez angielskiego romantycznego poetę Percy’ego Bysshe Shelleya. Utwór powstał w 1815 roku, a jego publikacja miała miejsce w 1816 roku.

Treść

Poemat przedstawia podróż młodego poety, który jest entuzjastą natury oraz wszystkiego, co piękne i dobre, stworzone przez ludzi. Młodzieniec wyrusza w poszukiwaniu prawdy, pragnąc odkryć tajemnice wszechrzeczy oraz dotrzeć do źródeł czasu. W dziele znajduje się łacińskie motto autorstwa św. Augustyna: Nondum amabam, et amare amabam, quaerebam quid amarem, amans amare, co tłumaczy się jako: Jeszcze nie kochałem, lecz chciałem kochać, szukałem tego, co mógłbym kochać, chcąc kochać. Poemat Shelleya stanowi także polemikę z poglądami Willliama Wordswortha, który mógł być inspiracją dla bohatera utworu.

Forma

Utwór został napisany w formie nierymowanego pięciostopowca jambicznego, znanego jako blank verse, który był popularny w literaturze angielskiej od XVI wieku. Przed Shelleym z tej formy korzystali między innymi Henry Howard, hrabia Surrey, Thomas Kyd, Christopher Marlowe, William Szekspir, John Milton oraz William Wordsworth.

W wielu fragmentach, w tym w tytule, poeta stosuje aliterację, czyli powtarzanie początkowych dźwięków, na przykład w wersach: At night the passion came,/Like the fierce fiend of a distempered dream; His strong heart sunk and sickened with excess/Of love.; his scattered hair/Sered by the autumn of strange suffering/Sung dirges in the wind. Aliteracja jest tradycyjnie wykorzystywana przez angielskich poetów do przełamywania monotonii wiersza białego, a w Alastorze jest jej więcej niż w późniejszych utworach poety.

Przekład

Poemat został przetłumaczony na język polski przez Jana Kasprowicza. Jego przekład znalazł się w antologii Poeci angielscy. Wybór poezyi, wydanej we Lwowie w 1907 roku. Przekład został sporządzony w formie jedenastozgłoskowca.

Kasprowicz przetłumaczył również wiele innych dzieł Shelleya, w tym poematy Adonais oraz Epipsychidion, a także cykl sonetów Oda do wiatru zachodniego.