Al-Muntasir bi-Allah (arab. 'chroniony przez Boga’, ur. około 837, zm. w czerwcu 862) był kalifem z dynastii Abbasydów, pełniącym tę funkcję od 861 do 862 roku. Był on synem i następcą kalifa Al-Mutawakkila.
Podział władzy wśród synów Al-Mutawakkila
W młodym wieku Al-Muntasir, razem z dwoma młodszymi braćmi, Az-Zubajrem (przyszłym kalifem Al-Mutazzem) oraz Ibrahimem, otrzymał nadziały, którymi zarządzali w ich imieniu wyznaczeni pełnomocnicy.
Przeniesienie rezydencji kalifa do Dżafarijji
Po tym, jak Al-Mutawakkil opuścił Samarrę wiosną 861 roku i przeniósł swoją siedzibę do nowo zbudowanej rezydencji Al-Dżafarijja (dzisiejszy Abu Dulaf), około 20 km na północ od Samarry, dowódcy gwardii tureckiej, Al-Mutasima, zaplanowali zamach stanu, mający na celu zamordowanie kalifa i przyznanie sukcesji Al-Muntasirowi. Kalif Al-Mutawakkil, dostrzegając wrogie nastroje lub dowiadując się o nich od swoich doradców, pozbawił Al-Muntasira prawa do tronu, a Wasifowi, dowódcy korpusu szakirijja, odebrał lenna z rejonu Isfahanu. Turkowie, poinformowani o planach kalifa, najprawdopodobniej przez wrogich mu szyitów, postanowili natychmiast usunąć Al-Mutawakkila.
Zamach w Al-Dżafarijji
W grudniu 861 roku, podczas biesiady w Al-Dżafarijji, która była mocno zakrapiana winem, kalif, będąc w stanie nietrzeźwości, zaczął publicznie obrażać swojego najstarszego syna, a następnie go spoliczkował. Gdy wszyscy trzej synowie Al-Mutawakkila opuścili salę biesiadną, gwardziści tureccy zamknęli wszystkie wyjścia i w obecności służących (jeden z nich zdołał się ukryć i uciec) rzucili się na kalifa i go zamordowali. Tego samego wieczoru, z 10 na 11 grudnia, Al-Muntasir wezwał swoich dwóch młodszych braci i zażądał, by zrzucili swoje prawa do władzy oraz obiecali nie ingerować w rządy. Dla pewności natychmiast ich uwięził.
Krótkie panowanie Al-Muntasira
Al-Muntasir, zgodnie z życzeniem swoich tureckich gwardzistów, przeniósł siedzibę kalifacką z powrotem do Samarry. Oficjalnie ogłoszono, że Al-Mutawakkil zmarł, zachłysnąwszy się winem podczas biesiady. Ponieważ tłumy domagały się, aby władza kalifacka została przekazana internowanemu Al-Mutazzowi, nowy kalif postanowił umieścić brata w Al-Dżawsak, pałacu Al-Mutasima, i ściśle go strzec. Prawo do następstwa tronu Al-Muntasir przekazał swojemu synowi, Abd al-Wahhabowi. Już w czerwcu 862 roku Al-Muntasir zachorował i zmarł, mając zaledwie 25 lat. Jego nagła śmierć była później tłumaczona infekcją lub jako kara za udział w zamachu na ojca.
Bibliografia
Hauziński J.: Burzliwe dzieje kalifatu bagdadzkiego, Warszawa-Kraków 1993
Loading ...