Akt urodzenia
Akt urodzenia to oficjalny dokument stanu cywilnego, który potwierdza fakt narodzin dziecka. Jest on sporządzany oraz przechowywany przez urząd stanu cywilnego właściwy dla miejsca, w którym miało miejsce zdarzenie.
Stanowi on jedyny dowód tego wydarzenia, który może być podważony jedynie w drodze sprostowania lub unieważnienia aktu. W akcie urodzenia zawarte są informacje takie jak: imię i nazwisko dziecka, jego płeć, kraj, data i miejsce urodzenia, imiona i nazwiska rodziców, ich daty i miejsca urodzenia, a także dane osoby zgłaszającej narodziny oraz, w razie potrzeby, biegłego lub tłumacza.
Jeśli dziecko urodzi się martwe, należy zgłosić ten fakt w ciągu 3 dni. W takim przypadku sporządzany jest akt urodzenia z odpowiednią adnotacją (akt zgonu nie jest wtedy tworzony).
Do końca lutego 2015 roku akt urodzenia stanowił część księgi stanu cywilnego, przechowywanej wyłącznie w urzędzie stanu cywilnego lub archiwum państwowym. Od 2015 roku akty urodzenia są umieszczane w rejestrze stanu cywilnego. Obywatele mogą w niektórych sytuacjach uzyskać odpis aktu urodzenia, który potocznie nazywany jest aktem urodzenia.
Regulacje prawne dotyczące aktów urodzenia w Polsce zawarte są w ustawie z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. z 2025 r. poz. 594). Przed 1 marca 2015 roku obowiązywała ustawa z dnia 29 września 1986 roku – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. z 2011 r. nr 212, poz. 1264, z późn. zm.).
Historia
Początkowo dokumenty potwierdzające pochodzenie (a tym samym prawo do dziedziczenia) były tworzone jedynie dla warstwy szlacheckiej.
Przed 1918 rokiem większość aktów urodzenia była wystawiana przez instytucje religijne, takie jak parafie katolickie, prawosławne oraz synagogi. Księża i rabini mieli uprawnienia do wystawiania aktów urodzenia i zgonu, a pojęcia aktu chrztu i aktu urodzenia nie były rozróżniane. Różne zaborcze tereny stosowały różne języki urzędowe przy tworzeniu tych dokumentów. Na ziemiach zaboru pruskiego akty urodzenia sporządzano w języku niemieckim. W Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim akty urodzenia były wystawiane w języku polskim w latach 1808-1868, a następnie, od 1868 do 1915 roku, w języku rosyjskim. Po utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa Warszawskiego i Lubelskiego w 1915 roku, akty urodzenia ponownie zaczęto sporządzać w języku polskim.
Dla ludności narodowości żydowskiej na terenach zaboru rosyjskiego i pruskiego, urodzenia dziewczynek nie były rejestrowane. Akty urodzenia wystawiano dopiero po kilku latach, często przy okazji innych wydarzeń, takich jak ślub czy potrzeba wystawienia aktu urodzenia dla brata.
Loading ...