Akwedukt
Akwedukt (łac. aquae ductus, co oznacza ‘ciąg wodny’) to kanał wodociągowy, który może występować w formie rurociągu podziemnego lub nadziemnego, mającego na celu doprowadzenie wody z odległych źródeł, zazwyczaj do miast, wykorzystując naturalną siłę ciężkości. Tego typu budowla może być umieszczona na arkadach, które prowadzą nad rzekami lub nierównym terenem. Akweduktem określa się również most, który nadzoruje przebieg kanału wodnego.
Historia akweduktów
Jednym z najstarszych znanych akweduktów, zbudowanym na zlecenie asyryjskiego króla Sennacheryba, dostarczał wodę do Niniwy z gór oddalonych o 50 kilometrów.
W Grecji zachowały się akwedukty na Samos, w tym tunel Eupalinosa z VI wieku p.n.e., oraz akwedukty z V wieku p.n.e. w Koryncie i Atenach.
W starożytnym Rzymie istniała rozbudowana sieć akweduktów, która w II wieku n.e. miała długość 420 km, z czego 47 km przebiegało nad powierzchnią ziemi. Ta sieć dostarczała około 1 miliona m³ wody źródlanej dziennie. Za czasów Konstantyna Wielkiego na początku IV wieku długość wodociągów wzrosła do 575 kilometrów, co umożliwiało dostarczanie około 1,5 miliona m³ na dobę. Spadek terenu w rzymskich akweduktach wynosił kilka dziesiątek centymetrów na kilometr. Rzymianie czasami odwadniali okolice akweduktów, aby zmniejszyć ryzyko zanieczyszczenia przez wody gruntowe. Wybierając źródła wody, oprócz analizy jej jakości, zwracali również uwagę na stan zdrowia mieszkańców. Woda była wykorzystywana do napełniania fontann, łaźni, toalet publicznych oraz w domach zamożniejszych mieszkańców.
Znane akwedukty rzymskie
Wśród rzymskich wodociągów najbardziej znane są:
- najstarszy Aqua Appia (312 rok p.n.e.)
- czynny do dziś Aqua Marcia (144–140 p.n.e.)
- Aqua Virgo (20 p.n.e.)
- Aqua Claudia (52 rok n.e.)
Oraz akwedukty znajdujące się poza Italią:
- Francja
- Pont du Gard koło Nîmes (zbudowany około 19 roku p.n.e.)
- akwedukt do Fréjus (Forum Iulii) przez Roche Taillée
- Hiszpania
- El Pont del Diable w Tarragonie (z I wieku p.n.e.)
- akwedukt w Segowii (z I – II wieku n.e.)
- akwedukt Los Milagros w Meridzie (I wiek p.n.e.)
- Grecja
- akwedukt w Nikopolis w Epirze z czasów Oktawiana Augusta
- akwedukt w pobliżu Moria do Mityleny na Lesbos
- Izrael
- akwedukt z góry Carmel do Caesarea Maritima, budowany pomiędzy I a II wiekiem n.e.
Przykłady późniejszych akweduktów
Do przykładów akweduktów z późniejszych czasów należy Aguas Livres w Campolide w Lizbonie.
Loading ...