Alanis Morissette

Alanis Nadine Morissette (urodzona 1 czerwca 1974 roku w Ottawie) to kanadyjska wokalistka, muzyk, kompozytorka, autorka tekstów, producentka muzyczna oraz okazjonalnie aktorka. Posiada umiejętność gry na harmonijce ustnej, instrumentach klawiszowych, flecie i gitarze. Jej głos to mezzosopran.

Karierę muzyczną rozpoczęła w 1991 roku, wydając album Alanis, a rok później jego kontynuację Now Is the Time. Oba te wydania były dostępne jedynie w Kanadzie i nie zdobyły popularności. Jednak jej pierwsza międzynarodowa płyta, Jagged Little Pill, stała się fenomenem, sprzedając się w ponad 33 milionach egzemplarzy (dane Billboardu z 2013 roku). Debiutancki album przetarł szlak dla wielu artystek prezentujących ambitny, kobiecy pop-rock i jest uznawany za jeden z najbardziej rozpoznawalnych albumów lat 90.

Po wydaniu dwóch najbardziej komercyjnych płyt, Alanis zaczęła mieć większy wpływ na produkcję następnych albumów. Łączna sprzedaż jej wydawnictw przekroczyła 75 milionów egzemplarzy na całym świecie. W 2017 roku magazyn Rolling Stone określił ją mianem „królowej rocka alternatywnego”. Do 2022 roku artystka wydała dziesięć albumów studyjnych, w tym Alanis (1991), Now Is the Time (1992), Jagged Little Pill (1995), Supposed Former Infatuation Junkie (1998), Under Rug Swept (2002), So-Called Chaos (2004), Flavors of Entanglement (2008), Havoc and Bright Lights (2012), Such Pretty Forks in the Road (2020) oraz The Storm Before the Calm (2022).

Wczesne życie

Alanis Morissette urodziła się 1 czerwca 1974 roku w Ottawie, w Kanadzie, jako córka Alana i Georgii Morissette. Ma dwóch braci: starszego Chada oraz brata-bliźniaka, Wade’a. Już w dzieciństwie Alanis przejawiała talent do śpiewania i pisania piosenek. W wieku 9 lat odwiedziła dom swojej idolki, Olivii Newton-John, i przy bramie przedstawiła się przez domofon, mówiąc: „Cześć… Mam na imię Alanis… Chciałabym cię poznać i być tak sławną jak ty!” W tym samym wieku napisała swoją pierwszą piosenkę, utwór Fate Stay with Me.

Wspierana przez swojego mentora, Leslie Howe’a, Alanis wydała Fate Stay with Me, mając zaledwie 11 lat. Rok później wzięła udział w dziecięcym programie You Can’t Do That on Television, zdobywając niewielką rolę, z której zrezygnowała po jednym sezonie. Marząc o sukcesie, Alanis z Howe’em udała się do Nowego Jorku na spotkanie z producentami nagraniowymi, co później opisała w utworze UR z albumu Supposed Former Infatuation Junkie.

Będąc w Los Angeles, Morissette próbowała swoich sił w popularnym programie Star Search, niestety odpadła już w pierwszej rundzie.

Kariera muzyczna

W 1990 roku Alanis podpisała kontrakt z MCA Records w Kanadzie. Rok później ukazał się jej debiutancki album Alanis, zawierający chwytliwe utwory, które wielu uznało za kanadyjską wersję popu w stylu Tiffany, Pauli Abdul czy Debbie Gibson. Pierwszy singiel z albumu, utwór Too Hot, dotarł do kanadyjskiej Top 10.

Morissette zdobyła nominację do nagrody Juno (kanadyjski odpowiednik Grammy) w trzech kategoriach: Singel roku, Najlepszy album dance oraz Najlepiej zapowiadający się artysta, zyskując nagrodę w tej ostatniej kategorii. Szybko po tym wydała kontynuację, album Now Is the Time, który okazał się komercyjnie nieudany, co spowodowało utratę kontraktu z wytwórnią.

Artystka zaczęła coraz częściej odwiedzać Los Angeles, aby współpracować z różnymi muzykami. Wtedy spotkała producenta Glenna Ballarda, z którym natychmiast nawiązała bliską współpracę. Po zaledwie 30 minutach rozmowy przenieśli się do domowego studia Ballarda, aby eksperymentować z dźwiękami. Ballard zauważył, że Alanis była dojrzała jak na swój wiek.

Punktem kulminacyjnym ich sesji było stworzenie utworu Perfect, który powstał w ciągu 20 minut. Morissette zaimprowizowała tekst do delikatnego akompaniamentu gitarowego Ballarda. Wersja ta była jedyną, jaką kiedykolwiek nagrali razem. To doświadczenie zachęciło Alanis do bardziej szczerego wyrażania swoich emocji poprzez teksty piosenek.

O przeprowadzce z Los Angeles wspomniała w utworze Unprodigal Daughter z albumu Feast on Scraps. Ballard był pierwszym producentem, który namawiał ją do swobodnego dzielenia się emocjami, co pozwoliło jej pisać o wszystkim – od radosnej miłości do życia w You Learn, przez przyjacielskie zauroczenia w Head Over Feet, aż po mroczne fantazje o zemście w You Oughta Know. Inspirację czerpała wyłącznie z osobistych doświadczeń, np. po spotkaniu z przedstawicielami przemysłu muzycznego napisała utwór Right Through You, który poruszał temat patriarchatu w świecie muzycznym.

Termin shake odnosi się do zimnego i niepewnego uścisku dłoni menedżerów muzycznych, co było dla niej rozczarowujące. Wiosną 1995 roku alanis podpisała kontrakt z Maverick Records, co zaowocowało wydaniem albumu Jagged Little Pill. Płyta odniosła światowy sukces, sprzedając się w 33 milionach egzemplarzy, co uplasowało Alanis na szczycie najlepiej sprzedających się artystek lat 90. Ostry brzmienie singla You Oughta Know przyczyniło się do nazywania jej „pierwszą damą gniewu”, choć na całej płycie jedynie dwie piosenki były tak pełne złości.

W 1998 roku wydała kolejny album Supposed Former Infatuation Junkie. W międzyczasie nagrała utwór Uninvited na ścieżkę dźwiękową do filmu Miasto aniołów. Nowy album był zupełnie inny, eksperymentalny i niepodobny do jej międzynarodowego debiutu, co rozczarowało zarówno fanów, jak i krytyków. Mimo to płyta dobrze się sprzedała, a Alanis otrzymała nominacje do Grammy w 1999 roku. W trakcie nagrywania Supposed Former Infatuation Junkie była świadoma, że jeśli przygotuje materiał w stylu Jagged Little Pill, zostanie oskarżona o powtarzanie sprawdzonych dźwięków, dlatego zdecydowała się na stworzenie czegoś zupełnie nowego. Choć początkowo został uznany za mniej udany, dziś wielu fanów uważa go za jeden z jej najlepszych albumów. W tym samym roku nagrała również akustyczny album MTV Unplugged.

Jej kolejny album Under Rug Swept ukazał się po czteroletniej przerwie w 2002 roku, a Alanis po raz pierwszy pełniła rolę producenta. Płyta sprzedała się w Stanach Zjednoczonych w nakładzie około 1 miliona kopii. Czwarty album So-Called Chaos, wydany w 2004 roku, zawierał znacznie spokojniejsze utwory, a krytycy przyjęli go dość pozytywnie. W 2005 roku, z okazji dziesięciolecia wydania debiutu, ukazała się reedycja Jagged Little Pill, zawierająca oryginalne utwory oraz akustyczne wersje.

W listopadzie tego samego roku wydano składankę The Collection, podsumowującą lata 1995-2005, która była promowana singlem Crazy, skomponowanym przez Seala. Alanis nagrała również utwór Wunderkind na ścieżkę dźwiękową do filmu Opowieści z Narnii: Lew, Czarownica i Stara Szafa, za który otrzymała nominację do Grammy.

W latach 2005-2008 Alanis poświęciła czas na nagranie nowego albumu z Guyem Sigsworthem. Już w marcu 2005 roku ogłosiła, że jest bardzo płodna w pisaniu piosenek. 1 kwietnia zaprezentowała parodię utworu My Humps zespołu The Black Eyed Peas, która stała się sensacją na YouTube, zdobywając ponad 6 milionów wyświetleń w ciągu tygodnia. Na koncercie Rage Against the Machine zaśpiewała ich utwór Guerilla Radio oraz nowy kawałek Not as We, który znalazł się na nowym albumie. W październiku 2007 roku w wywiadzie dla portalu Holons ujawniła tytuł nowego albumu Flavors of Entanglement. W trakcie sesji nagrano 24 utwory, a płyta miała premierę 30 maja w Niemczech i Włoszech, 2 czerwca w innych krajach, 4 czerwca w Japonii oraz 10 czerwca w USA i Kanadzie. Album promowano utworami Underneath i Moratorium. Krytycy oraz fani uznali go za najlepszy od czasów Supposed Former Infatuation Junkie, a niektórzy nawet od czasów Jagged Little Pill.

Tytuł płyty pochodzi z utworu Moratorium: „I do need a breather from the flavors of entanglement”. Oficjalna data wydania albumu to 2 czerwca 2008 roku, a na płycie znalazło się 11 piosenek. Warto dodać, że utwory Asylum i Separate nigdy nie były wymieniane przez Morissette i Sigswortha jako piosenki, które miały się znaleźć na tej płycie, jednak figurowały na liście utworów do FOE uwzględnionej przez ASCAP. Jest bardzo prawdopodobne, że podobnie jak utwór Break, również Wounded Leading Wounded i I Am znajdą się na kolejnym singlu Not As We.

Od 2005 roku Alanis posiada swoją gwiazdę na Kanadyjskiej Alei Gwiazd w Toronto. W 2015 roku została wprowadzona do Canadian Music Hall of Fame, a w 2022 roku także do Canadian Songwriters Hall of Fame.

Kariera aktorska

Od 1999 roku Alanis Morissette zagościła także na ekranach. Zagrała m.in. rolę Boga w filmach Dogma oraz Jay i Cichy Bob kontratakują w reżyserii Kevina Smitha, a także wystąpiła w serialach Seks w wielkim mieście i Trawka oraz w sztuce Monologi waginy. W 2008 roku rozpoczęły się przygotowania do ekranizacji książki SF Radio wolne Albemuth autorstwa Philipa K. Dicka, w której Alanis miała zagrać rolę Sylvii.

Literatura

Paul Cantin – A Biography (1997)
Stuart Coles – Death of Cinderella (1999)
Andrzej Buda – Alanis Morissette Psychologia kariery (2001) w języku polskim

Życie osobiste

Morissette dorastała w Kanadzie w religijnej rodzinie katolickiej. W 2005 roku uzyskała obywatelstwo USA. W okresie młodzieńczym oraz po dwudziestym roku życia zmagała się z depresją oraz zaburzeniami odżywiania, przeszła leczenie i zaczęła prowadzić zdrowy styl życia.

Przez siedem lat współpracy z menadżerem Jonathanem Schwartzem, artystka straciła 5 milionów dolarów. Schwartz przyznał się do winy w kwietniu 2017 roku i został skazany na sześć lat więzienia.

W październiku 2019 roku w wywiadzie dla CBS ujawniła, że przez niemal dekadę zmagała się z depresją poporodową.

Związki

Na początku lat 90. krótko spotykała się z aktorem i komikiem Dave’em Coulierem. W 2008 roku Coulier ujawnił, że był inspiracją do stworzenia tekstu piosenki You Oughta Know z albumu Jagged Little Pill, jednak Alanis nie skomentowała tych słów.

W 2002 roku związała się z Ryanem Reynoldsem, którego poznała na przyjęciu urodzinowym Drew Barrymore. W czerwcu 2004 roku ogłosili zaręczyny, jednak rozstali się w lutym 2007 roku.

22 maja 2010 roku, podczas prywatnej ceremonii w domu w Los Angeles, poślubiła rapera Souleye. Para ma troje dzieci: dwóch synów (urodzonych w 2010 i 2019 roku) oraz córkę (urodzoną w 2016 roku).

Dyskografia

Albumy studyjne

Alanis (1991)
Now Is the Time (1992)
Jagged Little Pill (1995)
Supposed Former Infatuation Junkie (1998)
Under Rug Swept (2002)
So-Called Chaos (2004)
Flavors of Entanglement (2008)
Havoc and Bright Lights (2012)
Such Pretty Forks in the Road (2020)
The Storm Before the Calm (2022)

Filmografia

Aktorka

Borderline High (1992) jako ona sama
Dziewczyna z przymusu (Anything for Love, 1993) jako Alanis
Alanis T.V. (1999) jako ona sama
Dogma (1999) jako Bóg
Music in High Places (2000) jako ona sama
Jay i Cichy Bob kontratakują (Jay and Silent Bob Strike Back, 2001) jako That Woman (Bóg)
Come Together: A Night for John Lennon’s Words and Music (2001) jako ona sama
Alanis Morissette: Feast On Scraps (2002) jako ona sama
100 Greatest Videos (2003) jako ona sama / Komentator
De-Lovely (2004) jako Wykonawczyni „Let’s Do It, Let’s Fall In Love”
Alanis Morissette: We’re with the Band (2004) jako ona sama
Degrassi: Nowe pokolenie (2005) jako dyrektorka
American Express Jam Sessions (2005) jako ona sama
Reżyser teledysków – Stephane Sednaoui (The Work of Director Stéphane Sednaoui, 2005) jako ona sama
Fuck (2005) jako ona sama
Trawka s. 5 (2009) jako lekarz ginekolog