Alaktaga (Allactaga)
Alaktaga (Allactaga) to rodzaj ssaków należący do podrodziny alaktag (Allactaginae) w ramach rodziny skoczkowatych (Dipodidae).
Zasięg występowania
Rodzaj ten obejmuje gatunki, które można spotkać od wschodniej Europy (Ukraina) aż po Azję, w tym w Rosji, Kazachstanie, Kirgistanie, Turkmenistanie, Tadżykistanie, Uzbekistanie oraz Chińskiej Republice Ludowej.
Charakterystyka
Długość ciała (bez ogona) wynosi od 145 do 230 mm, natomiast długość ogona waha się od 205 do 305 mm. Ucho ma długość od 48 do 62 mm, a tylna stopa od 67 do 101 mm; masa ciała alaktagów wynosi od 122 do 415 g. Cechą charakterystyczną dla wszystkich skoczkowatych są wyjątkowo długie tylne kończyny oraz ogon, który może stanowić około 60% całkowitej długości ciała (mierzonej z ogonem). Alaktagi poruszają się na mocno rozwiniętych tylnych kończynach, podczas gdy przednie są zredukowane. Tylne łapy pozwalają im na wykonywanie niezwykle długich skoków, sięgających nawet około 1 metra. Duże oczy sprzyjają ich aktywności w nocy.
Alaktagi prowadzą nocny tryb życia.
Systematyka
Rodzaj został zdefiniowany w 1837 roku przez francuskiego przyrodnika Frédérica Cuviera w roczniku Proceedings of the Zoological Society of London. Cuvier wyznaczył alaktagę dużą (A. major) jako gatunek typowy.
Etymologia
Cuniculus: łacińskie cuniculus oznaczające „królik”.
Allactaga (Alactaga): mongolska nazwa Alak-daagha odnosząca się do alaktagi dużej, składająca się z alak „srokaty” oraz daagha „źrebię”.
Beloprymnus: greckie βελος belos „strzała” oraz πρυμνα prumna „rufa”.
Scirtetes i Scirteta: greckie σκιρτητης skirtētēs oznaczające „skoczek”. Gatunek typowy: Dipus sibericus major Kerr, 1792 (Scirteta).
Podział systematyczny
W skład rodzaju wchodzą następujące współczesne gatunki:
- Allactaga major (Kerr, 1792) – alaktaga duża
- Allactaga severtzovi Vinogradov, 1925 – alaktaga pustynna
Opisano również kilka gatunków wymarłych:
- Allactaga gromovi Terzea, 1974 (Rumunia; czwartorzęd)
- Allactaga nogaiskiensis Topachevski, 1965 (Ukraina; miocen)
- Allactaga orghidani Rădulescu & Samson, 1976 (Rumunia; plejstocen)
- Allactaga praejaculus Topachevski, 1965 (Ukraina; miocen)
- Allactaga ucrainica Gromov & Shevtshenko, 1961 (Ukraina; miocen)
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
