Akta Harry’ego Dresdena

Akta Harry’ego Dresdena (ang. The Dresden Files) to seria książek z gatunku fantasy i detektywistycznego, stworzona przez Jima Butchera. Głównym narratorem każdej powieści jest Harry Dresden, profesjonalny mag i detektyw, który działa w współczesnym Chicago.

W uniwersum Harry’ego Dresdena istnieją różne istoty nadprzyrodzone, takie jak wampiry, demony, duchy, elfy, wilkołaki oraz inne. Większość ludzi, których Harry chroni, nie wierzy w magię ani w mroczne siły, które spiskują przeciwko nim. To sprawia, że Harry ma trudności ze znalezieniem pracy jako prywatny detektyw lub mag, co często prowadzi do problemów finansowych. Na szczęście regularnie zatrudnia go Wydział Śledczy do Spraw Specjalnych w Chicago, kierowany przez porucznik Karrin Murphy.

Początkowy tytuł pierwszej książki, zaproponowany przez Butchera, brzmiał „Semiautomagic” (ang. półautomagia), co podkreślało połączenie elementów fantasy i fikcji detektywistycznej.

Powieści

Do tej pory wydawnictwo Roc opublikowało 17 powieści o przygodach Harry’ego Dresdena, a w Polsce wydawnictwo Amber wydało pięć tomów w serii Wielkie serie fantasy (format okładki: 123x190mm) oraz dwa pierwsze tomy w formacie broszurowym (rozmiar: 125×185 mm). Od 2011 roku wydawnictwo MAG posiada licencję na reedycję całej serii:

Na swojej stronie internetowej Jim Butcher opublikował krótkie opowiadanie „Restoration of Faith”, które opisuje wydarzenia sprzed akcji „Frontu Burzowego”, oraz „Vignette”, które przedstawia powstanie wizytówki Harry’ego Dresdena. Ponadto autor stworzył sześć innych opowiadań (Something Borrowed, It’s My Birthday Too, Heorot, Harry’s Day Off, Backup oraz The Warrior), które ukazały się w różnych antologiach.

Oprócz wersji papierowych, pierwsze dziesięć tomów jest dostępnych w formie audiobooków, wydanych przez Buzzy Multimedia Publishing (w formacie audio CD oraz plików MP3).

W 2007 roku powstał również serial telewizyjny „Akta Dresdena”, który luźno odnosi się do wydarzeń opisanych w książkach. Po zaledwie jednym sezonie składającym się z 12 odcinków, serial został anulowany, a całość wydano na DVD. Pierwsze cztery odcinki zostały wydane w Polsce przez firmę MIRAX.

Organy Władzy

Biała Rada

Biała Rada to organ zarządzający światem czarodziejów. Jej głównym celem jest ochrona ludzkości przed nadużyciami magii, a także ochrona przed Sidhe i innymi istotami, które mogą stanowić zagrożenie dla ludzi. Rada pełni również rolę politycznej i demokratycznej organizacji, która jednoczy magów z całego świata, zawiera i zrywa pakty z innymi nadnaturalnymi siłami w razie potrzeby.

Radą kieruje Starszyzna Białej Rady, składająca się z siedmiu magów pod przewodnictwem Merlina, który pełni funkcje wykonawcze. Ponadto istnieją czarodzieje pełniący rolę legislacyjną, a funkcje sądownicze sprawują Strażnicy – połączenie wojska i policji.

Zebrania Rady tradycyjnie odbywają się w języku łacińskim, co ma na celu powstrzymanie młodszych, postępowych czarodziejów przed zbyt kwiecistym wyrażaniem się i popisywaniem swoją elokwencją.

Starszyzna Białej Rady

Starszyzna Białej Rady – organ ustawodawczy, kierowany przez maga znanego jako Merlin; zazwyczaj to najpotężniejszy czarodziej na świecie, chociaż niekiedy inne czynniki mają również znaczenie. Starszyzna podejmuje decyzje większością głosów, choć Merlin ma pełnomocnictwo do głosowania za nieobecnych członków. W praktyce, wszystko sprowadza się do tego, kto pojawi się na głosowaniu.

Niektóre sprawy mogą być rozstrzygane w głosowaniu tylko przez członków Starszyzny, bez angażowania całej Białej Rady.

Strażnicy

Strażnicy egzekwują Siedem Praw Magii i mają prawo do przeprowadzania przyspieszonych procesów w przypadku naruszenia tych Praw: od ostrzeżenia nowicjuszy, przez dostarczenie podejrzanego przed oblicze Starszyzny, aż po wykonanie egzekucji – ścięcie głowy. W czasie wojny (jak konflikt z Czerwonym Dworem) Strażnicy pełnią funkcję armii Rady.

Czarny Kostur (Blackstaff)

Oprócz Strażników, Rada potajemnie powołuje jednego czarodzieja na stanowisko Czarnego Kostura. Daje to mu niepowtarzalne i nieograniczone prawo do łamania Siedmiu Praw Magii w razie potrzeby, bez narażania się na karę. Czarni Kosturzy są uważani za tajnych morderców Rady, wykorzystywanych jako ostateczne rozwiązanie w sytuacjach, gdzie prawo przestaje być skuteczne.

Siedem Praw Magii

Oto Siedem Praw Magii, złamanie których skutkuje karą śmierci:

Nie zabijaj. Czarodzieje z Białej Rady nie mają prawa zabijać istot ludzkich za pomocą swojej magii. Harry został oskarżony o złamanie tego prawa, gdy zabił swojego mentora Justina DuMorne’a. Samoobrona jest rzadko brana pod uwagę jako okoliczność łagodząca.
Nie przemieniaj innych istot. Dlatego Harry, mimo wielu okazji, nigdy nie przemienił nikogo w żabę, ponieważ przemiana człowieka w zwierzę może prowadzić do degeneracji umysłu.
Nie włamuj się do umysłów. Wtargnięcie do cudzego umysłu jest czynem destrukcyjnym, a magia umysłu jest na tyle niebezpieczna, że Rada nie podejmuje prób stworzenia skutecznej ochrony.
Nie ujarzmiaj nikogo. Ujarzmienie oznacza dominację nad czyimś umysłem i osobowością za pomocą magii, co narusza wolną wolę. Takie działania są destrukcyjne i mogą prowadzić do autodestrukcyjnego zachowania.
Nie przekraczaj Zewnętrznych Wrót. Zewnętrzne Wrota są tajemniczymi granicami uniwersum Harry’ego Dresdena. Istoty spoza tych wrót, znane jako Outsiderzy, są jednymi z najgroźniejszych zagrożeń dla ludzkości.
Nie przekraczaj granic czasu. Zabronione są wszelkie próby podróży w czasie, aby uniknąć paradoksów.
Nie płyń pod prąd Czasu. Wszelkie próby manipulacji czasem są surowo zabronione.

Prawa te zostały ustanowione, aby chronić normalnych (nie magicznych) ludzi oraz innych magów przed nadużyciami magii.

Dwory Elfów

W uniwersum Harry’ego Dresdena istnieją dwa Dwory elfów, Sidhe (elfy szlachetne): Lato i Zima.

Władczynie

Dworem Sidhe zarządzają trzy kobiety: Matka (poprzednia Królowa), Królowa (aktualna) oraz Dama (kolejna władczyni). Posiadają one śmiertelnego sojusznika, znanego jako Rycerz, który otrzymuje od władczyń ogromną moc. Tylko Rycerz może działać w sprawach, które nie dotyczą bezpośrednio Sidhe, i nie jest zobowiązany do mówienia prawdy. Królowa nie może osobiście zabić istoty spoza jej Dworu.

Gdy Rycerz zostaje zabity, jego Moc wraca do najbliższego naczynia (władczyni lub Rycerza), po czym Królowa wybiera nowego Rycerza.

Charakterystyka Sidhe: są to niezwykle piękne i pociągające istoty, z pięknymi ciałami i kocimi oczami. Wszystkie elfy muszą mówić prawdę i są wrażliwe na zimne żelazo, które sprawia im wielki ból.

Lato

Królowa Lata – Tytania

Obecna Dama Lata – Lily

Poprzednia Dama Lata – Aurora (jej Dwór znajdował się na dachu hotelu Rotschild, zginęła z rąk Tut-Tuta i jego kompanów w trakcie walki pod koniec #4 Rycerza Królowej)

Obecny Rycerz Lata – Fix

Poprzedni Rycerz Lata – Ronald Reuel (zabity przez Lloyda Slate’a na rozkaz Aurory)

Królowe rządzą wasalami i ziemiami Lata, w przeciwieństwie do Królowych Zimy. Moc Lata związana jest z ogniem, a istoty Dworu Lata często są milsze dla śmiertelnych niż inne elfy. Dwór Lata pozostaje w większości neutralny w konflikcie śmiertelników.

Po ataku Czerwonego Dworu na Radę, Lato wypowiedziało mu wojnę, ale Królowa Zimy, Mab, przeniosła swoje siły w pobliże granic Lata, co wstrzymuje ich działania, prowadząc do pseudo Zimnej Wojny.

Zima

Królowa Zimy – Mab

Obecna Dama Zimy – Molly Carpenter (od #14 Cold Days)

Poprzednia Dama Zimy – Maeve (jej Dwór znajdował się w Podmieściu)

Obecny Rycerz Zimy – Harry Dresden (od #12 Changes)

Poprzedni Rycerz Zimy – Lloyd Slate (przetrzymywany w fortecy Mab za spiskowanie przeciwko Zimie z byłą Damą Lata – Aurorą, zabity przez Harry’ego Dresdena na polecenie Mab)

Dwór Zimy jest okrutny i bezlitosny, tak jak ich żywioł – lód. Istoty Zimy często atakują z użyciem zimna i lodu oraz przeważnie noszą kolory związane z mrokiem i zimą. Zima regularnie wpływa na rzeczywistość śmiertelników.

Matka chrzestna Harry’ego, Lea, jest jedną z najpotężniejszych elfów Zimy, co przyczyniło się do jej uwięzienia przez Mab, aby nikt nie był silniejszy od władczyni.

Dresdenowi dwukrotnie proponowano stanowisko Rycerza Zimy, jednak za każdym razem odmawiał. Zgodził się dopiero po wypadku, który spowodował paraliż od pasa w dół, ponieważ musiał uratować swoją córkę, Maggie. W ten sposób nie jest już winien Mab dwóch przysług, ale przysiągł służyć jej do końca życia.

Dwory Wampirów

Biały Dwór

Biały Dwór składa się z wampirów, które najbardziej przypominają ludzi. Są to sukuby i inkuby, które żywią się emocjami i energią życiową swoich ofiar, co mogą robić na różne sposoby. Thomas Raith i Dwór Raith są seksualnymi drapieżnikami: używają swojego pociągającego wyglądu, aby przyciągać ludzi, a podczas kontaktu wysysają ich emocje. Ofiary Raithów zaczynają odczuwać więź z wampirem, co przypomina uzależnienie. Ich krew ma różowawy odcień.

Biały Dwór nie ma tak wielkiej siły psychicznej jak Dwór Czerwony czy Czarny, ale w zamian za to mają mniej słabości. Światło słoneczne i święte przedmioty nie czynią im krzywdy. Ich siła pochodzi z wewnętrznej demonicznej esencji zwanej „Głodem”, która działa jak bateria. Jeśli zbyt długo powstrzymują się od pożywienia, wpadają w szał, co zazwyczaj kończy się śmiercią ofiary. Stan ten może prowadzić do trwałego szaleństwa. W razie potrzeby mogą wykorzystać zmagazynowaną energię, aby zwiększyć swoją siłę, prędkość oraz zdolności regeneracyjne.

Największą słabością wampirów z Białego Dworu jest prawdziwa miłość: ludzie, którzy kochają prawdziwie, są odporni na wpływ Białego Dworu i mogą nawet poparzyć ich skórę.

W przeciwieństwie do innych dworów, członkowie Białego Dworu są znani z intryg oraz skrytych morderstw. Obecnie ojciec Thomasa jest formalnym Władcą Białego Dworu, ale kontrolę sprawuje jego siostra, Lara, która woli pozostać w ukryciu.

Czerwony Dwór

Czerwony Dwór składa się z wampirów, które mniej przypominają ludzi niż te z Białego Dworu: są to oślizłe, podobne do nietoperzy stwory, które na co dzień ukrywają się w ludzkich kostiumach. Używają tego przebrania, aby oszukiwać swoje ofiary. Są niezwykle silne, szybkie i potrafią szybko leczyć rany. Czerwony Dwór jest wrażliwy na światło słoneczne i działa głównie w Ameryce Środkowej i Południowej.

Członkowie Czerwonego Dworu są znani z uwodzicielskiego Pocałunku, a ich ślina zawiera magiczny jad, który uzależnia ludzi. Uzależnienie sprawia, że ofiary zrobią wszystko, by chronić swojego wampirzego „pana”. Wampiry Czerwonego Dworu mają zdolność przemiany zwykłych ludzi w wampiry: proces ten zaczyna się od zainfekowania krwi człowieka wampirycznym pragnieniem, a kończy się, gdy półwampir zabije człowieka i napije się jego krwi.

Czerwony Dwór jest zorganizowany w sposób feudalny, na czele z Królem, a za nim Diukowie i kolejne klasy. Obecnie są w stanie wojny z Białą Radą.

Czarny Dwór

Czarny Dwór składa się z wampirów, które przypominają te przedstawione w powieści Brama Stokera, „Dracula” – wskrzeszone, żądne krwi trupy. Uważa się, że ta publikacja przyczyniła się do upadku Dworu.

Wampiry Czarnego Dworu wciąż zamieszkują ciała ludzi, którymi były przed przemianą. Posiadają cechy Hrabiego Drakuli, takie jak wielka siła, konieczność snu w ziemi oraz lęk przed krzyżem, czosnkiem i światłem słonecznym. Mavra, antyczny wampir z Czarnego Dworu, wykazała zdolność do używania magii.

Czarny Dwór jest obecnie najmniejszy i najsłabszy politycznie, ale ci, którzy przeżyli czystki wywołane książką Stokera, są jednymi z najsilniejszych i najbardziej przerażających stworzeń.

Nefrytowy Dwór

Niewiele wiadomo na temat tego Dworu. Ich obszar działalności obejmuje południowo-wschodnią Azję, Chiny i Japonię. Shiro, jeden z Rycerzy Krzyża, walczył kiedyś z wampirem pochodzącym z tego Dworu.

Pozostałe istoty

W uniwersum Harry’ego Dresdena występują również inne gatunki istot:

Wilkołaki

Wilkołaki są zaliczane do terimorfów (ludzi zmieniających się w zwierzęta). W świecie Harry’ego Dresdena istnieje kilka rodzajów tych istot:

Klasyczne/Regularne wilkołaki

„Klasyczny” wilkołak używa magii do przemiany w wilka, ale nie musi być wykwalifikowanym magiem. Wystarczy, że zna zaklęcie przemieniające i odwracające zaklęcie. Przemianie podlega tylko ciało, a umysł pozostaje ludzki, co jest wadą tej przemiany, ponieważ taki wilkołak nie posiada wilczego instynktu. Regularne wilkołaki można zabić jak zwykłe zwierzę, a nie wykazują zdolności regeneracyjnych.

Zaklęcie przemiany może być także rzucone przez kogoś innego, co narusza Drugie Prawo Magii, ponieważ ingeruje w umysł przemienianej osoby.

Hexenwolf

Hexenwolfy używają talizmanu do przemiany, na przykład pierścienia czy amuletu, najczęściej pasa z wilczej skóry. Przemienione wilki są większe i szybsze niż ich naturalne odpowiedniki, a także charakteryzują się siłą i okrucieństwem. Oczy pozostają w kolorze postaci ludzkiej. Talizman wywołuje transformację poprzez utworzenie kotwicy dla ducha wściekłej bestii, a jego moc może być uzależniająca.

Likantrop

Likantrop jest naturalnym medium dla ducha wściekłej bestii. Rodzi się z tą umiejętnością, aczkolwiek nie zachodzi fizyczna przemiana. Likantrop staje się silniejszy, bardziej agresywny i odporny na ból oraz rany, szybko leczy swoje rany. Mogą być zabici klasyczną bronią, chociaż jest to trudniejsze.

Według Boba, prawdopodobnie wikingowie byli tego rodzaju istotami.

Loup-garou

Loup-garou najbardziej przypomina wilkołaka z legend, aczkolwiek nie występuje zjawisko zarażania przez ugryzienie. Prawie natychmiast leczy swoje rany i jest odporny na trucizny. Można go zabić tylko przy użyciu odziedziczonego srebra.

Półwampiry

Półwampiry to ludzie, którzy zostali zainfekowani przez wampiry z Czerwonego Dworu (poprzez ugryzienie), ale nie przeszli jeszcze pełnej transformacji. Zainfekowani z silną wolą potrafią powstrzymać swoje pragnienie przez pewien czas, ale nie opracowano jeszcze lekarstwa dla półwampirów.

Należą oni do Bractwa Świętego Idziego, które pomaga im kontrolować swoje pragnienia oraz walczy z wampirami, które ich przemieniły. W bitwie z Czerwonym Dworem sprzymierzali się z Białą Radą, mimo że nie mają z nimi zbyt wielkiego kontaktu.

Elfy służebne (wyldfae)

Elfy służebne to te, które nie należą ani do Zimy, ani do Lata. Większość z nich to tzw. wolni strzelcy, a w przypadku konfliktu wybierają stronę bliższą swojej osobowości. Te bardziej wredne i mordercze wybierają Zimę.

Nie mają oficjalnie swojego króla, jednak istota znana jako Król Olch jest ich najbliższym odpowiednikiem – jest to potężny elf, równy Mab. Może być przywołany na ziemię w trakcie specjalnego rytuału, aby przewodzić „Dzikiemu Polowaniu”, które zabije każde stworzenie na swojej drodze, chyba że przyłączy się ono do „zabawy”.

Ogry

Ogry to jedna z brzydszych odmian elfów służebnych. Przeciętny przedstawiciel jest bardzo wysoki, ma zwierzęce rysy, sterczące uszy, a jego skóra pokryta jest ciemnymi włosami. Istnieją ogry złośliwe i skłonne do przemocy, a także dobroduszne. Mają zdolność neutralizowania magii i są wykorzystywane przez Dwory Sidhe do brudnej roboty.

Harry Dresden spotkał ogry o imieniu Grum w mieszkaniu Ronalda Reuela, nieżyjącego Rycerza Lata, gdy próbował usunąć zdjęcie przedstawiające zabitego w otoczeniu podmieńców.

Zakon Niesławnych Denarów

Zakon Niesławnych Denarów składa się z trzydziestu demonów – Denarian, będących Strąconymi (aniołami straconymi do Piekła). Każdy z nich jest związany z srebrnym, rzymskim denarem, na którym wybito pieczęć z imieniem demona. Te trzydzieści denarów to prawdopodobnie 30 srebrników zapłaconych Judaszowi za zdradę Jezusa.

Skażenie człowieka następuje poprzez fizyczny kontakt z monetą, a demon zaczyna się z nim kontaktować, obiecując wielką moc i magiczne zdolności, tak długo jak człowiek posiada monetę. Demon kusi śmiertelnika, proponując mu m.in. nieśmiertelność, aż w końcu przejmuje nad nim kontrolę.

Strącony może wpływać na człowieka na różne sposoby. Na przykład Ursiela przejął całkowicie ciało Rasmussena i torturował jego duszę.

Wymagane jest przyzwolenie nosiciela na wpływ demona. Jeśli Strącony nie przejął całkowicie swojego nosiciela, możliwe jest, że ten może się uwolnić poprzez zrzeczenie się mocy i oddanie denara, choć niewielu ludziom się to udaje. Często potrzebna jest pomoc Rycerzy Krzyża, którzy mają za zadanie zwalczać Denarian. Przykładem jest Quintus Cassius, zniewolony przez Saluriela, który oddał monetę Rycerzom Krzyża, aby uniknąć męczarni.

Miejsca magiczne

Świat Pomiędzy

To tymczasowe miejsce, w którym świat ludzki spotyka się z Krainą Elfów. Tworzą je Królowe Sidhe, gdy pragną przelać krew. Znajduje się tam Kamienny Stół pokryty runicznym pismem. Przez pół roku należy do Lata, a przez drugą połowę do Zimy. W trakcie przesilenia następuje zmiana właściciela. Krew przelana na tym stole staje się częścią tego, w czyim obecnie władaniu, co oznacza, że moc zabitego przechodzi w ręce władającej Królowej.

Na końcu „Rycerza Królowej” Pomiędzy zostało utworzone w Chicago, nad Jeziorem Michigan. W trakcie przesilenia letniego miała tam miejsce walka pomiędzy Dworem Lata i Zimy.