Alan Frank Guttmacher (urodzony 19 maja 1898 w Baltimore, zmarł w 1974) był amerykańskim ginekologiem, obrońcą praw do aborcji oraz dyrektorem organizacji Planned Parenthood.
Życiorys
Guttmacher pochodził z religijnej rodziny żydowskiej; był synem Adolfa, rabina reformowanego, i Laury (z domu Oppenheimer), która pracowała w sektorze społecznym. Po nagłej i przedwczesnej śmierci ojca, w wieku szesnastu lat porzucił wiarę. Później stwierdził, że śmierć ojca uwolniła go od wiary w Boga oraz zorganizowanej religii, a jego bóstwo symbolizujące ojca przestało istnieć wraz z jego odejściem.
W 1915 roku, wraz z bratem bliźniakiem, rozpoczął studia na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa. Obaj ukończyli Szkołę Medyczną tej uczelni w 1923 roku. W 1927 roku został instruktorem położnictwa w tej samej szkole. W tym okresie zaczął interesować się ruchem na rzecz kontroli urodzeń, promując antykoncepcję i aborcję podczas szkoleń. Uważał, że aborcja to przywilej klasowy, ważniejszy niż jakiekolwiek inne aspekty medycyny amerykańskiej, podkreślając, że dostęp do pieniędzy zapewnia bezpieczne usuwanie ciąż, podczas gdy ich brak prowadzi do niebezpiecznych, nielegalnych praktyk.
W 1933 roku opublikował swoją pierwszą książkę Life in the Making, w której przedstawił ewolucyjny pogląd na seksualność ludzi. W książce tej twierdził, że seksualność ludzka powinna być postrzegana jako element unikalny dla ludzi i innych naczelnym. Wyróżnił cztery kluczowe elementy zachowań seksualnych, które mają znaczący wpływ na strukturę ekonomiczną i społeczną ludzkości:
- Uznanie, że ani samce, ani samice nie mają ściśle określonych okresów godowych, a obie płcie są skłonne do kopulacji przez cały rok – wprowadził termin polydesirous (wielożądny) dla opisania tej potrzeby.
- Wskazanie na zwiększoną skłonność ludzi do tworzenia trwałych związków między partnerami seksualnymi, co jest również obserwowane u zwierząt.
- Określenie, że jedno z partnerów może tracić zainteresowanie seksualne wobec drugiego po pewnym czasie, a nowe zainteresowanie może pojawić się w kontakcie z innym partnerem.
- Uznanie, że tylko samiec człowieka ma zdolność do wykorzystywania swojej przewagi fizycznej w stosunku do kobiet.
W teorii Guttmachera wiele instytucji współczesnej cywilizacji, takich jak monogamia, prawne karanie za gwałt i prostytucja, wynika z tych czterech elementów ludzkiego zachowania seksualnego. Był jednym z pierwszych zwolenników sztucznego zapłodnienia, wierząc, że dzięki postępowi naukowemu różnice między kobietami a mężczyznami staną się marginalne, a potrzeba biologicznej kobiecości i męskości może być eliminowana. Uważał, że proces poczęcia stanie się bezosobowy, zachodzący pomiędzy jonami, atomami oraz w probówkach.
W 1927 roku był świadkiem śmierci kobiety, która zmarła na skutek nielegalnie przeprowadzonej aborcji. To wydarzenie skłoniło go do promowania legalizacji aborcji jako sposobu na zakończenie niebezpiecznych praktyk związanych z nielegalnymi aborcjami. Na początku lat 50. XX wieku stał na czele ruchu wspierającego legalizację aborcji.
W 1952 roku objął stanowisko dyrektora oddziału ginekologiczno-położniczego w szpitalu Mount Sinai w Nowym Jorku, gdzie natychmiast rozpoczął prace nad programami aborcyjnymi, antykoncepcyjnymi i sterylizacyjnymi. Wkrótce stał się pionierem takich praktyk w Stanach Zjednoczonych. Liczba przeprowadzanych przez niego aborcji była tak duża, że kierownictwo szpitala poprosiło go o ich ograniczenie, aby nie uzyskać reputacji wyłącznie jako zakład aborcyjny.
W tym czasie stał się jednym z pierwszych zwolenników rozszerzenia definicji bezpośredniego zagrożenia życia matki w kontekście aborcyjnym, co miało ułatwić dostęp do usuwania ciąż. W książce Babies by Choice or by Chance zauważył, że moralne postępowanie ludzi i związane z tym regulacje prawne są w dużej mierze wytworem środowiska i kultury, co oznacza, że mogą być zmieniane przez ludzi, w przeciwieństwie do uniwersalnych praw wszechświata. Krytykował sytuację prawną w USA, która dopuszczała legalne aborcje tylko w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia matki, oparte na moralności chrześcijańskiej. W tej sytuacji zaczął stosować bardzo szeroką interpretację terminu terapeutyczna, aby umożliwić jak najwięcej aborcji. Od 1959 roku zdecydowanie opowiadał się za rozszerzeniem możliwości usuwania ciąż z powodów społecznych i ekonomicznych. W 1961 roku wydał The Complete Book of Birth Control. W 1969 roku zauważył, że jedynym sposobem na prawdziwą demokratyzację legalnej aborcji oraz znaczną redukcję aborcji nielegalnych jest wprowadzenie aborcji na żądanie, poprzez usunięcie jej z kodeksu karnego.
Od 1962 roku był dyrektorem organizacji Planned Parenthood, pełniąc tę funkcję aż do swojej śmierci w 1974 roku. Pod jego kierownictwem organizacja stała się największym dostawcą usług aborcyjnych na świecie. W 1965 roku zauważył, że świat boryka się z dwoma kluczowymi problemami: kontrolą energii atomowej oraz eksplozją populacji, przy czym był zdeterminowany, aby łagodzić ten drugi problem.
Upamiętnienie
Guttmacher jest patronem Guttmacher Institute, który został założony w 1968 roku w celu prowadzenia badań, analizy polityki oraz edukacji w dziedzinie zdrowia reprodukcyjnego, praw reprodukcyjnych oraz zagadnień związanych z populacją.
Rodzina
Był żonaty z Leonor Gidding, z którą miał trzy córki.
Przypisy