Alanqa

Alanqa – Pterozaur z Rodziny Azdarchidów

Alanqa to rodzaj pterozaura z rodziny azdarchidów (Azhdarchidae), który żył na początku późnej kredy na obszarze dzisiejszej Afryki. Został po raz pierwszy opisany w 2010 roku przez Nizara Ibrahima oraz jego współpracowników, na podstawie pięciu fragmentów szczęk, które odkryto w złożach Kem Kem w Maroku. Holotyp stanowi spojenie żuchwy oznaczone numerem katalogowym FSAC-KK 26. Dwa fragmenty (BSP 1993 IX 338 i BSP 1996 I 36) zostały po raz pierwszy opisane w 1999 roku przez Petera Wellnhofera i Érica Buffetauta, które wstępnie zidentyfikowano jako pteranodonty. Jednakże, Aleksander Awerianow i jego współpracownicy sprzeciwili się tej interpretacji, sugerując, że te skamieniałości należą do azdarchidów. W złożach Kem Kem znaleziono również szczątki szkieletów pozaczaszkowych azdarchidów. Ibrahim i in. nie przypisali ich do Alanqa saharica, ale uznali tę hipotezę za prawdopodobną.

Holotyp składa się z trzech sąsiadujących fragmentów o łącznej długości wynoszącej 344 mm, a brakującą część oszacowano na około 80 mm w oparciu o porównania z innymi azdarchidami. Długość żuchwy FSAC-KK 26 wynosiła prawdopodobnie około 67,5 cm. Większość szczątków znalezionych w Kem Kem, w tym holotyp, pochodziła od osobników o rozpiętości skrzydeł wynoszącej 3–4 m. Jednak fragment dużego kręgu szyjnego, który prawdopodobnie również należy do Alanqa saharica, sugeruje, że niektóre osobniki mogły osiągać nawet 6 m rozpiętości skrzydeł. Szczęki były proste i ostro zakończone, podobnie jak u rodzajów Zhejiangopterus i Quetzalcoatlus, co wspiera hipotezę o przynależności A. saharica do Azhdarchidae. Nie znaleziono żadnych zębodołów, co sugeruje, że Alanqa była bezzębna, a jej szczęki prawdopodobnie pokrywała ramfoteka.

Dokładne datowanie osadów Kem Kem, w których znaleziono szczątki A. saharica, jest niepewne. Panuje jednak zgoda co do tego, że powstały one pod koniec wczesnej lub na początku późnej kredy. Ze względu na liczne podobieństwa w faunie kręgowców do egipskiej formacji Baharija, datowanej na najwcześniejszą górną kredę, uważa się, że skały Kem Kem powstały w cenomanie. Gatunkiem typowym rodzaju Alanqa jest A. saharica. Nazwa rodzajowa pochodzi od arabskiego al Anqa, co oznacza mityczne stworzenie przypominające feniksa, podobne do Simurgha z mitologii perskiej. Nazwa gatunkowa saharica odnosi się do Sahary i miejsca, w którym odkryto holotyp. Odkrycie Alanqa dowodzi, że azdarchidy, wcześniej znane niemal wyłącznie z Laurazji, rozprzestrzeniły się na tereny Gondwany na początku późnej kredy.

== Przypisy ==