Abū al-Manṣūr Muḥammad ibn Aḥmad ibn Ṭalḥa ibn Jaʿfar ibn Muḥammad ibn Hārūn al-Kāhir bi’Llāh (arab. أبو المنصور محمد بن أحمد المعتضد), znany również jako Al-Kahir bi’Llah (arab. القاهر بالله, co oznacza „Zwycięski z woli Boga”; urodził się w 899 roku w Bagdadzie, zmarł 18 października 950 roku w tym samym miejscu) – był dziewiętnastym kalifem z dynastii Abbasydów.
== Życiorys ==
Al-Kahir był synem szesnastego kalifa Al-Mu’tadida, którego rządy trwały od 892 do 902 roku. Jego matką była konkubina ojca, znana jako Fitna. Miał także starszego brata, Al-Muktadira, który sprawował władzę jako osiemnasty kalif Abbasydów w latach 908–932. Jego kunja to Abu Mansur.
=== Kalifat ===
Al-Kahir dwukrotnie sprawował urząd kalifa. Po raz pierwszy objął go w marcu 929 roku, kiedy doszło do konfliktu między Al-Muktadirem a dowódcą Mu’nisem al-Muzaffarem. Mu’nis przeprowadził zamach stanu, obalając ówczesnego kalifa. Dwa dni później Al-Muktadir został przywrócony na tron, co zakończyło pierwszy kalifat Al-Kahira.
W 932 roku miała miejsce kolejna konfrontacja z Mu’nisem al-Muzaffarem, która doprowadziła do śmierci Al-Muktadira w bitwie. Choć pierwotnie urzędnicy sugerowali, że następcą ma być syn Al-Muktadira, Ahmad, znany później jako Al-Radi, ostatecznie tytuł kalifa przypadł Al-Kahirowi. Objawił się ponownie jako kalif 31 października 932 roku, mając 35 lat.
Historycy opisują Al-Kahira jako upartą osobę z mściwą naturą. Dowodem na to jest fakt, że wkrótce po objęciu tronu torturował synów i urzędników swojego brata, a także matkę Al-Muktadira, Shaghab, w celu wyłudzenia od nich majątku. Na swoim dworze starał się kreować wizerunek surowego i purytańskiego władcy, jednak za kulisami oddawał się również pijaństwu.
Mu’nis współpracował z ówczesnym wezyrem kalifa, Ibn Muklą, który miał kontrolę nad rządem. Al-Kahir wznowił relacje z Muhhamadem ibn Jakutem, co wzbudziło obawy Mu’nisa. W lipcu 933 roku Mu’nis został aresztowany i stracony, podczas gdy Ibn Mukla zmuszony był do ucieczki ze stolicy. Nowym wezyrem został Muhammad ibn al-Kasim.
=== Śmierć ===
Ibn Mukla kontynuował spisek przeciwko Al-Kahirowi, zdobywając poparcie straży kalifa, co umożliwiło mu zamach stanu i uwięzienie kalifa, gdy ten był pijany. Do zdarzenia doszło 24 kwietnia 934 roku.
Al-Kahir odmówił abdykacji na rzecz Al-Radiego. Został oślepiony i osadzony w więzieniu. Udało mu się uzyskać wolność jedenaście lat później, gdy kalif Al-Mustakfi objął tron i odnalazł go zamkniętego w odległym pokoju pałacu. Resztę swojego życia spędził jako żebrak, umierając 18 października 950 roku.
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
Michael Bonner: The waning of empire, 861–945. W: Chase F. Robinson: The New Cambridge History of Islam, Volume 1: The Formation of the Islamic World, Sixth to Eleventh Centuries. Cambridge: Cambridge University Press, 2010. ISBN 978-0-521-83823-8. (ang.).
Clifford Edmund Bosworth: Wahb. W: Peri Bearman, Thierry Bianquis, Clifford Edmund Bosworth, Emeri van Donzel, Wolfhart Heinrichs: The Encyclopaedia of Islam, Second Edition. T. XI: W-Z. Leiden: Brill, 2002, s. 33–34. ISBN 978-90-04-12756-2. (ang.).
Harold Bowen: Muʾnis al-Muẓaffar. W: Clifford Edmund Bosworth, Emeri van Donzel, Wolfhart Heinrichs, Charles Pellat: The Encyclopedia of Islam. T. VII. New Edition, 1993, s. 575. ISBN 978-90-04-09419-2. (ang.).
Teaf El-Azhari: Queens, Eunuchs and Concubines in Islamic History, 661-1257. Edinburgh University Press, 2019. ISBN 978-1-4744-2319-9. [dostęp 2024-11-03]. (ang.).
Hugh N. Kennedy: The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century. Wyd. 2. Pearson Education, 2004. ISBN 978-0-582-40525-7. [dostęp 2024-11-01]. (ang.).
Dominique Sourdel: al-Ḳādir Bi’llāh. W: Clifford Edmund Bosworth, Emeri van Donzel, Wolfhart Heinrichs, Charles Pellat: The Encyclopedia of Islam. T. VII. New Edition, 1978, s. 378–379. DOI: 10.1163/1573-3912_islam_SIM_3761. OCLC 758278456. (ang.).
Karl Vilhelm Zetterstéen: al-Ḳāhir Bi 'llāh. W: E.J. Brill’s first encyclopaedia of Islam, 1913–1936. T. 4: Itk–Kwaṭṭa. Leiden: E. J. Brill, 1987, s. 627. DOI: 10.1163/2214-871X_ei1_SIM_3803. ISBN 978-90-04-08265-6. (ang.).
Loading ...