Alaskan malamute

Alaskan malamute

Alaskan malamute to rasa psów zaprzęgowych, klasyfikowana jako szpic, która należy do ras pierwotnych. Jest jedną z najstarszych ras arktycznych, które były wykorzystywane do ciągnięcia sań oraz transportowania ładunków, mających cechy wilkowate.

Rys historyczny

Nazwa tej rasy wywodzi się z zapisów pierwszych osadników w północnej Ameryce. Pochodzi ona od plemienia Malemutów, które zamieszkiwało wyżyny zachodniej Alaski. Psy te pierwotnie hodowano jako psy pociągowe, zwane sleddogami. W celu zwiększenia ich siły, rodzime psy krzyżowano z większymi psami przybyłymi w czasie gorączki złota, co pozwoliło na uzyskanie osobników zdolnych do ciągnięcia ciężkich ładunków. Pierwotne alaskan malamute niemal wyginęły, jednak w 1926 roku w Stanach Zjednoczonych podjęto działania mające na celu zachowanie czystości tej rasy. Badania DNA potwierdzają, że jest to jedna z najstarszych ras, której wygląd i charakter pozostały praktycznie niezmienione.

Klasyfikacja FCI

W klasyfikacji FCI rasa ta została przypisana do grupy 5 (szpice i psy ras pierwotnych), sekcji 1 (nordyckie psy zaprzęgowe). Rasa nie podlega próbom pracy.

Pożądane wymiary (wysokość w kłębie i masa ciała) to: dla psów 63,5 cm / 38 kg; dla suk 58,5 cm / 34 kg.

Wygląd

Budowa

Alaskan malamute ma zwarty i kompaktowy kształt oraz mocny kościec.

Głowa i czaszka: Głowa jest szeroka i mocna, szczególnie w porównaniu z innymi rasami prymitywnymi, lecz powinna być proporcjonalna do tułowia. Czaszka pomiędzy uszami jest szeroka, stopniowo zwężająca się ku oczom. Powierzchnia czaszki jest umiarkowanie zaokrąglona, a wysklepienie zmniejsza się w kierunku oczu, zachowując płaskie policzki. Między oczami występuje lekko zaznaczona bruzda. Linie czaszki i kufy są równoległe, z niewielkim przełamaniem w miejscu ich połączenia.

Kufa: Kufa jest mocna, lekko zwężająca się ku nosowi i głęboka. Powinna być proporcjonalna do wielkości czaszki, z ściśle przylegającymi wargami. Wargi, obwódki oczu i nos są czarne (z wyjątkiem osobników rudych), a „śnieżny nos” z cielistym prążkiem jest dopuszczalny. Szczęka i żuchwa są mocne, z dużymi zębami.

Uzębienie: Zgryz nożycowy.

Oczy: Oczy mają brązowy kolor, są w kształcie migdała, średniej wielkości i osadzone skośnie. Preferowane są ciemne oczy, a niebieskie są wadą dyskwalifikującą.

Uszy: Uszy są średniej wielkości, stojące, mają trójkątny kształt z lekko zaokrąglonymi końcówkami. Osadzone są szeroko na brzegach czaszki. Dolna część ucha łączy się z czaszką na linii wewnętrznych kącików oczu, co sprawia, że uniesione uszy wydają się odstające na boki. Uszy skierowane są do przodu, gdy pies jest czymś zainteresowany, a podczas pracy mogą być składane do tyłu na czaszce.

Szyja: Szyja powinna być mocna, średnio wysklepiona i umiarkowanie łukowata.

Łopatki i kończyny przednie: Łopatki są średnio skośne, a kończyny przednie mocne i umięśnione, proste aż do nadgarstków, które są krótkie i mocne, nieznacznie ukośne z profilu. Kończyny są silne.

Kończyny tylne: Szerokie i mocno umięśnione. Kolana są umiarkowanie ukątowane, a stawy skokowe mocne i szerokie, również umiarkowanie ukątowane. W ruchu poruszają się w tej samej linii co kończyny przednie, nie za szeroko, ani nie za wąsko. Wilcze pazury na tylnych kończynach są niepożądane i są usuwane zaraz po urodzeniu.

Łapy: Łapy są wytrzymałe i zwarte, z dobrze wykształconymi, grubymi i twardymi poduszkami. Posiadają ochronny włos pomiędzy palcami, a pazury są twarde i bardzo mocne.

Tułów: Klatka piersiowa powinna być mocna i głęboka, a tułów zwarty, lecz nie zbyt krótki. Stopy są duże, zwarte i głębokie, z mocnymi poduszkami, przystosowane do pokonywania dużych przestrzeni po śniegu.

Grzbiet: Grzbiet powinien być prosty i lekko opadający w kierunku bioder.

Lędźwie: Lędźwie są mocno umięśnione i nie powinny być zbyt krótkie, co mogłoby ograniczać swobodę ruchu.

Ogon: Ogon średnio wysoko osadzony, „wychodzący” bezpośrednio z linii grzbietu, obficie owłosiony i noszony w kształcie sierpa nad grzbietem. Nie jest ciasno zwinięty, przełamany ani zwisający z boku tułowia czy leżący na grzbiecie.

Szata i umaszczenie

Szata jest gęsta, z grubym podszerstkiem, nieco bardziej szorstka i dłuższa niż u husky syberyjskiego. Umaszczenie występuje w odcieniach szarego i białego, sobolowo-białego, czarno-białego, wilczasto-białego, czerwono-białego oraz czysto białego.

Zachowanie i charakter

Psy tej rasy są postrzegane jako przyjazne wobec ludzi, lecz maszerzy często mają problemy z ich skłonnością do bójek z innymi psami, a także do polowania. Alaskan malamute dobrze odnajdują się w towarzystwie dzieci oraz są życzliwe w stosunku do obcych. Posiadają silne poczucie hierarchii w stadzie, co może prowadzić do prób dominacji nad członkami rodziny. Są dostosowane do niskich temperatur i ciągłej pracy, więc potrzebują odpowiednich zajęć, takich jak zawody z ciężkim uciągiem, bieganie przy rowerze lub regularne długie spacery. Nie tolerują samotności i bezczynności, a zostawione same sobie mogą szukać zajęcia, niszcząc i kopiąc doły. Alaskan malamute to pies niezależny i uparty, co sprawia, że tresura tej rasy może być trudna. Wrodzony instynkt każe im być na przodzie, stąd ciągną na spacerach. To rasa polecana dla osób prowadzących aktywny tryb życia i gotowych poświęcić im dużo czasu.

Użytkowość

Choć nadal wykorzystywane są jako psy pociągowe (głównie w rekreacji i sportach zaprzęgowych), obecnie najczęściej pełnią rolę psów rodzinnych i reprezentacyjnych. Nie sprawdzają się jako psy stróżujące.

Najlepiej, gdy pies ma możliwość uczestniczenia w sportach psich, takich jak wyścigi zaprzęgów (sanie i wózki), uciągi (weight pulling), skijoring (pies ciągnący człowieka na nartach), canicross (bieg z psem), dogtrekking (bieg na orientację z psem), bikejoring (pies ciągnący człowieka na rowerze) oraz zawody psów jucznych.

Rasa ta została stworzona do ciągnięcia dużych ładunków przy niskiej prędkości, dlatego nie jest przystosowana do wyścigów. W zaprzęgach nie nadaje się do biegów sprinterskich, lepiej sprawdza się na długich dystansach. Alaskan malamute biorą licznie udział w prestiżowych wyścigach psich zaprzęgów takich jak Iditarod, La Pirena, Alpentrail, Yukon Quest, Femundslopet, Copper Basin 300, Klondike Sled Dog Race, Finnmarkslopet, La Grande Odyssée oraz Nordic Open.

Specjalnością tych psów, nazywanych „lokomotywami północy”, są jednak próby uciągu, które wymagają nie szybkości, a siły i doskonałej techniki ciągnięcia. Rekordowy uciąg jednego psa (pies Bering, właściciel Katerina Trnena, Czechy) na zawodach w Polsce wynosi 4900 kg. Zawody te organizowane są na dystansie 30 m, z wózkiem na szynach, najczęściej załadowanym klocami z ołowiu.

Zdrowie i pielęgnacja

Do najczęstszych chorób występujących u tej rasy należą dysplazja stawów biodrowych, dziedziczna polineuropatia oraz problemy z oczami, takie jak katarakta, PPM czy distichiasis, które często występują u ras północnych.

Gęsta sierść sprawia, że psy tej rasy są wrażliwe na upały. W gorące dni potrzebują więcej wody niż inne rasy oraz możliwości schronienia w cieniu. W okresie linienia konieczne jest częstsze wyczesywanie martwego włosa (podszerstka) za pomocą gęstego grzebienia. Wymagają również codziennego zaspokojenia swoich dużych potrzeb ruchowych na świeżym powietrzu.

Przypisy

Bibliografia

Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy „Bellona”, 2001. ISBN 83-11-09354-7. Brak numerów stron w książce.

David Taylor: Księga psów. Warszawa: Świat Książki, 1995. ISBN 83-7129-102-7. Brak numerów stron w książce.