Al-Kadir

Abu’l-Abbas Ahmad ibn Iszak

Abu’l-Abbas Ahmad ibn Iszak (arab. ‏أبو العباس أحمد بن إسحاق‎), bardziej znany pod swoim tytułem królewskim Al-Kadir (arab. ‏القادر بالله‎, al-Qādir bi’llāh, co oznacza „Uczyniony potężnym przez Boga”; urodził się 28 września 947 roku w Bagdadzie, zmarł 29 listopada 1031 roku tamże) był dwudziestym piątym kalifem dynastii Abbasydów.

Życiorys

Abu’l-Abbas Ahmad przyszedł na świat 28 września 947 roku w Bagdadzie. Jego ojcem był Iszak, syn osiemnastego kalifa Al-Muktadira, a matką niewolnica i konkubina Tammani lub Dimna.

Jako książę Abbasydów, Ahmad otrzymał solidne wykształcenie. Miał przyrodnią siostrę, Aminę, z którą pokłócił się o spadek. Amina doniosła ich wspólnemu kuzynowi, kalifowi At-Ta’iowi, że Ahmad planuje go zastąpić. W obawie przed aresztowaniem Ahmad przez około trzy lata ukrywał się w pobliżu Basry.

22 listopada 991 roku At-Ta’i został pojmany podczas zaplanowanej audiencji przez ludzi Baha al-Daula, ówczesnego emira Iraku. Kalif został aresztowany po splądrowaniu pałacu i przetransportowany do rezydencji emira, który obalił go z powodu problemów finansowych związanych z utrzymaniem armii. Tego samego dnia Al-Kadir został ogłoszony jego następcą.

At-Ta’i pozostawał w areszcie aż do września 992 roku, kiedy to pozwolono mu na przeniesienie się do pałacu kalifa. Mimo wcześniejszych napięć, Al-Kadir traktował go z szacunkiem. W przeciwieństwie do swoich poprzedników, At-Ta’i nie został oślepiony i miał status byłego kalifa.

Śmierć i sukcesja

Najstarszy syn Al-Kadira, Al-Ghalib, zmarł w 1019 roku. W związku z tym Al-Kadir mianował swoim następcą młodszego syna Abu Dża’fara, przyszłego Al-Ka’ima, podejmując tę decyzję niezależnie od władców Bujidów. Al-Kadir zmarł po długiej chorobie 29 listopada 1031 roku. Początkowo został pochowany w pałacu, ale w następnym roku jego ciało zostało uroczyście przeniesione do Al-Rusafa, rodzinnego mauzoleum, które mogło zostać zbudowane przez jego ojca, gdzie spoczywały również jego rodzice.

Życie prywatne

Al-Kadir doczekał się czwórki dzieci. Jego najstarszym dzieckiem był syn Al-Ghalib, który zmarł w 1019 roku. Drugim dzieckiem kalifa był syn Al-Ka’im. Trzecim był Abu al-Kasim, a jego jedyną córką była Fatima, która zmarła w 1056 roku.

Przypisy

Bibliografia

Heribert Busse: Chalif und Grosskönig – Die Buyiden im Irak (945-1055). Würzburg: Ergon Verlag. ISBN 3-89913-005-7. [dostęp 2024-11-28]. (niem.).

Tâi’-Lillâh. W: Adnan Demircan: TDV Encyclopedia of Islam. T. 39: Şeri̇f Paşa – Tanzanya. Turkiye Diyanet Foundation, Centre for Islamic Studies, 2010, s. 447-448. ISBN 978-975-389-632-0. (tur.).

Mustafa Sabri Küçükaşcı: Kādir-Billâh. W: TDV Encyclopedia of Islam, Vol. 24 (Kāânî-i Şîrâzî – Kastamonu). Istambuł: Turkiye Diyanet Foundation, 2001, s. 127-128. ISBN 978-975-389-451-7. (tur.).

Dominique Sourdel: al-Ḳādir Bi’llāh. W: Emeri van Donzel, Bernard Lewis, Charles Pellat, Clifford Edmund Bosworth: The Encyclopaedia of Islam, Second Edition. T. IV: Iran–Kha. Lejda: Brill, s. 378-379. DOI: 10.1163/1573-3912_islam_SIM_3761. OCLC 758278456. (ang.).

Karl Vilhelm Zetterstéen, Clifford Edmund Bosworth: al-Ṭāʾiʿ Li-Amr Allāh. W: Clifford Edmund Bosworth, Emeri van Donzel, Wolfhart Heinrichs, Charles Pellat: Encyclopaedia of Islam. Wyd. 2. T. 10: T–U. Leiden: E.J. Brill, 2000, s. 115. DOI: 10.1163/1573-3912_islam_SIM_7323. ISBN 978-90-04-11211-7. (ang.).