Alan Bartlett Shepard Jr.
Alan Bartlett Shepard Jr. (ur. 18 listopada 1923 w Derry, zm. 21 lipca 1998 w Monterey) był pierwszym amerykańskim astronautą oraz kontradmirałem United States Navy. Był piątą osobą, która postawiła stopę na Księżycu.
Życiorys
Alan Shepard przyszedł na świat 18 listopada 1923 roku w Derry. Po ukończeniu Pinkerton Academy w Derry w 1941 roku, zdecydował się na dalszą edukację w Akademii Morskiej w Annapolis. Po jej ukończeniu, uzyskał przydział do lotnictwa marynarki USA. W grudniu 1941 roku, po japońskim ataku na Pearl Harbor, który niemal zniszczył amerykańską Flotę Pacyfiku, okres nauki Sheparda skrócono z czterech do trzech lat. W 1944 roku awansował i otrzymał pierwszy przydział do Stacji Lotnictwa Marynarki Wojennej w Jacksonville na Florydzie. Niedługo potem rozpoczął służbę na pokładzie niszczyciela „Cogswell”, gdzie brał udział w ostatnich bitwach z flotą japońską. W lutym 1945 roku powrócił do Stanów Zjednoczonych.
W wrześniu 1945 roku, jako podporucznik, rozpoczął służbę w bazie Corpus Christi w Teksasie. W tym czasie brał prywatne lekcje latania, a tuż przed zakończeniem pobytu uzyskał licencję pilota cywilnego. Później zdobył także złote skrzydełka pilota wojskowego i rozpoczął służbę na pokładzie lotniskowca „Franklin D. Roosevelt”, a następnie na „Midway”. W 1950 roku został wysłany do Szkoły Pilotów Doświadczalnych w bazie Patuxent River, w Maryland. W 1955 roku, jako komandor podporucznik, przeniósł się wraz z rodziną do bazy w Patuxent River, gdzie pracował jako instruktor oblatywacz. Ukończył również studia w Akademii Wojennej Marynarki USA w 1958 roku, a w 1957 roku rozpoczęła się era kosmiczna.
Astronauta
Shepard był jednym z siedmiu uczestników programu Mercury, wybranych w kwietniu 1959 roku. 5 maja 1961 roku rakieta Redstone wyniosła pojazd „Freedom 7” z Shepardem na pokładzie na suborbitalną wysokość 116 mil (ok. 187 km). Krótko przed startem misji Mercury 3, Shepard miał powiedzieć: „Please, dear God, don’t let me fuck up.”
Później został wyznaczony do pilotowania pojazdu „Freedom 7-II” w ramach misji Mercury 10, zaplanowanej na październik 1963, która jednak została odwołana 13 czerwca 1963. W efekcie powierzono mu funkcję pilota-dowódcy pierwszej załogowej misji w programie Gemini, gdzie jego współpilotem miał być Thomas Stafford. Niestety, na początku 1964 roku u Sheparda zdiagnozowano chorobę Ménière’a, co skutkowało wykluczeniem go z lotów prawie do końca lat 60. XX wieku. Misję Gemini 3 zrealizowali Virgil Grissom i John Young.
W 1963 roku Shepard został szefem Biura Astronautów, gdzie do jego obowiązków należały:
- nadzór nad koordynacją, planowaniem i kontrolą działań związanych z astronautami NASA, w tym przygotowanie programów treningowych;
- zbieranie informacji od pilotów dotyczących projektów i działania podsystemów w statkach kosmicznych;
- tworzenie ocen naukowych i inżynierskich, wspierających planowanie misji i prowadzenie eksperymentów.
Shepard powrócił do korpusu astronautów w maju 1969 roku po operacji korygującej i nowej metodzie leczenia choroby Ménière’a.
W wieku 47 lat, jako najstarszy astronauta w programie, Shepard po raz drugi wziął udział w locie kosmicznym, dowodząc statkiem Apollo 14. Misja trwała od 31 stycznia do 9 lutego 1971 roku. Jego towarzyszyli:Stuart Roosa – pilot modułu dowodzenia oraz Edgar Mitchell – pilot lądownika. Po wylądowaniu na Księżycu z modułem „Antares”, Shepard i Mitchell uruchomili wiele urządzeń pomiarowych, przeprowadzili szereg doświadczeń i zebrali około 45 kg próbek z powierzchni.
Do osiągnięć misji Apollo 14 należą:
- pierwsze użycie samobieżnego transportera sprzętu;
- wprowadzenie największej masy na orbitę Księżyca;
- najdłuższy czas spędzony na powierzchni Księżyca (33 godziny 30 minut 31 sekund);
- najdłuższy czas spacerów po Księżycu (9 godzin 22 minuty 31 sekund);
- pierwsze zastosowanie technik szybkiego łączenia statków na orbicie Księżyca;
- pierwsze użycie telewizji kolorowej na Księżycu;
- pierwszy z długoterminowych programów naukowych na orbicie Księżyca;
- pierwsza gra w golfa w kosmosie (na powierzchni Księżyca).
Życie prywatne
Alan Shepard ożenił się w lutym 1945 roku z Louise Brewer, którą znał z czasów Akademii w Annapolis. Zmarł na białaczkę w Community Hospital na Półwyspie Monterey w Kalifornii. Jego żona, Louise, zmarła pięć tygodni później. Małżeństwo trwało 53 lata.
Upamiętnienie
Główny bohater trylogii gier Mass Effect, komandor, nosi nazwisko Shepard, na cześć astronauty.
USNS „Alan Shepard” to okręt marynarki USA.
New Shepard to statek kosmiczny firmy Blue Origin.
Zobacz też
- grupy i oddziały astronautów
- alfabetyczna lista astronautów
- lista pierwszych astronautów według obywatelstwa
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Biogram na stronie Spacefacts (ang.)
- John NobleJ.N. Wilford, Alan B. Shepard Jr. Is Dead at 74; First American to Travel in Space [online], nytimes.com, 23 lipca 1998 [dostęp 2014-08-03] (ang.).
- Informacja o misji Apollo 14 wg NASA
Loading ...