Alaksiej Anatoljewicz Michalewicz
Alaksiej (Aleś) Anatoljewicz Michalewicz (biał. Аляксей (Алесь) Анатольевіч Міхалевіч; urodzony 15 maja 1975 w Mińsku) to białoruski działacz społeczny i polityczny, który był kandydatem na prezydenta Białorusi w wyborach w 2010 roku.
Życiorys
Urodził się w Mińsku w rodzinie pracowników naukowych Akademii Nauk Białoruskiej SRR. Kształcił się w Białoruskim Liceum Narodowym im. Jakuba Kołasa. W 1997 roku ukończył studia na wydziale prawa Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego, zdobywając specjalizację jako „politolog-prawnik”. W trakcie studiów przewodził Zjednoczeniu Białoruskich Studentów, organizacji społecznej mającej na celu obronę praw studentów białoruskich uczelni. Odbył także staże na uczelniach w Warszawie i Oxfordzie.
W 1997 roku, po zakończeniu nauki na uniwersytecie, założył i kierował organizacją zajmującą się wymianą studencką, co umożliwiło ponad 2000 młodym ludziom podróż do krajów Europy Zachodniej i Środkowej.
Od 2000 roku pełnił funkcję zastępcy dyrektora, a później dyrektora generalnego firmy „Arkadia”, specjalizującej się w biznesie turystycznym. Z powodu swojego aktywnego udziału w wyborach parlamentarnych w 2004 roku, firma była poddana licznym kontrolom i inspekcjom. Po siódmej kontroli Alaksiej Michalewicz zdecydował się na rezygnację z posady dyrektora generalnego „Arkadii”.
Pracował także jako prawnik w Zrzeszeniu Inwalidów Wojny w Afganistanie (2007–2008) oraz w Białoruskim Niezależnym Związku Zawodowym (2008–2010). Od 2005 roku pełni rolę zarządcy antykryzysowego akredytowanego przez Ministerstwo Gospodarki Białorusi.
Działalność polityczna
W latach 2004–2008 był zastępcą przewodniczącego partii BNF. 14 czerwca 2008 roku, po wysunięciu go na przewodniczącego partii i zaproponowaniu programu reform, został wykluczony z organizacji za publiczną krytykę kierownictwa.
W latach 2003–2007 był posłem Puchowickiej Rady Rejonowej w obwodzie Mińskim oraz koordynatorem Zgromadzenia Posłów Rad Lokalnych. W tym samym okresie był także wydawcą gazety „Region” (Maryjna Górka w obwodzie Mińskim) i inicjował szereg działań na rzecz rozszerzenia uprawnień organów samorządu lokalnego.
27 stycznia 2010 roku ogłosił publicznie rozpoczęcie swojej kampanii wyborczej na stanowisko prezydenta Białorusi jako niezależny kandydat.
Udział w wyborach prezydenckich 19 grudnia 2010 oraz wydarzenia po nich
Aleś Michalewicz brał udział w demonstracji w Mińsku, protestując przeciwko fałszerstwom wyborczym po wyborach prezydenckich, które miały miejsce 19 grudnia 2010 roku.
W nocy z 19 na 20 grudnia 2010 roku, w trakcie fali aresztowań działaczy opozycji, Michalewicz został zaatakowany w swoim mieszkaniu na ul. Kisielowa w Mińsku przez funkcjonariuszy białoruskiego KGB. Po wyłamaniu drzwi, został wywieziony bez żadnych wyjaśnień w nieznanym kierunku, podczas gdy inne osoby przebywające w mieszkaniu nie zostały zatrzymane. Jego miejsce pobytu było nieznane przez cały następny dzień. Dopiero 21 grudnia około godziny 10, jego żona Miłana otrzymała telefon z KGB, informujący, że Michalewicz przebywa w izolatce śledczej tej instytucji, znanej jako „amerykanka”, i odmawia rozmów z funkcjonariuszami państwowymi bez obecności adwokata.
Rankiem 20 grudnia biuro Alaksieja Michalewicza zostało otoczone przez milicję. Trzech jego pracowników, Mikita Sasnou, Wiaczasłau Dyjanau oraz jeszcze jedna osoba, zabarykadowało się wewnątrz. Milicja groziła wyważeniem drzwi biura. 22 grudnia KGB wezwało na przesłuchanie osoby ze sztabu Michalewicza – Kanstancina Łukaszoua, Ihara Drako oraz Taccianę Kareninę. Tego samego dnia, w związku z upływem 3 dni od zatrzymania, adwokatowi Michalewicza przekazano informację o przedłużeniu jego zatrzymania do 10 dni. Następnego dnia Miłana Michalewicz odkryła na drzwiach mieszkania, gdzie miało miejsce zatrzymanie, ślady kolejnego włamania.
Tortury
Alaksiej Michalewicz został wypuszczony z aresztu wieczorem 19 lutego 2011 roku, po podpisaniu zobowiązania do nieopuszczania Białorusi. Postępowanie karne przeciwko niemu było kontynuowane. 28 lutego, podczas konferencji prasowej, Michalewicz ogłosił, że wyszedł na wolność wyłącznie dzięki temu, że podpisał zgodę na współpracę z KGB, którą jednak zerwał poprzez publiczne oświadczenie. Poinformował także, że w trakcie swojego przetrzymywania był wielokrotnie torturowany różnymi metodami, takimi jak:
- zmuszanie do stania w szerokim rozkroku z kajdankami na rękach;
- wyprowadzanie nago na mróz;
- zmuszanie do stania nieruchomo przy ścianie przez 40 minut;
- nie wyłączanie światła elektrycznego;
- zmuszanie więźniów do przebywania w niewentylowanym pomieszczeniu, gdzie podłoga została świeżo pomalowana farbą z domieszką acetonu;
- przetrzymywanie w przepełnionej celi;
- nie dopuszczanie do adwokata;
- przesłuchania bez obecności adwokata.
Michalewicz złożył skargę na tortury do Prokuratury Generalnej Białorusi oraz do Komisji ds. Tortur ONZ. 14 marca, z obawy o swoje życie, potajemnie opuścił Białoruś. Udał się do Czech, gdzie wystąpił o azyl. 24 marca czeskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych poinformowało, że Michalewicz otrzymał azyl w Czechach.
Prywatne
Aleś Michalewicz interesuje się muzyką rockową (w tym zespołami takimi jak The Beatles, The Doors, Deep Purple oraz białoruskimi grupami jak “DDТ”, “Н.Р.М”, “Krama”, “Neuro Dubel”) oraz literaturą historyczną. Uprawia squasha oraz tenis stołowy. Oprócz języków białoruskiego i rosyjskiego, zna także język angielski i polski, obecnie uczy się języka niemieckiego.
Jest szeregowym rezerwy Sił Zbrojnych RB (nie odbywał służby wojskowej z powodu średniego stopnia krótkowzroczności).
Jest żonaty, ma dwie córki. Jego żona Milana pracuje jako nauczycielka języka angielskiego. Córki to Lesia, urodzona w 2000 roku, oraz Alena, urodzona w 2009 roku.