Uniwersytet Al-Azhar (arab. جامعة الأزهر, Dżāmiʻat al-Azhar) to teologiczna instytucja muzułmańska z siedzibą w Kairze. Uczelnia ta jest uważana za „najbardziej prestiżową instytucję edukacyjną islamu sunnickiego”.
Historia
Uniwersytet, znajdujący się przy meczecie Al-Azhar, jest jedną z najbardziej znanych uczelni w świecie muzułmańskim. Kalif Al-Mu’izz, z dynastii Fatymidów, zlecił budowę pierwszego meczetu w Kairze, który miał nie tylko służyć jako miejsce modlitwy, ale także jako centrum prozelityzmu na rzecz ismailizmu. Prace budowlane rozpoczęły się 4 kwietnia 970 roku i zakończyły 22 czerwca 972 roku. Fatymidzi prawdopodobnie nazwali go Al-Azhar na cześć Fatimy, córki proroka Mahometa. Niedługo po ukończeniu meczetu, otwarto medresę, w której już wtedy oferowano kształcenie w zakresie prawa muzułmańskiego, nauk prawnych, języka arabskiego, astronomii, filozofii muzułmańskiej i logiki. Po upadku kalifatu Fatymidów w 1171 roku, w czasach dynastii Ajjubidów, uczelnia przeszła w ręce sunnitów, którzy dostosowali jej program nauczania do swoich tradycji. Saladyn nakazał zniszczenie ponad stu tysięcy książek, manuskryptów i prac zgromadzonych w czterdziestu pokojach. W XIX wieku, pod wpływem reformatorów takich jak Dżamal ad-Din al-Afghani i Muhammad Abduh, program nauczania uczelni zyskał na liberalizacji. Po rewolucji w 1952 roku, w 1961 roku, medresa została oddzielona od meczetu i przekształcona w państwowy uniwersytet. Wprowadzono częściową sekularyzację programu nauczania, a nowe wydziały medycyny, inżynierii i ekonomii stanowiły krok w kierunku modernizacji edukacji w regionie, rozpoczętej pod rządami kolonialnymi. Obecnie kobiety mają możliwość studiowania na uczelni, a studenci mogą wybierać spośród wielu różnorodnych przedmiotów, od nauk ścisłych po współczesne języki zachodnie.
Profil
W kontekście teologicznym, władze uniwersytetu akceptują cztery sunnickie szkoły prawa muzułmańskiego, w tym bractwa sufickie, jednocześnie mając nieprzychylny stosunek do fundamentalistycznych ruchów reformatorskich, takich jak wahhabizm i salafizm. W trakcie konferencji dla uczonych sunnickich, która miała miejsce we wrześniu 2016 roku w Groznym, wielki szejk Al-Azharu, Ahmed al-Tajeb, ogłosił wspólną fatwę, w której stwierdzono, że „salafici nie są częścią islamu sunnickiego”. W przeszłości, uczeni z Al-Azhar określali wahhabizm jako „wiarę szatańską”. Zgodnie z opinią amerykańskiego think tanku Carnegie Endowment for International Peace, uczelnia pozostaje pod silnym wpływem nauk sufickich. Szejk al-Akbar Mahmud Szaltut, który pełnił funkcję wielkiego muftiego Al-Azhar w latach 1958–1963, wydał fatwę, w której uznał imamicką szkołę prawa muzułmańskiego (szkoła dżafarycka) za jedną z oficjalnych mazhabów w świecie islamskim.
Loading ...