Akzidenz-Grotesk

Akzidenz-Grotesk to wczesny krój pisma bezszeryfowego, który zadebiutował w 1896 roku dzięki odlewni Berthold, pierwotnie znany jako Accidenz-Grotesk. Jako jeden z pierwszych popularnych krojów bezszeryfowych, stał się inspiracją dla wielu późniejszych projektów, zwłaszcza neogrotesków, które pojawiły się w drugiej połowie XX wieku. Jego nazwa odnosi się do jego podstawowego zastosowania jako kroju do komercyjnych druków akcydensowych. W Stanach Zjednoczonych był sprzedawany pod nazwami Standard oraz Basic Commercial.

Historia

Martin Majoor sugeruje, że projekt Akzidenz-Grotesk mógł być inspirowany krojami Didot i Walbaum, co potwierdza zbieżność rozmiaru liter w Akzidenz-Grotesk z tymi krojami po usunięciu szeryfów.

Jednakże, Akzidenz-Grotesk był produkowany w różnych wersjach przez różne odlewnie. Jego pierwowzorem był krój Royal Grotesk, zaprojektowany przez Ferdinanda Theinhardta w latach osiemdziesiątych XIX wieku, stworzony z myślą o publikacjach Pruskiej Akademii Nauk. W 1908 roku Berthold przejął odlewnię Theinhardta, a w 1918 roku włączył Royal Grotesk do rodziny Akzidenz-Grotesk, nadając mu nazwę Akzidenz-Grotesk Condensed.

Nowoczesne warianty kroju zaczęły się pojawiać pod koniec lat pięćdziesiątych, kiedy to projektant Bertholda, Günter Gerhard Lange, zaczął rozszerzać rodzinę Akzidenz-Grotesk o nowe znaki, starając się jednocześnie zachować specyfikę oryginalnego kroju. Od tego czasu zaprojektowano łącznie 33 warianty kroju.

Cechy charakterystyczne

Małe litery Akzidenz-Grotesk charakteryzują się „zamkniętym” wyglądem, z wąskimi aperturami i zakończeniami kresek, które dążą do osi wertykalnej. Zakończenia kresek nie są jednak idealnie poziome ani pionowe, jak ma to miejsce w Helvetice. Kropka nad „i” ma formę kwadratową, a „g” jest piętrowe. Majuskułowe „G” ma pionowe uszko.

Odmiany

Wielu projektantów stworzyło kroje inspirowane Akzidenz-Grotesk. Na przykład Max Miedinger zaprojektował na jego podstawie krój Neue Haas Grotesk, który zadebiutował w 1957 roku, a w 1960 roku otrzymał nową nazwę – Helvetica. Miedinger dążył do uszlachetnienia Akzidenz, nadając mu bardziej jednolity wygląd. Dwa inne kroje z 1957 roku – Univers i Folio – również czerpią inspirację z Akzidenz-Grotesk.

Inne odmiany to m.in.:

Akzidenz-Grotesk Book

Wariant zaprojektowany przez Güntera Gerharda Langego w latach 1969-1973. Posiada pewne cechy wspólne z Helvetiką, takie jak wstęga przecinająca „Q” oraz pionowe i poziome zakończenia kresek. W niektórych wersjach Helvetiki, cedylla została zastąpiona przecinkiem.

Akzidenz-Grotesk Book Rounded

Różni się od Akzidenz-Grotesk Book zaokrąglonymi zakończeniami kresek.

Akzidenz-Grotesk Schoolbook

Wariant zaprojektowany przez Güntera Gerharda Langego w 1983 roku. Bazuje na Akzidenz-Grotesk Book, jednak wprowadza wiele unikatowych cech, takich jak jednopiętrowe „a”.

Akzidenz-Grotesk Old Face

Ten wariant naśladuje oryginalny Akzidenz-Grotesk, wprowadzając jednak drobne zmiany, takie jak przecinek zamiast cedylli.

Akzidenz-Grotesk Next

Wariant z 2006 roku, któremu nadano nową wysokość średnią oraz grubość linii, co wpłynęło na jego spójność.

Podobieństwo do innych krojów

Akzidenz-Grotesk często bywa mylony z Helvetiką oraz krojem Univers. Zbieżność z Helvetiką jest dostrzegalna na pierwszy rzut oka, jednak istnieje kilka różnic – w wyglądzie małego i dużego „C” oraz wersalików „G”, „J”, „R” i „Q”. Dodatkowo, różnice dotyczą także wysokości średniej (wysokość x). Ogólnie, Helvetica wydaje się bardziej owalna, podczas gdy Akzidenz-Grotesk cechują okrągłe łuki, apertury i oczka. Zarówno Helvetica, jak i Univers mają bardziej spójną oraz jednolitą grubość kreski w porównaniu do Akzidenz-Grotesk.