Abu Aamir Muhammad Ibn Abdullah Ibn Abi Aamir, znany w Europie jako Almanzor, a w języku arabskim أبو عامر محمد بن عبد الله بن أبي عامر الحاجب المنصور (urodzony około 938, zmarł 8 sierpnia 1002) – był de facto władcą Al-Andalus w drugiej połowie X wieku. W okresie jego panowania, muzułmańska Hiszpania weszła w złoty wiek.
Przyszedł na świat jako Muhammad Ibn Abi Aamir w szlacheckiej rodzinie arabskiej w rejonie Algeciras. Jako student prawa i literatury, zyskał uznanie na dworze w Kordobie i objął zarząd nad posiadłościami miejskimi księcia Hiszama.
W ciągu kilku lat, dzięki intrygom i spiskom, przeszedł z tej skromnej roli na szczyt władzy dworskiej, eliminując swoich politycznych rywali. Po śmierci kalifa Al-Hakama w 976 roku, Ibn Abi Aamir odegrał kluczową rolę w zapewnieniu młodemu Hiszamowi II sukcesji po zmarłym kalifie. Dwa lata później został mianowany hadżibem, co odpowiadało tytułowi Wielkiego Wezyra na muzułmańskim Wschodzie. W ciągu następnych trzech lat umacniał swoją władzę, izolując kalifa od świata w nowym pałacu Medina Azahara.
W roku 981, po powrocie do Kordoby po zwycięskiej bitwie, w której pokonał swojego ostatniego przeciwnika, Uthmana al-Mushafi, otrzymał tytuł Al-Mansur bi-llah, co oznacza „Zwycięzca z Woli Boskiej”. W chrześcijańskiej Europie znany był jako Almanzor. Jego władza w Al-Andalus była absolutna, co pozwoliło mu w pełni poświęcić się kampaniom militarnym przeciwko chrześcijańskim królestwom na Półwyspie Iberyjskim. Zorganizował i poprowadził pięćdziesiąt siedem kampanii, z których wszystkie zakończyły się sukcesem.
Choć głównie prowadził walki z Leónem i Kastylią, w 985 roku zdobył Barcelonę, a w 997 roku zajął Santiago de Compostela w Galicji, gdzie złupił miasto, zabierając katedralne dzwony, ale oszczędził grób Świętego Jakuba Apostoła. Toczył również walki z Nawarrą.
Ożenił się z Abdą, córką Sancho II, króla Nawarry, z którą miał syna, Abda ar-Rahmana, znanego jako Sanchuelo (Mały Sancho, po arabsku Shanjoul). Jego sukcesy na północy wzbudziły niepokój chrześcijańskich władców Półwyspu, co doprowadziło do utworzenia sojuszu około roku 1000. Właśnie w walce z nimi spędził ostatnie lata swojego życia.
Zmarł w 1002 roku, wracając do Kordoby po ataku na klasztor San Millán de la Cogolla. Jego śmierć miała miejsce w wiosce Salem, niedaleko Medinaceli, gdzie znajduje się jego grobowiec. Jego następcą został syn Abd al-Malik al-Muzaffar, który rządził Al-Andalus jako hadżib aż do swojej śmierci w 1008 roku. Po nim, ambitny przyrodni brat Sanchuelo przejął władzę, dążąc do zagarnięcia całego kalifatu i odsunięcia Hiszama. To wywołało wojnę domową, która podzieliła państwo na szereg mniejszych królestw, stopniowo podbijanych przez katolickich władców.
Przypisy
Bibliografia
Marianne Barrucand, Achim Bednorz: Moorish Architecture in Andalusia. Hong Kong: Taschen, 2007. ISBN 978-3-8228-3103-8.
Richard Fletcher: The Early Middle Ages, 700-1250. W: Raymond Carr (red.): Spain, A History. Oxford University Press, 2001. ISBN 0-19-280236-4.
Manuel Tuñón de Lara, Julio Valdeón Baruque, Antonio Domínguez Ortiz: Historia Hiszpanii. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych, 1997. ISBN 83-7052-226-2. Brak numerów stron w książce.
Roger Collins: Early Medieval Spain: Unity in Diversity, 400-1000. London: Macmillan Press, 1995. ISBN 0-3336-4171-X.