Akumulacja pierwotna kapitału

Akumulacja pierwotna kapitału

Akumulacja pierwotna kapitału (niem. ursprüngliche Akkumulation) to zjawisko, które opisuje procesy ekonomiczne zachodzące w Europie od XVI do pierwszej połowy XIX wieku. Po raz pierwszy termin ten wprowadził szkocki ekonomista Adam Smith. Analizując to zjawisko, Karl Marx opierał się na swojej doktrynie, przedstawiając je w dziele Kapital (1867–1883). Według jego teorii, akumulacja pierwotna oznacza historyczny proces, w którym wytwórca zostaje oddzielony od środków wytwarzania.

Akumulacja pierwotna miała miejsce głównie poprzez przymus pozaekonomiczny. Marks wskazał, że kluczowym elementem tego procesu było powstawanie ludzi, którzy zostali pozbawieni środków produkcji oraz gromadzenie wystarczających kapitałów, które mogły być przeznaczone na cele pozakonsumpcyjne.

Do procesów związanych z akumulacją pierwotną należą:

• wywłaszczenie chłopów z ziemi
• gromadzenie kapitałów w handlu
• eksploatacja bogactw kolonii zdobytych w wyniku odkryć geograficznych
• ekspansja Europejczyków na inne kontynenty
• polityka protekcjonizmu państwowego
• formowanie się rynku pracy najemnej

W wyniku wielu zjawisk gospodarczo-społecznych, takich jak rugi chłopskie, pojawiali się ludzie pozbawieni środków produkcji, a ich życie opierało się na własnej sile roboczej, którą musieli sprzedawać tym, którzy w zamian za ich pracę zapewniali im środki do życia.

Bibliografia

Wójcik Z., Historia powszechna, t.3: Wiek XVI–XVII, Wyd. PWN, Warszawa 2006, ISBN 83-01-14603-6.