Al-Arisz

Al-Arisz

Al-Arisz (arab. العريش, Al 'Arīš) to miasto usytuowane w Muhafazie Synaj Północny w Egipcie.

Położenie

Miasto Al-Arisz znajduje się na północnym wybrzeżu półwyspu Synaj, w miejscu, gdzie Wadi al-Arisz wpływa do Morza Śródziemnego. Jest oddalone o około 150 kilometrów na wschód od Port Saidu oraz o 30 kilometrów na zachód od granicy z Izraelem.

Podział administracyjny

Al-Arisz jest najważniejszym miastem oraz stolicą administracyjną Muhafazy Synaj Północny w Egipcie.

Środowisko naturalne

Miasto otoczone jest piaszczystymi wydmami półwyspu Synaj, wzdłuż okresowo płynącej rzeki Wadi al-Arisz.

Klimat

Al-Arisz charakteryzuje się klimatem śródziemnomorskim, co oznacza gorące i suche lata oraz łagodne zimy. Wiosna zaczyna się na przełomie marca i kwietnia, a najcieplejszymi miesiącami są lipiec oraz sierpień. Średnia temperatura latem wynosi 31°C, natomiast zimą 12 °C. Opady deszczu są rzadkie i występują głównie w okresie zimowym, od listopada do marca, a roczna suma opadów wynosi 112 mm.

Historia

W okolicach II wieku p.n.e. istniała tutaj mała osada Ptolemeuszy, której położenie miało kluczowe znaczenie dla jej mieszkańców, ponieważ znajdowała się na ważnym szlaku handlowym prowadzącym z Egiptu na północ. Z tego powodu przez te tereny wielokrotnie przechodziły różne armie, niszcząc osadę i jej okolice.

W 1118 roku król Baldwin I z Boulogne, władca Królestwa Jerozolimskiego, wyruszył na niewielką wyprawę wojenną na półwysep Synaj. Podczas tej ekspedycji zachorował i zmarł 2 kwietnia 1118 w małym forcie na granicy Al-Arisz, który był już na terenie Królestwa Jerozolimskiego. W średniowieczu osada ta była zamieszkana przez Beduinów. Po tym, jak w 1517 roku ziemie Palestyny weszły w skład Imperium Osmańskiego, Turcy zbudowali w Al-Arisz umocnienia obronne. W trakcie wyprawy Napoleona do Egiptu, francuskie wojska oblegały fort przez 11 dni, a miasto zostało zdobyte 19 lutego 1799. 23 stycznia 1800 roku miały miejsce negocjacje dotyczące konwencji ewakuacji wojsk Napoleona Bonaparte do Francji.

W czasie I wojny światowej, pod koniec 1916 roku, brytyjskie wojska stacjonujące w Egipcie rozpoczęły ofensywę przeciwko Turków na półwyspie Synaj. Fort w Al-Arisz został zajęty przez Australian and New Zealand Army Corps 21 grudnia 1916. W trakcie dalszych działań, w Al-Arisz znajdował się brytyjski szpital polowy, a ciała zmarłych żołnierzy pochowano na lokalnym cmentarzu wojennym. Przy wytyczaniu granic Mandatu Palestyny, Al-Arisz została przyznana Egiptowi. W maju 1948 roku, w czasie I wojny izraelsko-arabskiej, w mieście znajdowały się główne magazyny zaopatrzeniowe egipskiego korpusu ekspedycyjnego. Pod koniec grudnia 1948 roku Izraelczycy przeprowadzili operację Horew, która doprowadziła do bitwy o Synaj (28 grudnia 1948 – 2 stycznia 1949). Izraelskie oddziały dotarły do przedmieść Al-Arisz, jednak nie zaatakowały miasta. W następnych dniach, pod presją Brytyjczyków, Izrael wycofał swoje wojska z Synaju, a linię demarkacyjną ustalono w wyniku rozejmu izraelsko-egipskiego.

W trakcie kryzysu sueskiego w 1956 roku Al-Arisz została zajęta przez wojska izraelskie, które wycofały się w marcu 1957 roku. Miasto ponownie znalazło się pod kontrolą Izraelczyków podczas wojny sześciodniowej, 6 czerwca 1967 roku. Izraelskie siły przeprowadziły następnie ofensywę w kierunku Kanału Sueskiego. 8 czerwca 1967 roku, w odległości 13 mil od Al-Arisz, izraelskie samoloty omyłkowo zaatakowały amerykański statek wywiadu elektronicznego USS „Liberty”, w wyniku czego zginęło 34 amerykańskich marynarzy, a 72 zostało rannych. Statek został poważnie uszkodzony i niemal zatonął. Pod amerykańską eskortą odpłynął na Maltę. 26 marca 1979 roku, po podpisaniu traktatu pokojowego izraelsko-egipskiego, wojska izraelskie zaczęły stopniowe wycofywanie się z półwyspu Synaj, a 26 kwietnia 1982 roku Al-Arisz powróciło do Egiptu. Strefę graniczną patrolują międzynarodowe siły pokojowe MFO (ang. Multinational Force and Observers).

W wyniku Porozumienia z Oslo z 1993 roku, w pobliskiej Strefie Gazy powstała Autonomia Palestyńska. Sytuacja w Strefie ma istotny wpływ na Al-Arisz. Lotnisko w mieście obsługują samoloty palestyńskich linii lotniczych Al-Falestiniya. Miejscowość ta jest także miejscem przemytu, a egipskie siły bezpieczeństwa prowadzą działania przeciwko zorganizowanej przestępczości. Dodatkowe trudności stanowią konflikty z plemionami beduińskimi. W 2010 roku doszło do katastrofalnej powodzi, a Beduini protestowali przeciwko braku wsparcia ze strony rządu, co przerodziło się w otwarte walki uliczne.

Nazwa

Nazwa Al-Arisz w języku arabskim dosłownie oznacza „chaty palmowe”.

Kultura

W wschodniej części miasta znajduje się Muzeum Dziedzictwa Synaju, które prezentuje bogactwo kultury beduińskiej na półwyspie Synaj.

Turystyka

Największą atrakcją turystyczną Al-Arisz są plaże, a w nadmorskiej części miasta znajduje się kilka hoteli.

Gospodarka

Miasto jest ośrodkiem rolnictwa, a w delcie rzeki al-Arisz stworzono sztucznie nawadniane plantacje palm daktylowych oraz cytrusów.

Infrastruktura

W Al-Arisz znajduje się szpital.

Transport

Przez miasto przebiega nadmorska droga, która łączy Egipt z Palestyną. Znajduje się tu również linia kolejowa, która jednak z powodów technicznych jest obecnie nieczynna. W północnej części miasta mieści się port rybacki, a na południe od miasta znajduje się port lotniczy Al-Arisz.

Przypisy