Akwamaryn

Akwamaryn (łac. aqua marina „woda morska”) to minerał będący krzemianem glinu oraz berylu. Jest to kamień szlachetny o barwie błękitnej lub niebieskozielonej, co zależy od zawartości domieszek żelaza. Akwamaryn jest przezroczystą odmianą berylu.

Nazwa akwamaryn została wprowadzona przez Anselmusa de Boodt w 1609 roku w jego dziele Gemmarum et Lapidum Historiia.

Właściwości

Akwamaryn charakteryzuje się pewnymi specyficznymi cechami:

Inkluzje – występują długie, równolegle ułożone kanalików do ścian słupa kryształu, często wypełnione roztworem, który nadaje kryształom brązowe zabarwienie. Mogą się tam również znajdować pęcherzyki powietrza. W niektórych kryształach obecne są kropelki cieczy ułożone w kształcie gwiazdy.
Akwamaryn zawiera kryształy biotytu, flogopitu, rutylu, pirytu, hematytu, ilmenitu oraz turmalinu.
Barwę uzyskuje dzięki domieszkom żelaza.
Najczęściej występuje w formie sześciobocznych słupów oraz dwuścianów podstawowych, rzadziej w postaci podwójnych piramid.
Rzadko tworzy zbliźniaczenia.
Nie wykazuje luminescencji oraz nie jest radioaktywny.
Nie posiada fluorescencji UV.
Wykazuje pleochroizm od słabego do wyraźnego.
Ma niską dyspersję wynoszącą 0,014.
Jest przezroczysty do półprzezroczystego.
Dwójłomność wynosi od 0.005 do 0.007.
Charakterystyczny wygląd na tle niemetalicznej powierzchni; w zależności od ustawienia kryształu może wydawać się niebieski lub bezbarwny (dichroizm – dwubarwność). Niektóre okazy mogą posiadać efekt kociego oka, a bardzo rzadko – asteryzm w kształcie sześcioramiennej gwiazdy.

Występowanie

Akwamaryn występuje w skałach granitowych, szczególnie w pegmatytach i skałach hydrotermalnych. Towarzyszą mu zazwyczaj minerały takie jak muskowit, szerlit, albit, kwarc, kwarc dymny, skalenie, mikroklin, fluoryt oraz morganit.

Miejsca występowania

Akwamaryn można znaleźć w różnych lokalizacjach na świecie, w tym:

Brazylia – szczególnie w Minas Gerais, Rio Grande do Norte oraz Ceará (najcenniejsze złoża)
Pakistan – Ousso
USA – Maine, Connecticut, Karolina Północna, Kolorado, Wyoming
Rosja – Syberia (Mursińsk), Ural
Madagaskar – najlepsze ciemnoniebieskie kryształy akwamarynu
Kolumbia
Sri Lanka
Namibia
Nigeria
Afryka południowo-wschodnia
Indie
Afganistan
Myanmar
Australia
Chiny

W Europie akwamaryn występuje głównie we Włoszech, Irlandii Północnej, Norwegii oraz na Ukrainie. W Polsce znany jest z Ptasich Gniazd w Karkonoszach.

Zastosowanie

Akwamaryn był znany i wykorzystywany przez Greków i Rzymian od III wieku p.n.e. Często tworzyli z niego intaglia – brosze z wklęsłymi rzeźbionymi motywami, zazwyczaj o tematyce morskiej, ponieważ uważano, że kamień ten ma chronić podczas podróży morskich.

Jest to piękny kamień jubilerski o zabarwieniu od zielonawoniebieskiego do intensywnego błękitu.

Akwamaryn jest cennym surowcem jubilerskim, najczęściej szlifowanym w formie schodkowej lub fasetkowej, rzadziej kaboszonowej. Szczególnie poszukiwane są niebieskie kamienie o masie powyżej 10 ct. Z tego powodu większość kamieni poddawana jest procesowi ogrzewania, podczas którego kamienie zielone lub zielononiebieskie zmieniają barwę na niebieską.