Alain Touraine (urodzony 3 sierpnia 1925 w Hermanville-sur-Mer, zmarł 9 czerwca 2023 w Paryżu) był francuskim socjologiem.
Elementy biograficzne
W 1945 roku rozpoczął studia w École normale supérieure, zdobywając dyplom z historii. Jego kariera naukowa zaczęła się w CNRS (Krajowy Ośrodek Badań Naukowych), gdzie pracował do 1958 roku. W latach 1952–1953 pełnił rolę Rockefeller Fellow na uniwersytetach w Harvarda, Columbii i Chicago. W 1956 roku założył Centre de Recherche de Sociologie du Travail (Centrum Badań nad Socjologią Pracy) w Chile. W 1960 roku rozpoczął pracę w École Pratique des Hautes Études, która później przekształciła się w École des hautes études en sciences sociales, gdzie wykładał aż do 2005 roku (z przerwą na wykłady na uniwersytecie w Nanterre). Obronił pracę doktorską w 1965 roku. W 1958 roku założył Laboratoire de Sociologie Industrielle (Laboratorium Socjologii Przemysłowej), a w 1970 roku Centre d’Etudes des Mouvements Sociaux (Centrum Studiów nad Ruchami Społecznymi). Jego ostatnim dziełem w zakresie pracy instytucjonalnej było Centre d’Analyse et d’Intervention Sociologiques (Centrum Analizy i Interwencji Socjologicznej) (1981), którym kierował do 1993 roku.
W 2012 roku otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Praca naukowa
Touraine zyskał uznanie dzięki swoim badaniom nad socjologią pracy (patrz: 1955 w bibliografii). Następnie rozwijał koncepcję socjologii działania, aby analizować procesy zachodzące w społeczeństwach industrialnych, które przekształcały się w społeczeństwa postindustrialne (patrz: 1965, 1973).
Po kryzysie we Francji w maju 1968 roku Touraine zauważył, że nastąpiło przejście z dominacji ekonomicznej ku dominacji kulturowej, gdzie opozycja między proletariuszami a burżuazją została zastąpiona opozycją pomiędzy tymi, którzy posiadają określone umiejętności, a tymi, których pozycja w systemie mediatycznym umożliwia im duży wpływ na kształt społeczeństwa.
Jednak głównym obszarem zainteresowań Touraine’a stały się ruchy społeczne. Od 1974 roku promuje pewną formę socjologii partycypatywnej, znaną jako „interwencjonizm socjologiczny”, i koncentruje się na badaniu nowych ruchów społecznych, takich jak ruchy studenckie, regionalne, ekologiczne oraz obecnie feministyczne i LGBTQ+. Opisał wiele ruchów robotniczych w Ameryce Łacińskiej oraz przeprowadził pierwszą dogłębną analizę „Solidarności” (patrz: 1982), która stanowiła jego główną inspirację w rozwijaniu koncepcji socjologii interwencjonistycznej.
W 2007 roku Touraine zaproponował francuskiej kandydatce na prezydenta, Ségolène Royal, wspólne napisanie książki na temat przyszłości francuskiej lewicy pod tytułem Si la gauche veut des idées… (Jeśli lewica chce nowych idei…).
Obecnie Touraine cieszy się szczególną popularnością w krajach Ameryki Łacińskiej. Jest ojcem Marisol Touraine.
Publikacje
- L’Évolution du travail aux usines Renault, 1955
- Sociologie de l’Action, Seuil, 1965
- La conscience ouvrière, Seuil, 1966
- Le Mouvement de Mai ou le communisme utopique, Seuil, 1968
- La Société post-industrielle, Denoël-Gonthier, 1969
- Production de la Société, Seuil, 1973; Samotworzenie się społeczeństwa, Kraków, 2010
- Pour la Sociologie, Seuil, 1974
- Un désir d’histoire, Stock, 1977
- La voix et le regard, Seuil, 1978
- Solidarité – Analyse d’un mouvement social – Pologne 1980-1981 (z Janem Strzeleckim, Michelem Wieviorka i François Dubetem), Fayard 1982; Solidarność. Analiza ruchu społecznego 1980-1981, Warszawa 1989. Drugie wydanie: Gdańsk, 2010
- Le Mouvement ouvrier (z Michelem Wieviorką i François Dubetem), Fayard, 1984
- Le Retour de l’Acteur, Fayard, 1984
- La Parole et le Sang (sur l’Amérique Latine), O. Jacob, 1988
- Critique de la Modernité, Fayard, 1992
- Qu’est-ce que la démocratie?, Fayard, 1994
- Pourrons-nous vivre ensemble? Egaux et différents, Fayard, 1997
- Comment sortir du libéralisme?, Fayard, 1999
- La recherche de soi. Dialogue sur le Sujet (z Farhadem Khosrokhavarem), Fayard, 2000
- Un Nouveau Paradigme. Pour Comprendre le Monde d’Aujourd’hui, 2005
- Si la gauche veut des idées…, wraz z Ségolène Royal, Paris, Grasset, 2008
- Après la crise, Paris, Seuil, 2010
- Carnets de campagne, Paris, Robert Laffont, 2012
- La fin des sociétés, Paris, Seuil, 2013
Przypisy
Loading ...