Al-Achtal

Al-Achtal

Al-Achtal (arab. الأخطل, właściwe imię Ghijas Ibn Ghaus Ibn as-Salt, arab. غياث بن غوث التغلبي; urodzony około 640, zmarł około 710) był poetą arabskim z okresu umajjadzkiego.

Był członkiem chrześcijańskiego plemienia Taghlib, które osiedliło się nad Eufratem. Mimo licznych starań ze strony prominentnych osobistości z dworu umajjadzkiego oraz kuszących ofert ze strony samego kalifa Abd al-Malika (685-705), Al-Achtal pozostał chrześcijaninem do końca swojego życia. Swoją obecność na dworze Umajjadów rozpoczął za czasów Mu’awiji (661-680), a w późniejszych latach był bliskim towarzyszem Jazida (680-683) oraz oficjalnym poetą Abd al-Malika. Jego przydomek „Al-Achtal” oznacza „Gaduła”. W sferze prywatnej Al-Achtal był znanym miłośnikiem wina, które, choć często pojawia się w jego twórczości, traktowane było ze zrozumieniem z uwagi na jego chrześcijańską tożsamość. Poeta nie miał potomstwa. W swojej poezji krytykował wszelkich przeciwników dynastii Umajjadów, angażując się w poetyckie pojedynki z Dżarirem oraz Al-Farazdakiem. Był zarówno utalentowanym panegirystą, jak i satyrykiem. Tradycyjnie zaliczany jest do „wielkiej trójki” poetów okresu umajjadzkiego, obok Dżarira i Al-Farazdakiem.

Na język polski przetłumaczone zostały trzy utwory Al-Achtala, które znalazły się w antologii Poezja arabska. Wiek VI-XIII. Wybór, wydanej w Wrocławiu, Warszawie i Krakowie w 1997 roku (przekłady autorstwa Aleksandry Witkowskiej i Janusza Daneckiego).

Przypisy

Bibliografia

• R. Blachère: al-Akhtal. W: H.R.A. Gibb, J.H. Kramers, E. Lévi-Provençal, J. Schacht: The Encyclopaedia of Islam. Nowa edycja. Tom I. Leiden: E.J. Brill, 1986. ISBN 90-04-08114-3. Brak numerów stron w książce.
• Janusz Danecki (red.): Poezja arabska: wiek VI-XIII: wybór. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997, s. 263. ISBN 83-04-04246-0.
• Jolanta J. Jasińska, Achtal, [w:] Józef J. Bielawski (red. nauk.), Mały słownik kultury świata arabskiego, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1971. Brak numerów stron w książce.
• Józef J. Bielawski, Historia literatury arabskiej. Zarys, Warszawa 1968, s. 79–82.
• Józef J. Bielawski, Klasyczna literatura arabska, Warszawa: Dialog, 1995, s. 71–75.