Alphonse Gabriel Capone (bardziej znany jako Al Capone lub Scarface) urodził się 17 stycznia 1899 roku w Nowym Jorku, a zmarł 25 stycznia 1947 roku w Palm Island, Miami. Był amerykańskim gangsterem włoskiego pochodzenia, który zdobył sławę w czasach prohibicji.
Życiorys
Wczesne lata
Capone był czwartym z dziewięciorga dzieci swoich rodziców, którzy przybyli z Neapolu. Jego ojciec pracował jako fryzjer, a matka była szwaczką. Rodzina osiedliła się w Navy Yard, w jednej z dzielnic Brooklynu, po przybyciu do Ameryki w 1894 roku. Kiedy Capone miał czternaście lat, przenieśli się do Park Slope, gdzie poznał Mae Josephine Coughlin, z którą później się ożenił. Al Capone został usunięty ze szkoły po uderzeniu nauczycielki w wyniku jej wcześniejszego spoliczkowania, co zmusiło go do podjęcia pracy w sklepie ze słodyczami i kręgielni.
Początki działalności przestępczej
Capone rozpoczął swoją karierę przestępczą w młodym wieku. Jako nastolatek był członkiem dwóch gangów: Brooklyn Rippers oraz Forty Thieves Juniors, a następnie dołączył do jednego z największych gangów – Five Points Gang, kierowanego przez Frankie Yale. Początkowo pracował jako barman i ochroniarz, zyskując wówczas przydomek „Scarface”, gdy podczas bójki w barze został pocięty nożem przez Franka Galuccio. Jego umiejętności w posługiwaniu się nożem zapewniły mu później rolę ochroniarza.
30 grudnia 1918 roku Capone ożenił się z Mae Josephine Coughlin, a ich syn, Albert Francis „Sonny” Capone, urodził się krótko przed ślubem. Po zawarciu małżeństwa przeprowadzili się do Amityville na Long Island. Do 1920 roku Capone pracował dla Yale’a, a przed przeprowadzką do Chicago był już zamieszany w co najmniej dwa morderstwa. Uciekł z Nowego Jorku, aby uniknąć zemsty ze strony Williama Lovetta, szefa irlandzkiego gangu White Hand Gang. W Chicago zyskał reputację, gdyż wcześniej wysłano go tam przez Yale’a, aby pomógł Jamesowi Colosimo w walce z gangiem Black Hand.
Pobyt w Chicago
Johnny Torrio, dostrzegając potencjał Capone, powierzył mu prowadzenie restauracji Four Deuces. Capone stał się kluczową postacią w przestępczym świecie Chicago, zajmując się prostytucją i przemytem alkoholu w czasach prohibicji. Po zamordowaniu Colosimo 11 maja 1920 roku, Torrio stał się najpotężniejszym bossem w Chicago i uczynił Capone swoją prawą ręką. Al wraz z rodziną osiedlił się w Chicago w dzielnicy South Side, gdzie zamieszkał w bungalowie, który stał się centrum jego działalności przestępczej.
Przenosiny do Cicero
W maju 1923 roku, po wyborach na burmistrza Chicago, które wygrał William Emmett Dever, władze zaczęły intensywnie działać przeciwko przestępczości. Capone przeniósł swoją działalność do Cicero, gdzie postanowił zdobyć kontrolę nad lokalnymi władzami. W 1924 roku kandydat popierany przez Capone wygrał wybory na burmistrza, głównie dzięki zastraszaniu wyborców. Kilka tygodni później nowy burmistrz zapowiedział, że wyprosi Capone z miasta, co skutkowało tym, że gangster osobiście go znokautował.
Dalsza działalność w Chicago
W 1925 roku Torrio został ranny w zamachu i przekazał swoje interesy Capone, wracając do Włoch. Dzięki prohibicji Capone znacznie pomnożył swoje zyski, osiągając roczny przychód na poziomie około 10 milionów dolarów z nielegalnych browarów i przemytniczych interesów. Korumpując lokalne władze, umacniał swoją pozycję, prowadząc domy publiczne, kasyna i nielegalne bary. Jego sukcesy przyciągnęły uwagę rywali, głównie z North Side, którzy wielokrotnie podejmowali nieudane próby zamachów na jego życie.
W 1929 roku Capone wycofał się na Florydę do Palm Island, krótko po masakrze w Dniu Świętego Walentego, w której jego ludzie zabili siedmiu członków gangu Bugsa Morana. Nieoficjalnie mówi się, że zamach przeprowadzili policjanci, którzy wcześniej skonfiskowali alkohol Morana. Capone próbował poprawić swój wizerunek jako lider społeczności, organizując program walki z krzywicą, w ramach którego dzieci dostawały mleko w szkołach, a podczas wielkiego kryzysu otworzył jadłodajnie dla ubogich.
Upadek
Capone prowadził interesy poprzez pośredników, przenosząc własność swojego domu na żonę, podczas gdy publicznie manifestował swoje bogactwo. Władze federalne, nie mogąc udowodnić mu innych przestępstw, oskarżyły go o unikanie płacenia podatków. Był ścigany przez agenta Eliota Nessa i jego grupę, znaną jako Nietykalni. Ujawniono źródła jego nielegalnych dochodów, co doprowadziło do oskarżenia o niepłacenie podatków.
W 1931 roku odbył się proces, w wyniku którego Capone został uznany za winnego pięciu z dwudziestu dwóch zarzutów dotyczących unikania płacenia podatków. Został skazany na jedenaście lat więzienia oraz grzywnę w wysokości 80 tysięcy dolarów.
Więzienie
W maju 1932 roku Capone został umieszczony w federalnym więzieniu w Atlancie, gdzie uzyskał pewne przywileje. Później przeniesiono go do Alcatraz, gdzie nie miał możliwości cieszenia się specjalnym traktowaniem i był odcięty od świata zewnętrznego. Jego imperium zaczęło podupadać z powodu braku kontaktów i zniesienia prohibicji. W Alcatraz miał wielu wrogów, co prowadziło do nękania i prób zamachów na jego życie. Ostatni rok spędził w więziennym szpitalu z powodu syfilisu i psychicznego wyczerpania. Opuścił Alcatraz 6 stycznia 1939 roku i został umieszczony w więzieniu o złagodzonym rygorze w Kalifornii. 16 listopada 1939 roku został zwolniony i wrócił do Palm Island na Florydzie.
Psychiczny upadek i śmierć
W ciągu kilku lat pobytu w więzieniu wpływy Capone w światku przestępczym znacznie osłabły, a jego interesy podupadły. Jego stan zdrowia, zarówno fizyczny, jak i psychiczny, uległ znacznemu pogorszeniu, głównie z powodu demencji. Objawy, które odczuwał – problemy z pamięcią, logicznym myśleniem oraz kontrolowaniem emocji – były typowe dla trzeciego stadium syfilisu.
21 stycznia 1947 roku Capone doznał udaru mózgu, a trzy dni później zachorował na zapalenie płuc. Zmarł 25 stycznia 1947 roku i został pochowany na cmentarzu Mount Olivet w Chicago, między grobami swojego ojca i brata. W marcu 1950 roku szczątki wszystkich trzech osób zostały przeniesione na cmentarz Mount Carmel w Hillside, znajdującym się na zachód od Chicago.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Luciano J. Iorzzo, Al Capone. A biography, Westport, Greenwood Press, Connecticut 2003, ISBN 0-313-32317-8.
- John Kolberg, Capone. The Life and Times of Al Capone, Da Capo Press, New York 2003, ISBN 0-306-81285-1.
- Fred D. Pasley, Al Capone: The Biography of a Self-Made Man, Garden City Publishing Co., Garden City, New York 2004, ISBN 1-4179-0878-5.
- Robert JR.J. Schoenberg Robert JR.J., Mr. Capone, Władysław W. Masiulanis (tłum.), Warszawa: Amber, 1994, ISBN 83-7082-344-0, OCLC 69485757.
- Carl Sifakis, The Mafia Encyclopedia, Da Capo Press, New York 2005, ISBN 0-8160-5694-3.
Linki zewnętrzne
- Historia Ala Capone w Crime Library. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-06)]. (ang.)
- Kompletne akta FBI dotyczące Ala Capone (ang.)
- Historia Al Capone film dokumentalny