Aktywność elektryczna bez tętna

Aktywność elektryczna bez tętna, znana również jako czynność elektryczna bez tętna czy rozkojarzenie elektromechaniczne, oznaczana skrótem PEA (od ang. pulseless electrical activity), to zjawisko sercowe, które jest jednym z mechanizmów nagłego zatrzymania krążenia. Charakteryzuje się obecnością aktywności elektrycznej, która jest rejestrowana w zapisie EKG lub na ekranie kardiomonitora, podczas gdy fala tętna jest nieobecna.

W przypadku PEA u pacjenta występują drobne skurcze mięśnia sercowego, jednak są one zbyt słabe, aby wywołać wykrywalną falę tętna lub ciśnienie tętnicze. Aktywność elektryczna bez tętna często jest spowodowana przez potencjalnie odwracalne czynniki. Dla ułatwienia zapamiętania, przyczyny te podzielono na dwie kategorie: 4H i 4T.

4H:

hipoksja
hipowolemia
hipokaliemia lub hiperkaliemia, zaburzenia metaboliczne (hipoglikemia, hipokalcemia, kwasica)
hipotermia lub hipertermia

Wśród czynników z grupy 4H hipotermia może początkowo prowadzić do bradykardii, następnie do migotania komór i w końcu do asystolii.

4T:

odma prężna (ang. tension pneumothorax)
tamponada serca
toksyczne przyczyny nagłego zatrzymania krążenia
żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (zatorowość płucna, zawał serca; ang. thrombosis)

Leczenie

Leczenie aktywności elektrycznej bez tętna polega na przeprowadzeniu zabiegów reanimacyjnych i jest analogiczne do leczenia asystolii. Defibrylacja nie jest skuteczna w przypadku PEA i nie powinna być stosowana. U dorosłych zaleca się podanie 1 mg adrenaliny co 3–5 minut, a u dzieci 0,01 mg/kg. Rokowanie dotyczące przeżycia, podobnie jak w przypadku asystolii, jest niepomyślne, jednak może się poprawić dzięki identyfikacji i skutecznemu leczeniu odwracalnej przyczyny zatrzymania krążenia. W wytycznych ERC 2010 nie zaleca się stosowania atropiny w przypadku PEA oraz asystolii.