Akuaba

Akuaba to drewniane lalki charakteryzujące się głowami o kształcie dysku. Są one jednymi z najbardziej znanych i powszechnie reprodukowanych dzieł sztuki pochodzących z Afryki.

Pochodzenie

Lalki te najprawdopodobniej wywodzą się od ludu Aszantów z grupy Akan. Ich nazwa pochodzi z mitologii Akan, a konkretnie od imienia ciężarnej kobiety o imieniu Akuy, która martwiła się o swoją ciążę. Aby się uspokoić, udała się do lokalnego kapłana, który doradził jej, aby nosiła na plecach drewnianą figurkę dziecka. Akua troszczyła się o tę figurkę, traktując ją jak prawdziwe dziecko, co wywoływało śmiech mieszkańców wioski. Nie zrażała się jednak tym i wkrótce urodziła zdrową i piękną córeczkę. Zwyczaj noszenia takich figurek szybko przyjęły inne kobiety, a nazwa lalki – akuaba – zyskała popularność w lokalnym języku, co dosłownie oznacza „dziecko Akui”.

Wygląd

Lalki te zazwyczaj wykonane są z drewna i mają charakterystyczne głowy w kształcie dysku. Taki wygląd odzwierciedla ówczesne kanony piękna wśród ludów Akan. Ich forma ma także praktyczne zastosowanie, ponieważ łatwiej jest nosić takie rzeźby na plecach. Szyja, stworzona z małych pierścionków, symbolizuje urodę i zdrowie. Nacięcia poniżej oczu oznaczają skaryfikację, czyli nacinanie skóry w celu tworzenia blizn. W wierzeniach wielu afrykańskich ludów, ten zwyczaj miał chronić przed złymi duchami.

Zastosowanie

Początkowo lalki były używane przez ciężarne kobiety jako forma ochrony ciąży. Na początku przedstawiały jedynie dziewczynki, co tłumaczy się tym, że pierwsze dziecko Akui było dziewczynką, a także tym, że ludy Akan są matrylinearne. Kobiety są również kojarzone z narodzinami i opieką nad małymi dziećmi. Obecnie lalki te zyskały popularność w całej Afryce i stały się towarem eksportowym. Można je nabyć w wielu miejscach, w tym w Afryce Wschodniej, na przykład w Kenii. Dziś symbolizują także szczęście.