Alan Jay Pakula (ur. 7 kwietnia 1928 w Nowym Jorku, zm. 19 listopada 1998 w Melville) był amerykańskim reżyserem, scenarzystą oraz producentem filmowym.
Życiorys
Pochodzenie i początki
Pakula przyszedł na świat na nowojorskim Bronksie w rodzinie żydowskich imigrantów z Polski. Ukończył studia z zakresu dramaturgii na renomowanym Uniwersytecie Yale.
Swoją karierę w Hollywood zainaugurował jako asystent w dziale filmów animowanych wytwórni Warner Bros. W 1957 roku został producentem swojego pierwszego filmu dla Paramount Pictures. W 1962 roku wyprodukował film Zabić drozda w reżyserii Roberta Mulligana, za który otrzymał nominację do Oscara w kategorii najlepszy film roku.
W 1969 roku zrealizował swój debiut reżyserski, film Bezpłodna kukułka, w którym zagrała nominowana do Oscara Liza Minnelli.
Trylogia teorii spiskowych
W 1971 roku Pakula nakręcił film Klute, będący pierwszą częścią nieoficjalnego cyklu, znanego jako trylogia teorii spiskowych. Film przedstawiał historię relacji między prywatnym detektywem (w tej roli Donald Sutherland) a call-girl, którą zagrała Jane Fonda w swojej oscarowej roli. Produkcja okazała się sukcesem zarówno finansowym, jak i artystycznym.
Drugą część tej trylogii stanowił thriller Syndykat zbrodni z 1974 roku, w którym główną rolę zagrał Warren Beatty. Film opowiadał o tajemniczej korporacji Parallax, zajmującej się świadczeniem usług terapeutycznych, do której infiltruje reporter prowadzący śledztwo dotyczące zabójstwa senatora.
W 1976 roku Pakula zakończył swoją nieformalną trylogię filmem Wszyscy ludzie prezydenta, który odniósł kolejny komercyjny sukces, a twórca został ponownie nominowany do Oscara, tym razem za najlepszą reżyserię. Film oparty był na faktach, a scenariusz inspirowała książka Carla Bernsteina i Boba Woodwarda, dwóch dziennikarzy z „The Washington Post”, którzy ujawnili aferę Watergate.
W 1978 roku Pakula przewodniczył jury konkursu głównego podczas 31. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes.
Dalsza kariera
W 1982 roku Pakula odniósł kolejny sukces, kręcąc film Wybór Zofii z Meryl Streep w roli głównej. Scenariusz, oparty na powieści Williama Styrona, również zdobył nominację do Oscara.
W kolejnych latach Pakula skupił się głównie na filmach prawniczych, odnosząc sukcesy komercyjne dzięki takim produkcjom jak Uznany za niewinnego (na podstawie powieści Scotta Turowa) oraz Raport Pelikana (adaptacja bestsellera Johna Grishama).
Śmierć
Pakula zginął w 1998 roku w wypadku samochodowym na autostradzie na Long Island. Kierowca jadący przed nim uderzył w metalową rurę, która przebiła przednią szybę samochodu Pakuli i uderzyła go w głowę. W wyniku tego 70-letni wówczas reżyser zjechał z drogi i uderzył w barierki, co doprowadziło do jego śmierci na miejscu.
Filmografia – reżyser
Linki zewnętrzne
Alan J. Pakula w bazie IMDb (ang.)
