Alain Resnais
Alain Resnais (urodzony 3 czerwca 1922 w Vannes, zmarły 1 marca 2014 w Paryżu) był francuskim reżyserem filmowym, scenarzystą oraz montażystą. Uznawany jest za jednego z najważniejszych twórców francuskiej Nowej Fali. Do jego najbardziej rozpoznawalnych dzieł zalicza się m.in. Hiroszima, moja miłość (1959) oraz Zeszłego roku w Marienbadzie (1961).
Życiorys
Karierę filmową rozpoczął od produkcji filmów krótkometrażowych. Jego dwudziestominutowy film Van Gogh, stworzony w 1948 roku, zdobył Oscara w 1950 roku. W 1952 roku otrzymał specjalną nagrodę Złotego Globu. W 1955 roku wyreżyserował ważny dokument Noc i mgła, który dotyczył wyzwolenia niemieckich obozów koncentracyjnych. Jego pełnometrażowy debiut, Hiroszima, moja miłość, przyniósł mu nominację do Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny dla Marguerite Duras w 1961 roku, a film został wycofany z Festiwalu w Cannes z powodu kontrowersji związanych z tematyką wojny atomowej, co uznano za zbyt drażliwy temat.
W 1961 roku Resnais został uhonorowany Złotym Lwem na 22. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji za swój drugi pełnometrażowy film Zeszłego roku w Marienbadzie, którego scenariusz autorstwa Alaina Robbe-Grilleta również otrzymał nominację do Oscara. Jego trzeci film, Muriel (1963), zdobył Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki na 24. MFF w Wenecji dla Delphine Seyrig. Czwarty film, Wojna się skończyła (1966), został nominowany do Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny dla Jorge Semprúna oraz wygrał nagrodę Nowojorskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych dla najlepszego filmu zagranicznego w 1966 roku. Na 27. MFF w Cannes w 1974 roku Charles Boyer otrzymał nagrodę specjalną za swoją rolę w filmie Stavisky.
W 1977 roku Resnais zrealizował swój pierwszy film w języku angielskim – Opatrzność, za który w tym samym roku zdobył Cezara za najlepszą reżyserię. Film ten zdobył dodatkowo sześć Cezarów, w tym za najlepszy film, montaż (Albert Jurgenson), muzykę (Miklós Rózsa), scenografię (Jacques Saulnier), dźwięk (René Magnol i Jacques Maumont) oraz scenariusz (David Mercer).
W 1980 roku Resnais otrzymał Grand Prix oraz Nagrodę FIPRESCI na 33. MFF w Cannes za film Wujaszek z Ameryki, a scenarzyści tego dzieła, Jean Gruault i Henri Laborit, byli nominowani do Oscara. W 1993 roku zdobył Cezara za najlepszą reżyserię za film Palić/Nie palić, który otrzymał również Cezara za najlepszy film oraz za najlepszą rolę męską (Pierre Arditi), scenografię (Jacques Saulnier) i scenariusz (Jean-Pierre Bacri i Agnès Jaoui). Za ten film został także uhonorowany Srebrnym Niedźwiedziem za wybitne osiągnięcie artystyczne na 44. MFF w Berlinie w 1994 roku. W 1995 roku otrzymał Honorowego Złotego Lwa na 52. MFF w Wenecji.
W 1998 roku zdobył kolejnego Srebrnego Niedźwiedzia za film Znamy tę piosenkę, który również zdobył siedem Cezarów, w tym za najlepszy film, najlepszy scenariusz oryginalny (Jean-Pierre Bacri i Agnès Jaoui), najlepszą rolę męską (André Dussollier), oraz najlepsze drugoplanowe role (Jean-Pierre Bacri i Agnès Jaoui), montaż (Hervé de Luze) i dźwięk (Pierre Lenoir, Jean-Pierre Laforce i Michel Klochendler). W 2006 roku zdobył Srebrnego Lwa, a w 2007 roku nagrodę Prix FIPRESCI za reżyserię filmu Prywatne lęki w miejscach publicznych, w którym Laura Morante zdobyła nagrodę Pasinettiego na festiwalu w Wenecji. Dodatkowo, w 2009 roku został uhonorowany Nagrodą Specjalną na 62. MFF w Cannes oraz Nagrodą im. Alfreda Bauera za innowacyjność na 64. MFF w Berlinie w 2014 roku, gdzie miał premierę jego ostatni film Życie Rileya.
Filmografia
- Noc i mgła (1955)
- Hiroszima, moja miłość (1959)
- Zeszłego roku w Marienbadzie (1961)
- Muriel (1963)
- Wojna się skończyła (1966)
- Kocham Cię, kocham Cię (1968)
- Stavisky (1974)
- Opatrzność (1977)
- Wujaszek z Ameryki (1980)
- Życie jest powieścią (1983)
- Miłość aż po śmierć (1984)
- Melodramat (1986)
- Chcę wracać do domu (1989)
- Palić/Nie palić (1993)
- Znamy tę piosenkę (1997)
- Tylko nie w usta (2003)
- Prywatne lęki w miejscach publicznych (2006)
- Szalone trawy (2009)
- Jeszcze nic nie widzieliście (2012)
- Aimer, boire et chanter (2013)
Bibliografia
- BarbaraB. Hollender, Alain Resnais nie żyje [online], rp.pl, 2 marca 2014 [dostęp 2014-03-02].
- BrianB. Baxter, Alain Resnais obituary [online], theguardian.com, 2 marca 2014 [dostęp 2014-03-02].
- DaveD. Kefr, Alain Resnais, Acclaimed French Filmmaker, Is Dead at 91 [online], nytimes.com, 2 marca 2014 [dostęp 2014-03-03].
- Tim Page, Alain Resnais: Film director best known for the stylised complexities of 'Hiroshima Mon Amour’ and 'Last Year at Marienbad’ [online], independent.co.uk, 4 marca 2014 [dostęp 2014-03-04].