Alan Bates

Sir Alan Arthur Bates (17 lutego 1934 – 27 grudnia 2003) był brytyjskim aktorem, znanym z występów w teatrze, telewizji i filmie. Dwukrotny laureat Tony Award (1973, 2002) oraz Nagrody Gildii Aktorów Ekranowych (2001), był również nominowany do Oscara w kategorii najlepszego aktora pierwszoplanowego (1968), a także czterokrotnie do Złotego Globu – w kategoriach: najbardziej obiecujący nowy gwiazdor (1967), najlepszy aktor w filmie komediowym lub musicalu (1967) oraz dwukrotnie za najlepszego aktora w filmie dramatycznym (1968, 1969). Trzykrotnie nominowano go także do Nagrody BAFTA (1969, 1970, 1992) oraz do Nagrody Telewizyjnej Akademii Brytyjskiej (1975).

Życiorys

Wczesne lata

Alan Bates przyszedł na świat w Queen Mary Nursing Home w Allestree, w Derbyshire, jako najstarszy z trzech synów pianistki Florence Mary (z domu Wheatcroft) i Harolda Arthura Batesa, brokera ubezpieczeniowego oraz biotechnologa. Jego rodzina przez krótki czas mieszkała w Mickleover, a następnie wróciła do Allestree. Rodzice, zajmując się muzyką amatorsko, zachęcali go do twórczości muzycznej. Jednak w wieku 11 lat Bates postanowił zostać aktorem, co skłoniło jego rodziców do zapisania go na kursy aktorskie. Młody Alan chętnie uczęszczał na przedstawienia w Derby’s Little Theatre. Uczył się w Herbert Strutt Grammar School w Derby Road w Belper, a później zdobył stypendium w Royal Academy of Dramatic Art w Londynie, gdzie studiował z Albert Finneyem i Peterem O’Toole. Przez dwa lata służył w Royal Air Force.

Kariera

Debiutował na scenie w 1955 roku w sztuce You and Your Wife w Coventry. W 1956 roku zadebiutował na West Endzie w roli Cliffa Lewisa w przedstawieniu Johna Osborne’a Miłość i gniew (Look Back in Anger) w Royal Court Theatre. Występował również na scenach broadwayowskich. W 1973 roku za rolę Bena Butleya w spektaklu Butley w reżyserii Harolda Pintera otrzymał Drama Desk Award oraz Tony Award, a w 2002 roku za rolę Vassily Semyonitch Kuzowkina w komedii Na łaskawym chlebie (Fortune’s Fool) Iwana Turgieniewa zdobył kolejne Drama Desk Award i Tony Award.

W filmie zadebiutował pod koniec lat 50. Zyskał uznanie krytyków dzięki roli u boku Laurence’a Oliviera w Music Hallu Tony’ego Richardsona, a międzynarodową sławę przyniosły mu pierwszoplanowe role w Greku Zorbie, Zakochanych kobietach (1969) oraz Posłańcu (1971). W 1968 roku został nominowany do Oscara za główną rolę w dramacie Żyd Jakow, będącym adaptacją powieści Bernarda Malamuda.

W 1996 roku otrzymał tytuł Komandora Orderu Imperium Brytyjskiego, a w 2003 roku został odznaczony tytułem szlacheckim.

Życie prywatne

Był osobą biseksualną. W latach 1956-1966 był w związku z aktorem i piosenkarzem Peterem Wyngarde. Spotykał się z reżyserem Johnem Dexterem (1954), Joanną Pettet (1964), Yardeną Harari (1965), Paulem Taylorem (1967-70) oraz Rockiem Hudsonem (1968). W 1969 roku poznał Victorię Ward, z którą wkrótce się ożenił. W 1971 roku na świat przyszli ich synowie-bliźniacy: Benedick i Tristan, który zmarł w 1990 roku na skutek ostrego ataku astmy. Bates miał również romanse z aktorem Nickolasem Grace (1973), łyżwiarzem figurowym Johnem Curry (1980-82), Gerardem Hastingsem (1982-1991) oraz walijską aktorką Angharad Rees (1999-2002).