Alain Finkielkraut

Alain Finkielkraut

Alain Finkielkraut, urodzony 30 czerwca 1949 roku w Paryżu, to francuski pisarz, filozof oraz eseista. Od 10 kwietnia 2014 roku jest członkiem Akademii Francuskiej.

Elementy biograficzne

Finkielkraut jest jedynym synem pary polskich Żydów, którzy osiedli we Francji; jego ojciec był więźniem Auschwitz. Uczył się w prestiżowej École Normale Supérieure w Saint-Cloud na wydziale literatury, a po jej ukończeniu zajął się pisaniem książek i esejów, w których badał zjawiska społeczne. Ostatnio jego prace koncentrują się na analizie wzrostu antysemityzmu we Francji. Finkielkraut miał bliskie związki z lewicowym ruchem z maja 1968 roku, a dwa jego dzieła poświęcone są refleksji nad tym okresem (zob. bibliografia, 1977, 1982).

Finkielkraut wielokrotnie wyrażał swoje poglądy polityczne. Francuski dziennik „Libération” opisał jego stanowisko w ten sposób: „Dla Finkielkrauta, obrona Francji to obrona Izraela i odwrotnie. […] Zaangażował się w obronę chrześcijan w Libanie pod koniec lat 80. oraz w Chorwacji na początku lat 90. Pod wpływem Kundery, był jedynym francuskim intelektualistą broniącym sprawy Zagrzebia.” Alain Finkielkraut jest również jednym z sygnatariuszy apelu JCall (European Jewish Call for Reason), który od 2010 roku postuluje utworzenie niezależnego państwa palestyńskiego jako warunku do osiągnięcia pokoju na Bliskim Wschodzie.

Jego poglądy są uważane za konserwatywne; często podkreśla swoje przywiązanie do Piątej Republiki oraz ideałów republikańskich, takich jak wolność, równość i laickość. Z tego powodu krytycznie odnosi się do tych, którzy kwestionują te zasady, m.in. opowiadał się za zakazem noszenia chusty islamskiej w szkołach publicznych. Finkielkraut często powołuje się na autorytety, takie jak Hannah Arendt oraz Emmanuel Levinas. Krytykuje część ideałów lewicowych, dostrzegając w nich zagrożenie dla wolności.

W 2009 roku Finkielkraut został odznaczony Orderem Legii Honorowej. 10 kwietnia 2014 roku został wybrany jednym z 40 członków Akademii Francuskiej, zajmując fotel Féliciena Marceau.

Finkielkraut prowadzi także własną audycję w radiu France Culture pod tytułem „Répliques”, w której co tydzień zaprasza dwóch gości reprezentujących różne punkty widzenia.

Praca filozoficzna i eseistyka

Marek Rapacki pisze o „Porażce myśli” i „Niewdzięczności”: Finkielkraut sam podkreśla, że odkrycie szczególności „małych narodów” przyszło do niego późno, dzięki Kunderze. Jednak przez „to, co partykularne”, rozumie nie tylko nacjonalizm, ale też nadmierne rozszerzenie uprawnień jednostki oraz tolerancję dla jej wolnych wyborów, co nastąpiło w odpowiedzi na nacjonalizmy i totalitaryzmy ubiegłego stulecia. Działania te szkodzą interesom społeczności ludzkiej, w szczególności narodowej. „Porażką myśli” było również zacieranie granic między kulturą wysoką a masową, co Finkielkraut określa jako „zdradę klerków”.

Ta stosunkowo wczesna książka Finkielkrauta stanowiła prowokację wobec poglądów dominującej części francuskiej inteligencji oraz jej politycznej poprawności. Podobnie drażniąco brzmi dla wrażliwego paryskiego ucha nie tylko nacjonalizm autora w kontekście „małych narodów”, ale także wiele tez przedstawionych w pozostałych czterech wywiadach, które składają się na „Niewdzięczność”.

Publikacje

  • Ralentir, mots-valises !, Seuil, 1979.
  • Le nouveau désordre amoureux (z Pascalem Brucknerem), 1977.
  • Le juif imaginaire, Seuil, 1981.
  • La sagesse de l’amour, Gallimard, 1984.
  • Porażka myślenia, NOWA, 1992, tłum. Maryna Ochab (La Défaite de la pensée, Gallimard, 1987).
  • La mémoire vaine: du crime contre L’Humanité, Gallimard, 1989.
  • Comment peut-on être croate?, Gallimard, 1992.
  • Le Mécontemporain. Charles Péguy, lecteur du monde moderne, Gallimard, 1992.
  • Zagubione człowieczeństwo, PIW, 1999 (L’Humanité perdue, Seuil, 1996).
  • Niewdzięczność, SIC!, 2005 (L’Ingratitude. Conversation sur notre temps avec Antoine Robitaille, Gallimard, 1999).
  • Une voix vient de l’autre rive, Gallimard, 2000.
  • Internet, l’inquiétante extase, Mille et une nuits, 2001, napisane z Paulem Soriano.
  • L’imparfait du présent. Pièces brèves, Gallimard, 2002.
  • Les battements du monde, z Peterem Sloterdijkiem, Paris, Pauvert, 2003.
  • W imię innego, Antysemicka twarz lewicy, SIC!, 2005 (Au nom de l’Autre. Réflexions sur l’antisémitisme qui vient, Gallimard, 2003).
  • Nous autres, modernes : quatre leçons, Ellipse, 2005.
  • Ce que peut la littérature Alaina Finkielkrauta; współautorzy: Mona Ozouf, Pierre Manent, Suzanne Julliard, Stock, 2006.
  • Entretiens sur la laïcité. Avec Benny Lévy, Verdier, 2006.
  • Petit fictionnaire illustré : les mots qui manquent au dico, Points Seuil, 2006.
  • Qu’est-ce que la France (Stock, 2007): seria wywiadów z intelektualistami francuskimi na temat Francji, tożsamości francuskiej, kwestii narodowościowej, itd.
  • La Querelle de l’école, Stock, 2007.
  • Philosophie et modernité, École polytechnique, 2008.
  • Serce rozumiejące, Wyd. UW 2012 (Un coeur intelligent, Stock, 2009).
  • „Pour une décence commune” in Regards sur la crise. Réflexions pour comprendre la crise… et en sortir, Antoine Mercier (red.), współautorzy: Alain Badiou, Miguel Benasayag, Rémi Brague, Dany-Robert Dufour, Élisabeth de Fontenay…, Paris, Éditions Hermann, 2010.
  • L’Explication, conversation avec Aude Lancelin, & Alain Badiou, Nouvelles Éditions Lignes, 2010.
  • L’interminable écriture de l’Extermination, pod redakcją Alaina Finkielkrauta, transkrypcja audycji Répliques z France Culture, Stock, 2010.
  • Et si l’amour durait, Stock, 2011.
  • L’identité malheureuse, Stock, 2013.

Przypisy

Linki zewnętrzne

Na kogo zagłosujesz w najbliższych wyborach prezydenckich?

Sprawdź wyniki

Loading ... Loading ...