Al-Kastal to wieś położona w Jordanii, 25 km na południe od Ammanu, usytuowana przy autostradzie prowadzącej do stołecznego portu lotniczego.
Stare Al-Kastal
Na obszarze wsi znajdują się ruiny Starego Al-Kastal (znane również jako Kastal el-Balqa) – jednej z najstarszych i najlepiej zachowanych osad z czasów Umajjadów na Bliskim Wschodzie, będącej pierwszą dynastią władców muzułmańskich. Inne znane kompleksy umajjadzkie w Jordanii nigdy nie zostały ukończone. W Al-Kastal można zobaczyć ruiny praktycznie wszystkich typowych budynków dla takich osad, w tym pałacyk, meczet, cmentarz (pierwszy wczesnoislamski cmentarz w Jordanii), łaźnie, budynki mieszkalne oraz zaporę wodną z głównym zbiornikiem i mniejszymi cysternami.
Pierwotnie sądzono, że ruiny te stanowią pozostałości rzymskiego fortu, co było związane z układem budynków oraz nazwą, wywodzącą się od łacińskiego słowa „castellum”. Badania prowadzone przez Heinza Gaubego, Patricię Carlier i Frederica Morina ujawniły jednak, że jest to niemal kompletny kompleks umajjadzki. Najstarsze zachowane fragmenty to fundamenty pałacu i meczetu z minaretem.
Pałac prawdopodobnie został zbudowany przez umajjadzkiego kalifa Abd al-Malika ibn Marwana w latach 20. VIII wieku. Z budynków mógł również korzystać kalif Al-Walid ibn Jazid w trakcie budowy swojego zimowego pałacu, Kasr Al-Mszatta, usytuowanego około 5 km od Al-Kastal.
Pałacyk, o powierzchni 68 m², miał cztery narożne wieże oraz 12 półokrągłych wież na obwodzie. Główne, ozdobne wejście znajdowało się w wieży na wschodniej ścianie. W odkopanym południowo-wschodnim narożniku budowli zachowały się częściowo wewnętrzne pomieszczenia, ukazujące oznaki zmian z okresu Mameluków. Wejście prowadziło do westybyłu otwierającego się na centralny dziedziniec z podziemną cysterną, otoczoną sześcioma pomieszczeniami. Na piętrze znajdowało się kolejne sześć pomieszczeń, do których prowadziły dwie klatki schodowe. Na drugim poziomie, nad wejściem, znajdowała się bogato zdobiona sala audiencyjna z trzema apsydami (podobna do tej w cytadeli ammanijskiej). Pałac był dekorowany rzeźbionym kamieniem, stukkami oraz mozaikami ze szkła i kamieni. Podłogi budynku, w tym latryny, były niemal całkowicie pokryte mozaikami o motywach geometrycznych, kwiatowych i zwierzęcych, podobnych do tych z Kasr el-Hallabat.
Tuż za pałacem, na północ od niego, znajdował się kwadratowy meczet, który nie był skierowany w stronę Mekki. Wczesny kwadratowy mihrab został później zastąpiony typowym, półokrągłym. Pozostałości minaretu to jedne z najstarszych, sięgających początków islamu.
Na południowy zachód od pałacu znajduje się cmentarz z co najmniej 17 nagrobkami z czasów Umajjadów i Abbasydów, skierowanymi w stronę Jerozolimy – to najstarszy wczesnoislamski cmentarz w Jordanii. Nagrobki oraz mozaiki są przechowywane w muzeum archeologicznym w Madabie.
Około kilometr na wschód od pałacu znajduje się tama o długości 400 metrów i szerokości 4,3 metra, zbudowana przez Umajjadów w celu nawadniania okolicy. Z kolei na północny zachód od pałacu, na skraju współczesnego Al-Kastal, znajduje się duży zbiornik wodny o wymiarach 30 m x 22 m x 6,5 m, który powstał w wyniku wydobycia kamienia do budowy osady. Na obszarze o powierzchni 2 km² odkryto ponad 70 mniejszych zbiorników wodnych.
Na zachód od pałacu znajdują się pozostałości łaźni. Kilometr na południowy zachód od Al-Kastal zidentyfikowano również resztki starożytnej drogi.
W obszarze Starego Al-Kastal odkryto także pozostałości budynków z czasów Abbasydów i Mameluków.
