Al-Abbasijja

Al-Abbasijja

Al-Abbasijja (arab. ‏العبْاسِيّة‎) to zlikwidowana wieś arabska, która znajdowała się w Dystrykcie Jafy w Mandacie Palestyny. Wieś została opuszczona i zniszczona w wyniku wojny domowej w Mandacie Palestyny, po ataku Irgunu, który miał miejsce 4 maja 1948 roku.

Położenie

Al-Abbasijja leżała na wschodnim krańcu nadmorskiej równiny Szaron. Z danych z 1945 roku wynika, że wieś obejmowała obszar o powierzchni 2054 ha. W tym czasie mieszkało w niej 5800 osób, w tym 150 Żydów.

Historia

Na tym terenie istniało pierwotnie biblijne miasto Jehud, które przynależało do izraelskiego pokolenia Dana. W czasach rzymskich było znane jako Iudaea, a prawdopodobnie zostało zniszczone podczas wojny żydowsko-rzymskiej (66-73 n.e.).

Pierwsze wzmianki o wiosce Al-Abbasijja pochodzą z 1596 roku i znajdują się w osmańskich rejestrach podatkowych. W tym czasie wieś nosiła nazwę Al-Jahudijja, co nawiązywało do biblijnego Jehud. Liczyła wtedy 126 muzułmańskich gospodarstw domowych, a mieszkańcy zajmowali się uprawą pszenicy, jęczmienia, drzew owocowych, sezamu, pszczelarstwem oraz hodowlą kóz. W 1863 roku wieś została odwiedzona przez francuskiego podróżnika Victora Guérina, który odnotował, że miała ponad 1000 mieszkańców. Domy były wzniesione z suszonej cegły i kryte liśćmi palmowymi. W pobliżu starej norii znajdował się zrujnowany sarkofag. W 1882 roku Brytyjskie Stowarzyszenie Palestine Exploration Fund opisało Al-Jahudijję jako „dużą wieś z gliny, posiadającą staw i otoczoną palmami”.

Po I wojnie światowej, w 1918 roku, Al-Jahudijja wraz z całą Palestyną znalazła się pod brytyjskim panowaniem w ramach Mandatu Palestyny. W czasie zamieszek w Jafie w 1921 roku mieszkańcy Al-Jahudijji wzięli udział w ataku na żydowską kolonię Petach Tikwa. W 1932 roku wieś zmieniła nazwę na współczesną Al-Abbasijja, na cześć szejka Al-Abbasa. W miejscowości znajdowały się dwa meczety, w tym jeden stary z wieżą minaretu o wysokości 21 metrów. W 1941 roku otwarto szkołę podstawową dla chłopców, w której w 1945 roku uczyło się 293 uczniów, a w 1943 roku powstała szkoła dla dziewcząt, do której uczęszczało 101 uczennic.

Na mocy rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 z 29 listopada 1947 roku, Al-Abbasijja miała znajdować się w granicach państwa arabskiego w Palestynie. Arabowie jednak nie zaakceptowali tej rezolucji, co doprowadziło do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny dzień później. 30 listopada 1947 roku mieszkańcy Al-Abbasijji zaatakowali żydowski autobus przejeżdżający obok wioski, w wyniku czego zginęło 7 pasażerów. Na początku grudnia 1947 roku w rejonie Al-Abbasijji rozpoczął działalność duży oddział Armii Świętej Wojny pod dowództwem Abd al-Kadira al-Husajniego, którego celem było atakowanie żydowskich linii komunikacyjnych. W odpowiedzi, 13 grudnia oddział Irgunu wkroczył do Al-Abbasijji, zabijając 9 Arabów i ciężko raniąc 7 kolejnych osób. Na początku kwietnia 1948 roku arabski przywódca Hasan Salama zażądał, aby wszyscy żydowscy mieszkańcy opuścili Al-Abbasijję. W sprawozdaniu z 30 kwietnia poinformował, że zadanie zostało zrealizowane. W następnych tygodniach wieś znalazła się na linii frontu. 4 maja 1948 roku oddział Irgunu zajął wieś po krótkiej walce. Dwa dni później odparł atak żołnierzy Legionu Arabskiego. Przez następne pięć tygodni zniszczona wieś była kontrolowana przez Irgun. W dniu 11 czerwca 1948 roku podczas I wojny izraelsko-arabskiej wieś została zdobyta przez Legion Arabski, tuż przed wejściem w życie pierwszego rozejmu. W ramach operacji „Danny” 10 lipca 1948 roku izraelskie siły odbiły zniszczoną wieś, a trzy dni później wyburzono pozostałe budynki.

Miejsce obecnie

Na terenach Al-Abbasijji powstała miejscowość Jehud-Monosson, a w jej obrębie miejscowość Sawjon oraz moszaw Magszimim. Palestyński historyk Walid Chalidi tak opisał pozostałości wioski Al-Abbasijja: „Pozostał główny meczet oraz sanktuarium An-Nabi Huda. Meczet jest opuszczony i zaczyna pękać w kilku miejscach; sanktuarium wykonane jest z kamienia i zwieńczone kopułą. Zachowało się także kilka domów; są one zajęte przez żydowskich mieszkańców Jehud lub wykorzystywane do innych celów.”

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Walid Chalidi: All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992. ISBN 0-88728-224-5.
• Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2003. ISBN 0-521-00967-7.