Akt zjednoczenia narodowego
Akt zjednoczenia narodowego to porozumienie, które zostało zawarte 14 marca 1954 roku w Londynie przez „upełnomocnionych przedstawicieli stronnictw i ugrupowań, zarówno tych, które działały w niepodległej Polsce, jak i powstałych na obczyźnie”. Celem tego aktu było zakończenie konfliktu pomiędzy Radą Polityczną a obozem prezydencko-rządowym, który powstał w wyniku ujawnienia afery Bergu. W negocjacjach brał udział m.in. Kazimierz Sosnkowski.
Treść porozumienia
Porozumienie dotyczyło m.in.:
- utworzenia Rady Jedności Narodowej (Tymczasowej Rady Jedności Narodowej) oraz przejęcia przez nią części uprawnień prezydenta zgodnych z konstytucją kwietniową;
- powołania Kazimierza Sosnkowskiego na następcę prezydenta RP na uchodźstwie Augusta Zaleskiego po zakończeniu jego kadencji, która przypadała na lata 1947–1954.
Jednakże Akt zjednoczenia narodowego nie został zrealizowany. 3 czerwca 1954 roku prezydent Zaleski odrzucił to porozumienie, a 9 czerwca, po zakończeniu swojej konstytucyjnej siedmioletniej kadencji, odmówił ustąpienia z urzędu i wyznaczenia swojego następcy. Takie działania przyczyniły się do utrzymania aż do śmierci Zaleskiego w 1972 roku dwóch ośrodków politycznych na uchodźstwie:
- mniejszościowego, uznającego prezydenta Zaleskiego, powołany przez niego rząd oraz Radę Narodową;
- większościowego, uznającego Radę Trzech, Egzekutywę Zjednoczenia Narodowego oraz Tymczasową Radę Jedności Narodowej.
Podpisy pod Aktem Zjednoczenia
Pod Aktem Zjednoczenia swoje podpisy złożyli przedstawiciele:
- PPS (Tomasz Arciszewski i Artur Szewczyk),
- Stronnictwa Narodowego (Tadeusz Bielecki, Władysław Folkierski i Zygmunt Berezowski),
- Polskiego Ruchu Wolnościowego „Niepodległość i Demokracja” (Rowmund Piłsudski, Jan Radomyski i Tymon Terlecki),
- Polskiego Stronnictwa Ludowego Odłam Jedności Narodowej (Mieczysław Thugutt i Kazimierz Łęczyński),
- Ligi Niepodległości Polski (Michał Grażyński i Bohdan Podoski),
- Niezależnej Grupy Społecznej (gen. Zygmunt Podhorski, Stanisław Lis, Krystyn Ostrowski, Zygmunt Szadkowski i dr Tadeusz Bugayski),
- Komitetu Zagranicznego Stronnictwa Pracy (Władysław Bałda i Juliusz Malinowski – prezes),
- Stronnictwa Pracy (gen. Józef Haller i Bronisław Kuśnierz).
Przypisy
Bibliografia
Akt Zjednoczenia. [w:] Polska a Państwa, tom I, 1.1.1954 – 30.6.1954, sygn. A.44.49/23 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1954. [dostęp 2017-06-22]. (pol.).
Wielka Encyklopedia PWN, Warszawa 2001, t. 1, s. 285, ISBN 83-01-13357-0 t. 1-30, ISBN 83-01-13443-7 t. 5.
Loading ...