Al-Kastal
Al-Kastal (arab. القسطل, hebr. קַסְטֶל) to była palestyńska wieś, która znajdowała się w Dystrykcie Jerozolimy w Mandacie Palestyny. Wieś ta została wyludniona i zniszczona w trakcie wojny domowej w Mandacie Palestyny, po ataku żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana w dniu 3 kwietnia 1948 roku.
Położenie
Al-Kastal usytuowana była w Wzgórzach Judzkich, na zachód od miasta Jerozolima. Zgodnie z danymi z 1945 roku, wieś zajmowała obszar o powierzchni 1446 ha, zamieszkany przez 90 osób.
Historia
Dzięki swojemu strategicznemu położeniu wzdłuż drogi prowadzącej z Jerozolimy do nadmorskiej równiny Szaron oraz portów nad Morzem Śródziemnym, wzgórza Gór Judzkich miały istotne znaczenie już od czasów starożytnych. Rzymianie doskonale zdawali sobie sprawę z wartości tego miejsca, budując tu twierdzę znaną jako Castellum, która pełniła rolę garnizonu wojskowego zabezpieczającego szlak handlowy. Na jej ruinach krzyżowcy wznosili zamek Castellum Belvoir (pol. Fort Pięknego Widoku), którego pozostałości przetrwały do czasów współczesnych. Po upadku krzyżowców, informacje o tym miejscu zniknęły z dokumentów historycznych, a w XIX wieku powstała niewielka arabska wieś al-Kastal, usytuowana u podnóża wzgórza.
W wyniku I wojny światowej, w 1918 roku, cała Palestyna znalazła się pod brytyjskim panowaniem, co skutkowało utworzeniem Mandatu Palestyny. W tym okresie Al-Kastal była jedynie małą wioską.
29 listopada 1947 roku przyjęta została Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181, która przewidywała podział Palestyny na dwa państwa: żydowskie i arabskie. Plan ten przyznawał obszar wioski al-Kastal państwu arabskiemu. Żydzi zaakceptowali ten plan, jednak Arabowie wywołali wojnę domową w Mandacie Palestyny zaledwie dzień później. Wieś al-Kastal oraz strategiczne wzgórze stały się siedzibą arabskiej milicji, która atakowała żydowskie konwoje zmierzające do Jerozolimy. Żydowskie siły Palmach wielokrotnie próbowały, bezskutecznie, zdobyć wieś. Dopiero atak przeprowadzony 3 kwietnia 1948 roku zakończył się zajęciem al-Kastal, której mieszkańcy wcześniej uciekli. W dniach 3-9 kwietnia 1948 roku miała miejsce bitwa o al-Kastal, w której zginął Abd al-Kadir al-Husajni, dowódca Armii Świętej Wojny. Arabowie zdołali odbić ruiny wioski i odzyskać ciało zabitego al-Husajniego, po czym opuścili al-Kastal. 9 kwietnia opuszczoną wieś ponownie zajęły siły Palmach, które wysadziły wszystkie domy wioski, przekształcając ruiny zamku w umocnioną pozycję obronną. Walki te były częścią żydowskiej operacji Nachszon. W trakcie I wojny izraelsko-arabskiej wzgórze al-Kastal stało się celem ataków jordańskiego Legionu Arabskiego i zyskało status symbolu wojny.
Miejsce obecnie
Na terenach należących do wsi w 1951 roku powstała żydowska osada Mewasseret Cijjon. Palestyński historyk Walid Chalidi opisał pozostałości al-Kastal w następujący sposób:
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Michał Jadwiszczok: Pierwsza wojna izraelsko-arabska 1948 roku i jej wpływ na formowanie się Izraelskich Sił Obronnych. Poznań: Wydział Historyczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2010. [dostęp 2014-10-11]. (pol.).
Loading ...