Akureyri

Akureyri to miasto usytuowane w północnej części Islandii, leżące nad fiordem Eyjafjörður, otoczone przez granitowe góry, które osiągają wysokość do 1500 m. Jest to drugi co do wielkości obszar miejski w Islandii, po Reykjaviku, i tworzy gminę Akureyrarkaupstaður. Miasto pełni ważną rolę jako port morski i lotniczy, a około 30% islandzkiego przetwórstwa rybnego ma tu swoje źródło. Akureyri jest również centrum handlowym, usługowym i komunikacyjnym w północnej części wyspy. Znajduje się tu drugi uniwersytet w kraju, obok Uniwersytetu Islandzkiego.

Pierwszym osadnikiem Akureyri był norwesko-irlandzki Helgi Magri (znany również jako Helgi Chudy). Miasto zostało po raz pierwszy wspomniane jako stacja handlowa już w 1602 roku, a prawa miejskie uzyskało w 1862 roku. W kwietniu 2021 roku jego populacja wynosiła 19,3 tys. mieszkańców. Nazwa Akureyri pochodzi z połączenia dwóch islandzkich słów: akur (pole) oraz eyri (mierzeja).

W mieście znajduje się największy browar na Islandii oraz drugi co do wielkości szpital na wyspie, który jest jednocześnie największym pracodawcą.

Pomimo bliskości koła podbiegunowego, klimat w Akureyri jest stosunkowo łagodny jak na tę szerokość geograficzną.

Zabytki

W Akureyri warto zwrócić uwagę na kilka kościołów: Lögmannshild z 1861 roku, kościół katolicki z 1912 roku, protestancki Akureyrarkirkja z 1940 roku oraz najnowszy Glerá z 1989 roku.

Główne atrakcje turystyczne Akureyri to:

Muzeum Przyrodnicze, w którym można zobaczyć m.in. wypchana alkę olbrzymią,
Muzeum Mattíasa Jochumssona (autora słów islandzkiego hymnu) umiejscowione w jego domu na ulicy Sigurhæðir,
Muzeum Folkloru, które prezentuje bogaty zbiór lokalnych pamiątek oraz fotografie z XIX wieku,
Muzeum Międzynarodowej Organizacji Dobrych Templariuszy,
Nonnahús, dom autora powieści dla dzieci Jóna Sveinssona,
Muzeum Sztuki,
Davíðhús, dom poety Davíða Stefánssona z 1944 roku.

Turystyka

Akureyri jest ważnym punktem turystycznym dla ornitologów, biologów, wulkanologów oraz zwykłych turystów. W okolicy warto odwiedzić:

Húsavík – port rybacki i ośrodek turystyczny, znany z możliwości obserwacji wielorybów i delfinów,
wyspę Grimsey – najdalej na północ wysuniętą wyspę Islandii o powierzchni 5,4 km², zamieszkałą przez około 100 osób; wyspę tę przecina koło podbiegunowe północne i można się do niej dostać w 3,5 godziny statkiem,
jezioro Mývatn – czwarte co do wielkości jezioro Islandii (37,2 km², z maksymalną głębokością 4,5 m), znane z licznych formacji wulkanicznych oraz bogatej fauny ptaków, będące rajem dla ornitologów, geologów i biologów,
wodospad Dettifoss – położony w największym w Europie kanionie, w parku narodowym Jökulsárgljúfur. Dettifoss jest największym wodospadem w Europie pod względem przepływu wody (wysokość 45 m, szerokość 100 m),
wodospad Goðafoss (wodospad bogów) – wodospad w kształcie podkowy, nazwany od bożków pogańskich, których posągi wrzucono do wody w czasie chrystianizacji Islandii,
las Kjarnaskógar – jedno z nielicznych skupisk leśnych na wyspie,
Góra Súlur – najwyższa góra w okolicy (1214 m).

Sporty zimowe

W Akureyri znajduje się jedna z dwóch skoczni narciarskich w kraju – Hlíðarfjall. W kwietniu 2024 roku Ryoyu Kobayashi z Japonii ustanowił rekord długości skoku narciarskiego na tym obiekcie, osiągając odległość 291 metrów. Po zakończeniu akcji, tymczasowy obiekt został rozebrany.

Połączenia komunikacyjne

Z Akureyri codziennie kursują autobusy do Reykjavíku (czas przejazdu wynosi około 6 godzin). Odległość do stolicy to 390 km.

Lotnisko znajduje się 2 km na południe od miasta i oferuje codzienne połączenia do Reykjavíku, Keflavíku, Vopnafjörður, Þórshöfn oraz na wysepkę Grímsey.

Transport autobusowy w obrębie miasta jest bezpłatny. W dni powszednie kursują sześć linii autobusowych, a w weekendy obsługiwane są najważniejsze trasy.