Al-Afdal (około 1066–1121) był wezyrem oraz de facto władcą Egiptu w czasach, gdy kalifami z dynastii Fatymidów byli al-Musta’li i Al-Amir.
Życiorys
Był potomkiem Badr al-Dżamaliego, dowódcy i wezyra kalifa Al-Mustansira. Po awansie na najwyższe stanowisko wojskowe, Al-Afdal zreformował flotę i zdobył przybrzeżne miasta Palestyny, takie jak Askalon, Akka, Tyr oraz Byblos. W 1098 roku udało mu się odzyskać Jerozolimę.
Jako dowódca, Al-Afdal nie dysponował szczególnym talentem przewidywania. W trakcie walk z Seldżukami oraz długotrwałych negocjacji nie dostrzegł oraz nie docenił zagrożenia, jakie niosła ze sobą wyprawa krzyżowa. Jego brak dalekowzroczności w polityce doprowadził do utraty wcześniej zdobytych miast na rzecz krzyżowców: w 1099 roku stracił Jerozolimę, a następnie Sydon (1100), Hajfę (1100), Akkę (1103), Byblos (1104) oraz Bejrut (1110).
Po klęsce w starciach z krzyżowcami, Al-Afdal wycofał się najpierw do Askalonu, a potem do Kairu, pozostawiając część swojej floty w Askalonie i Tyrze. Z tych miast jego flota prowadziła pirackie ataki na statki krzyżowców.
Polityka Al-Afdala doprowadziła do istotnego rozłamu w społeczności isma’ilitów. Po śmierci Al-Mustansira, Al-Afdal zdetronizował najstarszego syna kalifa – Nizara, który cieszył się poparciem większości isma’ilitów, na rzecz młodszego syna al-Musta’liego, łatwiejszego do kontrolowania. Nizar uciekł do Aleksandrii, gdzie został jednak schwytany i uwięziony. Jego zwolennicy, przekonani o sukcesie ucieczki, uznali go za imama. Prześladowani nizaryci zyskali stosunkowo silną pozycję w Syrii, a zwłaszcza w Iranie, gdzie działali pod przewodnictwem Hasana-i Sabbaha.
Po śmierci kalifa Musta’liego, Al-Afdal osadził na tronie jego pięcioletniego syna, Al-Amira. Gdy nowy władca dorósł, pozbył się potężnego „opiekuna” za pomocą wynajętych zabójców.
Bibliografia
Mały słownik kultury świata arabskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1971
Loading ...