Al-Mina to starożytny port grecki, położony u ujścia rzeki Orontes, który został założony około 800 roku p.n.e. jako skład handlowy (emporium).
Przez wiele wieków stanowił kluczowy ośrodek handlu pomiędzy starożytną Grecją a Wschodem, łącząc obszary o wysoko rozwiniętej cywilizacji z italską Etrurią. Z pewnością to stamtąd pochodziła większość produktów wschodnich, które docierały do Grecji w okresie stylu orientalizującego (750 p.n.e.–625 p.n.e.). Na podstawie ceramiki odkrytej podczas wykopalisk można przypuszczać, że osadnicy w Al-Minie to w głównej mierze Fenicjanie oraz Grecy z Cypru i Eubei. Prawdopodobnie około 775 roku p.n.e. miało miejsce przekazanie alfabetu fenickiego Grekom. Jako główny port obsługujący wymianę handlową w regionie do około 600 roku p.n.e., Al-Mina zachował swoje znaczenie aż do około 300 roku p.n.e., kiedy to ustąpił miejsca Antiochii oraz jej portowi – Seleucji.
W starożytnych tekstach nie jest wzmiankowany, a jego odkrycie miało miejsce w 1936 roku podczas wykopalisk archeologicznych prowadzonych przez Leonarda Woolleya. Poza przyportową dzielnicą handlową, podczas badań nie odkryto centrum miasta ani osiedli mieszkalnych. Nie znaleziono również greckich pochówków ani inskrypcji, co czyni niemożliwym ustalenie, czy Al-Mina została założona przez Greków, czy tylko była przez nich licznie zasiedlana, posiadając przy tym szczególny status prawny.
W dzielnicy handlowej odkryto pozostałości składów (magazynów), kantorów oraz sklepów. Późniejsze magazyny to budowle z cegły mułowej, oparte na kamiennych fundamentach, zorganizowane w kwartały o regularnych wymiarach, tworzące sieć przecinających się ulic. Ślady specjalistycznego handlu obejmują określone typy transportowych pojemników na ceramikę oraz kły słoniowe. Wiadomo, że oprócz wyrobów z kości słoniowej i materiałów półszlachetnych, najważniejszym towarem eksportowym Greków z Al-Miny było żelazo oraz różnorodne wyroby metalowe i tkaniny; jako towar zamienny mogły być wykorzystywane także niewolnicy. Znaleziska ceramiki wczesnogreckiej pochodzącej z Eubei sugerują, że po roku 700 p.n.e. miała miejsce krótka przerwa w osadnictwie, co można łączyć z ówczesną asyryjską ekspansją militarną w tym regionie; podobna ceramika została odkryta w zdobytym przez Asyryjczyków cylicyjskim Tarsos.
Pozostałości miasta znajdują się w pobliżu tureckiej miejscowości Samandağ w prowincji Hatay; nie należy ich mylić ze stanowiskiem archeologicznym o tej samej nazwie (częścią Tyru) w Libanie.
Przypisy
Bibliografia
David Sacks: Encyklopedia świata starożytnych Greków. Warszawa: Książka i Wiedza, 2001. ISBN 83-05-13169-6.
Benedetto Bravo, Ewa Wipszycka: Historia starożytnych Greków. T. 1: Do końca wojen perskich. Warszawa: PWN, 1988. ISBN 83-01-06654-7.
Oswyn Murray: Narodziny Grecji. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004. ISBN 83-7337-856-1.
Loading ...