Al-Aszraf Musa Ibn Ibrahim

Al-Aszraf Musa Ibn Ibrahim

Al-Aszraf Musa Ibn Ibrahim, arabski: الأشرف موسى بن ابراهيم (pełne imię: al-Malik al-Aszraf Muzaffar ad-Din Musa Ibn Ibrahim; ur. 1229, zm. 1263) był ostatnim emirem Himsu z dynastii Ajjubidów, panującym w latach 1246–1263.

Życiorys

Był synem Al-Mansura Ibrahima (1240–1246) i objął władzę w Himsie po jego śmierci w czerwcu 1246 roku. W chwili objęcia rządów miał siedemnaście lat i został całkowicie zdominowany przez As-Saliha Ajjuba (1238–1249), który uczynił Hims swoim wasalem. Ta sytuacja nie przypadła do gustu sułtanowi Aleppo, An-Nasirowi Jusufowi (1236–1260), który zawarł sojusz z władcą Mosulu, Badr ad-Din Lulu (1232–1259) i w 1248 roku zaatakował Hims. Ze względu na to, że obiecane posiłki z Egiptu nie dotarły na czas, Al-Aszraf musiał się poddać, oddając Hims w zamian za Tall Baszir, którym miał rządzić jako wasal An-Nasira. Mimo że był poważnie chory, As-Salih Ajjub dotarł z Egiptu do Damaszku i rozpoczął oblężenie Himsu. Jednakże jego pogarszający się stan zdrowia oraz wiadomości o zbliżającej się nowej krucjacie z Cypru skłoniły go do przyjęcia oferty rozejmu złożonej przez wysłanników kalifa, po czym wrócił do Egiptu.

Kiedy Mongołowie wkroczyli do Syrii w styczniu 1260 roku, Al-Aszraf spotkał się z Hulegu (1256–1265) w pobliżu Aleppo. Z wydaje się, że od dłuższego czasu utrzymywał z nim tajne kontakty. Hulegu nakazał zwrócenie Himsu oraz mianował go namiestnikiem (na’ib as-saltana) Damaszku i Syrii. Al-Aszraf rezydował w Mardż Bargus na południe od Damaszku, gdzie Kitbuka miał swój oboz, a ten ostatni podporządkował się decyzji Hulegu, nakazując urzędnikom w Damaszku wykonanie poleceń Al-Aszrafa. Ci podróżowali pomiędzy Damaszkiem a Mardż Bargus, pragnąc uzyskać potwierdzenie swoich decyzji. W rzeczywistości jednak, realna władza Al-Aszrafa była bardzo ograniczona, co ilustruje fakt, że przyznano mu wojskowe lenno (ikta) mające na celu utrzymanie zaledwie setki konnych. Gdy Hulegu opuścił Syrię, Al-Aszrafowi nakazano przeniesienie się do Himsu, choć wciąż teoretycznie pozostawał władcą Syrii. Później otrzymał rozkaz zniszczenia murów Hamy, opuszczonej przez Al-Mansura Muhammada (1244–1284), ale nie chciał pozostawić miasta bezbronnego wobec ewentualnego ataku krzyżowców, więc zniszczył jedynie cytadelę oraz magazyny.

Al-Aszraf zawiązał tajny kontakt z Kutuzem (1259–1260) i podczas decydującego starcia pod Ajn Dżalut 3 września 1260 roku uciekł wraz ze swoimi oddziałami z pola bitwy, co miało kluczowe znaczenie dla zwycięstwa Mameluków nad Mongołami. Dzięki temu uzyskał przebaczenie za swoją wcześniejszą współpracę z Mongołami od Kutuza, który potwierdził jego władzę nad Himsem, już jako mameluckiego wasala. Jeszcze w tym samym roku, kolejna armia mongolska zaatakowała Syrię i w listopadzie zdobyła Aleppo. Al-Aszraf połączył swoje siły z Al-Mansurem Muhammadem, który w międzyczasie odzyskał władzę w Hamie, i obaj Ajjubidzi 10 grudnia pokonali Mongołów w bitwie pod Himsem. Al-Aszraf zmarł w 1263 roku, nie pozostawiając następcy, a Hims przeszedł pod bezpośrednie panowanie Mameluków.

Bibliografia

• Hamilton A.R. Gibb: The Aiyūbids. W: Wolff, R. L.; Hazard, H. W. (ed.): The later Crusades, 1189–1311 (A History of the Crusades, Volume II). Madison, Wisconsin: University of Wisconsin Press, 1969, s. 693 – 714.
• Reuven Amitai-Preiss: Mongol Provincial Administration: Syria in 1260 as a Case-study. W: Iris Shagrir, Ronnie Ellenblum and Jonathan Riley-Smith (eds.): In Laudem Hierosolymitani. Studies in Crusades and Medieval Culture in Honour of Benjamin Z. Kedar. Ashgate Publishing Limited, 2007, s. 117–144. ISBN 978-0-7546-6140-5.
• Steven Runciman: Dzieje Wypraw Krzyżowych. Tom III. Warszawa: Książnica. ISBN 978-83-245-7681-4.